Toelichting
De Nederlandse Volksverhalenbank van het Meertens Instituut bevat momenteel 49653 verhalen uit heden en verleden. Alle genres zijn vertegenwoordigd: sprookje, sage, legende, raadsel, mop, broodjeaapverhaal en dergelijke (sommige links werken omwille van licenties alleen als u inlogt met een password). De oudste verhalen stammen uit de middeleeuwen, de jongste verhalen dateren - bij wijze van spreken - van gisteren. De verhalen zijn zowel in het Nederlands, het Fries als in allerhande streektalen. In 1994 is er begonnen met de opbouw van de Volksverhalenbank. Enerzijds is de bank bedoeld als een digitaal archief voor het immateriële erfgoed dat de mondelinge overlevering van verhalen toch is. Anderzijds is de bank een onderzoeksinstrument waarin wetenschappers, studenten, journalisten, vertellers en andere belangstellenden kunnen zoeken. Tot 2004 moesten belangstellenden naar het Meertens Instituut komen om de database te raadplegen, maar met de invoer van het 30.000e verhaal in 2004 heeft de bank voldoende volume gekregen om een ontsluiting via internet te rechtvaardigen. Niet dat de Volksverhalenbank nu voltooid is. Alleen al het archief van het Meertens Instituut herbergt nog vele duizenden optekeningen en opnames van vertelsessies. Maar er worden ook elke dag weer vele verhalen verteld: dat zijn niet altijd nieuwe verhalen, maar toch minstens oude verhalen in een nieuwe versie herverteld. Overigens spelen ook boeken, tijdschriften en kranten nog altijd een grote rol in de verspreiding van volksverhalen, en het belang van internet neemt hedentendage alleen maar toe. Ook uit deze bronnen worden verhalen in de database opgenomen - zelfs de anonieme gePhotoshopte moppen die vandaag de dag via email en de sociale media worden verspreid. Naast de complete verhalen zelf herbergt de databank ook de nodige context-informatie of meta-data, zoals: waar en wanneer is het verhaal verteld en door wie? Tot welk (internationaal) volksverhaal-type behoort de vertelling? Komt het verhaal ook voor bij de gebroeders Grimm of Charles Perrault? Tevens bevat de Volksverhalenbank een lexicon waarin ruim 200 verhaaltypen (van Aladdin tot Zwaan Kleef Aan) nader besproken worden. Aan de online versie van de Nederlandse Volksverhalenbank is een mogelijkheid toegevoegd voor bezoekers om zelf verhalen toe te voegen: de zojuist gehoorde mop, een favoriet sprookje, een bijzonder raadsel, of een akelig broodjeaapverhaal. Dit aanleveren van verhalen wordt gemodereerd, dat wil zeggen: de verhalen worden eerst beoordeeld op hun bruikbaarheid, vooraleer ze daadwerkelijk aan de Volksverhalenbank worden toegevoegd.
Om uiteenlopende redenen wordt niet steeds alle informatie getoond. Hier volgt een kort overzicht:
1. Privacy. Bij alle verhalen worden zoveel mogelijk de namen van de vertellers vermeld: zij zijn immers de ‘auteurs’ of – liever gezegd – de ‘performers’ van de verhalen. Om redenen van privacy is het echter niet mogelijk om de persoonlijke gegevens van de vertellers op te vragen. Op verzoek zijn ook sommige namen van vertellers afgeschermd. Als vertellersnaam staat dan 'Verteller privé' vermeld.
2. Auteursrecht. Op bepaald materiaal berust auteursrecht, zoals krantenartikelen, persfoto's en journaaluitzendingen. Ook dit materiaal wordt afgeschermd.
3. Aanstootgevend materiaal. Sommige verhalen en afbeeldingen kunnen als aanstootgevend worden ervaren. Omwille van de wetenschappelijke volledigheid worden ze wel verzameld, maar niet vrijgegeven. Tot de afgeschermde categorieën behoren uitingen van racisme, seksisme, majesteitsschennis, godslastering en pornografie.
We hebben ons best gedaan om alle regels met betrekking tot privacy, auteursrecht e.d. in acht te nemen. Mocht u niettemin van oordeel zijn dat er in strijd is gehandeld met deze regels, neemt u dan contact met ons op. Voor wetenschappelijke doeleinden kan alle afgeschermde informatie wel (op afspraak) geraadpleegd worden op het Meertens Instituut. Het is ook mogelijk om voor onderzoeksdoeleinden een password aan te vragen.
Heeft u vragen? Via Contact kunt u ons mailen..
Download het e-zine Vertelcultuur
Volg de groep Vertelcultuur op Facebook
Gebruik de SagenJager voor een toeristisch wandel- of fietstochtje met volksverhalen
