Zoek in de Collectie

Over de vos, die opat den haan, die wekte de meid, die molk de koe van 600 pond, die omhoog wierp den hond, die wegjoeg de kat, die pakte de rat, die at van het graan, dat lag in 't huis van…

Trefwoorden: 600, graan, haan, hond, huis, kat, koe, liggen, meid, melken, omhoog werpen, opeten, pond, rat, vos, wegjagen, wekken

Geen titel

sprookje uit 1881

Bij het vegen van de vloer vinden broer en zus een gouden penninkje en kopen er een varkentje voor, dat niet naar het hok wil gaan. De hond wil het niet bijten, knuppel hond niet slaan, vuur knuppel…

Trefwoorden: bijten, binden(?), blussen, branden, breken, broertje, drinken, gouden, hond, kappen, kat, knuppel, lijn, muis, os, penninkje, pootje, slaan, vangen, varkentje, vegen, vinden, vloertje, vuur, water, zelen, zusje

Geen titel

sprookje uit 1881

Keutje wou niet thuis komen of zij moest gedragen worden. De hond wordt gevraagd om Keutje te dragen, De knuppel, om den hond te slaan, Het vuur, om den knuppel te branden, Het water, om het vuur te…

Trefwoorden: bijten, branden, doven(?), drinken, gedragen, hardlopen, hond, jurkje, kat, knagen, knuppel, muis, os, pinken, scheuren, slaan, thuiskomen, touw, vangen, villen, vilman, vuur, water

Geen titel

sprookje uit 1893

Een echtpaar maakt bier en koopt voor het geld een jonge keuman (= big), die echter niet naar school wil gaan. Stokken willen keuman niet slaan, vuur stokken niet branden, water vuur niet blussen, koe…

Trefwoorden: bier, big, blussen, branden, galg, hangen, kannetje, kat, keuman, knauwen, koe, kuisen, mannetje, onderdeur, pissen, rat, school, slaan, slachter, stokken, urine, vangen, varken(?), vrouwtje, vuur, water, zuipen

Geen titel

sage uit 1894

Gegier en gefluit, vroeger gehouden voor de 'scheuvelloper' (schaatsrijder) in de lucht, wordt achteraf gezien als voorspelling van de trein.

Trefwoorden: gefluit, gegier, lucht, schaatsrijder, scheuvelloper, spoor, trein, voorloop, voorspelling

Faust op Waardenburg . Legende Gelderland

sage uit 1970

Faust laat de duivel Joost allerlei klussen klaren totdat de 7 jaar om zijn en de duivel hem aan zijn haren te Waardenburg het venster uitsleurt.

Trefwoorden: barsten, brug, dienen, doornen, duivel, gerst, jaar, kasteel, koren, meel, mengen, plagen, schepel, slaan, spoed, tijdstip, vloed, wagen, water, woede, zeven

De hemelsleutelbloem. Een legende.

legende uit 1881

Petrus liet de sleutels van de hemelpoort vallen en ze kwamen neer vlakbij een kerkhof, waar een schone bloem ontsproot, die men de naam hemelsleutelbloem gaf.

Trefwoorden: aarde, bidden, bloem, hart, heilige grond, hemelpoort, hemelsleutelbloem, jammerwee, kerkhof, mare, mensen, oudergraf, plantje, rouw, sleutelring, traan, wanhoop, wees, zielen

Geen titel

sage uit 1902

Betovering door handoplegging is te voorkomen door de dader te slaan; van eten en drinken, gekregen van een tovenaar, moet je iets overlaten. Omklemmen van de duim werkt preventief. Toegang beletten…

Trefwoorden: afweer, begraven, beletten, betovering, bijbel, dorpel, drinken, duim, eten, genezen, gevaar, geven, gezicht, handoplegging, heks, hekserij, hoger, houten, klap, koken, kruis, kruissleutel, omklemmen, overlaten, toegang, tovenaar, voorbehoedmiddel, zwarte kip

Geen titel

sprookje uit 1902

En toen kwam de olifant met zijn snuit En die blies het hele vertelseltje uit!

Trefwoorden: blazen, olifant, slotformule, snuit, sprookje, vertelseltje

Geen titel

sage uit 1894

Aan de Kuipersdijk spookt 's nachts een veulen zonder kop.

Trefwoorden: 's nachts, spokerij, spookdier, veulen zonder kop

Geen titel

sprookje uit 1892

Een jongetje wordt door zijn moeder gedood en door zijn vader gegeten. Het zusje gooit de beentjes onder de lindeboom. Het jongetje wordt een vogeltje dat een lied zingt en een kado belooft. Vader en…

Trefwoorden: been, begraven, boom, bot, das, dood, eten, gedaanteverwisseling, geschenk, hoed, kado, kannibalisme, lindeboom, metamorfose, moeder, molensteen, moord, rijm, slachten, straf, vader, vogel, zingen, zuster

Geen titel

sprookje uit 1892

Een man met gouden kunstarm sterft en wordt door een van zijn knechten opgegraven en van de arm beroofd. Hij komt elke nacht bij de knecht spoken, vragend om zijn arm, tot hij hem terugkrijgt.

