LIJST005

I. De Duivel
1. Zijn U verhalen bekend over mensen, die de duivel gezien hebben of omgang met hem hebben gehad (met hem gedanst hebben, met hem kaart hebben gespeeld), of kent U andere verhalen, waarin de duivel een rol speelt?
Gelieve elk verhaal te noteren op een afzonderlijk blad papier en in elk verhaal duidelijk aan te duiden hoe de duivel voorgesteld wordt (met bokshorens, bokspoten, paardenhoeven, sik, staat enz.).

Bijlage
Naar aanleiding van de vragen over de duivel kan mogelijk nog wel het volgende ter Uwer kennis worden gebracht, hetgeen ik persoonlijk historisch heb meegemaakt.
Het zal ongeveer zijn geweest in de jaren 1929 of 1930, in ieder geval toen de tramlijn Schagen - Van Ewijcksluis nog niet was opgeheven, dat ik mijn oom te Anna Paulowna enige dagen behulpzaam was tijdens de koolcampagne. Mijn oom is aldaar landbouwer en had een paar ha "koolland" verhuurd aan de "Langedijkers", dit zijn tuinders uit de gemeente Langedijk, die "buitenom" los land voor één jaar pachten, omdat ze dan vers land hebben, waar de kool minder last heeft van diverse ziekten en plagen als in het Geestmerambacht, waar in de loop van de jaren al zo veel kool is geteeld en een zekere koolmoeheid is ontstaan.
De werkwijze was toen als volgt: De Langedijkers sneden zelf de kool los te velde, mijn oom met zijn personeel reed de kool naar de tramhalte "Kerkweg" en daar werd de spoorwagon geladen, alwaar ik als 14-jarige, "tussengooier" was. Ter toelichting diene, dat deze Langedijkers afkomstig waren van Broek op Langedijk en zeer kerkelijk waren.
Het gebeurde waar het hier om gaat, viel voor op een morgen om ongeveer 9 uur. Er ging een klein onweersbuitje over, waaruit enkele losse slagen vielen. Het resultaat hiervan was echter het volgende. Enige ogenblikken later kwamen de Langedijkers verschrikt en werkelijk met angstige gezichten uit het land terug met de mededeling dat zij de "Heer" op de wolken hadden zien gaan en dat hij nu zeer waarschijnlijk op aarde zou nederdalen om het zondige mensdom te tuchtigen. Alvorens dit ogenblik zou aanbreken, wilden zij toch maar liever bij hun huisgenoten zijn, gelijk het ieder goed huisvader betaamt, bij dreigende gevaren. Onweer of slecht weer was er die dag werkelijk niet te verwachten, daar het maar een paar losse lapjes waren geweest, zoals die wel meer in October kunnen voorkomen. Zij vertrokken en kwamen de volgende morgen pas weer terug op de gewonen tijd op hun werk. Dat er voor de spoorwagons nu een dag "staangeld" betaald moest worden en het andere werk ook niet kon doorgaan was van ondergeschikt belang.
Naar aanleiding van uw verhaal over de duivel, kwam mij dit weer voor de geest, daar toch niemand de duivel of de Heer op de wolken gezien zal hebben, al menen zij zelf dat het wel zo is.

SINSAG 0945 - Andere Begegnungen mit dem Teufel.    SINSAG 0945 - Andere Begegnungen mit dem Teufel.   

Zeer gelovige mannen menen bij een onweersbui de "Heer" op de wolken te zien, die op aarde zou neerdalen om de zondige mensheid te straffen.

Volkskundevragenlijst 18 (1954) formulier E009p (Archief Meertens Instituut)

G303.3.2 - The devil in superhuman from.    G303.3.2 - The devil in superhuman from.   

God    God   

Heer    Heer   

Langedijkers    Langedijkers   

Schagen    Schagen   

Anna Paulowna    Anna Paulowna   

Langedijk    Langedijk   

Kerkweg    Kerkweg   

Broek op Langedijk    Broek op Langedijk   

Van Ewijcksluis    Van Ewijcksluis   

Geestmerambacht    Geestmerambacht   

Anna Paulowna    Anna Paulowna   

E006b    E006b   

E023p    E023p   

2013-03-01 14:46:22