Trefwoorden: arm, been, begraven, dief, geest, geruststellen, gouden, knechten, kunstarm, lichaam, lijk, ontdekken, opgraven, rijk heer, roepen, spoken, stelen, sterven, verraden

Geen titel

sprookje uit 1892

Jantje slaat telkens Mietjes mosterdpotje stuk op het bruggetje en zijn moeder hakt hem aan stukken en kookt er soep van. De vader eet de soep, Mietje verzamelt de botjes, begraaft die onder de…

Trefwoorden: beentjes, bruggetje, dood, etenstijd, fijnhakken, goudsmid, hakblok, hoofd, horloge, kinderen, kleermaker, kleren, kruisje, lindeboom, mensenvlees, moeder, molenaar, molensteen, mosterdpotje, schoorsteen, soep koken, stuk, tafellaken, turfschuur, twee, vader, vogel

Jan-man, die in een papieren huisje woonde

sprookje uit 1894

Een vreemde vrouw, klopt aan bij Jan-man, die in een papieren huisje woonde, stopt hem in de zak en neemt hem mee naar huis.

Trefwoorden: aankloppen, afwezig, huisje, koken, ouders, overmeesteren, papieren, schoorsteen, uitvliegen, vrouw, wijf, zak

Geen titel

sprookje uit 1893

Een mannetje, dat een huis op het ijs bouwt, wenst een vrouw, een kind, een knecht, een meid, een haan, een hennetje, een zwaan, een schaap, een kalf en een koe met fraaie, rijmende namen.

Trefwoorden: avond, ben, bouwen, haan, hennetje, hooi, huis, ijs, kalf, kind, knecht, koe, kooi, mannetje, meid, morgen, rijmende namen, schaap, vrouw, wensen, wijf, zwaan

De Dree Soldaoten.

sprookje uit 1881

Drie soldaten beroven een boer van zijn koe doordat een van hen de plaats van de koe inneemt en tegen de verbaasd opkijkende boer zegt, dat hij als straf voor zijn slechte leven 10 jaar in een koe…

Trefwoorden: beest, beetnemen, boer, domheid, drie, honderd, kermis, koe, kop, kopen, liegen, markt, monster, onnozel, slimheid, soldaat, stelen, straf, touw, transformatie, veranderen, vijftig, viool, zeil

Het gouden beentje

sprookje uit 1892

Meisje wordt begraven met haar gouden been, maar de meid steelt het. Als ze bij het graf komen, roept een stem uit het graf om haar been en beschuldigt de meid.

Trefwoorden: beentje, begraven, dochtertje, gouden, graf, meid, moeder, stem, sterven, vader, wandelen, ziek

Geen titel

sage uit 1892

Dwaallichtjes zijn de zieltjes van ongedoopte kinderen.

Trefwoorden: dwaallichtjes, kinderen, ongedoopt, zieltjes

Geen titel

sprookje uit 1894

Koningspaar krijgt ruigbehaarde zoon en noemt hem Ruige Kauwit. Hij wordt verjaagd en leeft in de bossen van erwtensoep en wordt heel sterk. Na monsters en een reus te hebben verslagen en prinsessen…

Trefwoorden: bevrijden, bos, erwtensoep, gevangenschap, gevecht, haar, held, huwelijk, jeugd, kind, kindermeid, koning, koningin, kracht, monsters, prinses, redden, reus, ruig, scheren, sterk, terugkeer, trouwen, verhaal, verjagen, verslaan, vertellen, vluchten, zwijn

Geen titel

sage uit 1902

Een vrouw wordt van hekserij beschuldigd en om te zien of het zo is, wordt een kip levend gekookt.

Trefwoorden: beschuldiging, betoveren, dochter, drempel, geweld, hekserij, kip, koken, levend, meid, mishandelen, schuldig, vrouw, vuur, water, ziek, ziekenkostje

Geen titel

sage uit 1894

Als iemand onverklaarbaar ziek was, werd dit aan hekserij geweten. Om de heks te laten verschijnen moest men een zwarte kip levend te nraden in een nieuwe pan met toegebonden deksel.

Trefwoorden: braden, deksel, gesloten, heks, huisgezin, nieuwe pan, onverklaarbaar, oproepen, zegenen, ziekte, zwarte kip

Een pra[a]tje over de katten als heksen.

sage uit 1894

Kom je 's nachts een kat tegen, zwart of wit, schop er dan niet naar, want meteen komen er allemaal katten om je heen.

Trefwoorden: avonds, dieren, donker, kattenfamilie, overlevering, redden, schop, trap, witte, zwarte

Het ophangen van den paardenhaam of nageboorte van een veulen

sage uit 1894

Ophangen van de haam werd gedaan om te zorgen dat het veulen zijn kop heft.

Trefwoorden: beest, bergroede, boom, haam, hoog, hooiberg, kop, nageboorte, neigen, ophangen, oud gebruik, paard, roede, veulen

Geen titel

sage uit 1894

Bij een kreupel dier wordt de zode, waarop de kreupele poot stond uitgesneden en in de schoorsteen gerookt om het dier te herstellen of er wordt een strijker bijgehaald.

Trefwoorden: beter, drogen, genezing, graszode, hand, koe, kreupel, paard, pet, poot, schoorsteen, strijken, uitsnijden, wonderbaar, ziek, zode