WJACK0329_0330_5939 - Toverij van de Kroeselen de paters verlosten hem ervan

Mijn vader zaliger, die was van Mopertingen. Er goenk dikwijls met de Kroesel van Eigenbilzen. Die had een boek op de markt in Tricht gekocht en er had daarin gelezen. En ze waren met een kompagnie van Eigenbilzen, zeker in een huis van Eigenbilzen. Do hadden ze geslacht en wordt [worst?] gemaakt. Toen zei de Kroesel: 'Hier hebben ze een varken geslacht: Ich ga enen darm worst doen afkomen en toen koem er (darm worst) do over het dak afgereddeld en ze hadden hem verdeeld. 's Anderendaags werd dat verteld en toen deed er de heel worst door de schouw afkomen. Toen hadden ze geen nie meer en de pastoor had zo een schoon rode kroeselen (stekelbeziën) in zijnen tuin hangen en ze zegden tegen de Kroesel: 'Do moesten ver nog eens aankunnen.' Hij zegt: 'Dat is niks, ich zal oech (u) wel eraan helpen' en ze hielden allemaal hunne kiel open en ze kwamen allemaal erin gevallen en van toen hebben ze hem de Kroesel geheten. En er had e stokske en de compagnie kwam aan de beek. Ze kosten er nie over en de stok, wat er had, was veel te kort, maar in ene keer wipte die omhoog tot er lang genoeg was en toen gongen ze over de beek. Er is naar Maastricht gegangen bij de Jezuieten. Toen goenken ze met hem naar de sakristij en dat boek, wat er gekocht had smeet de Jezuiet in de stoof. Het wol niet branden. Toen las de pater weer en het wol nog niet branden en toen las er weer, den derde keer, een helen toer. En toen smeet er het boek in de stoof en toen brandde het en de Kroesel was ervan af.

SINSAG 0750 - Andere Zauberei.    SINSAG 0750 - Andere Zauberei.   

Een man uit Mopertingen trok vaak op met de Kroesel uit Eigenbilzen. De Kroesel had in Maastricht een boek gekocht waardoor hij over bijzondere krachten beschikte. Toen de Kroesel voorbij een huis kwam waar men een varken had geslacht, deed hij een darm worst langs het dak naar beneden rollen. De volgende dag toverde de man worsten uit de schoorsteen. Nadat de worsten op waren, toverde de Kroesel de stekelbessen uit de tuin van de pastoor naar zijn mantel. Aan dat voorval had de Kroesel zijn naam te danken. Later op de dag kwam de man met zijn vrienden bij een brede beek. De Kroesel had een klein stokje dat hij omtoverde tot een balk die lang genoeg was om over de beek te leggen. Uiteindeljik is de Kroesel met zijn toverboek naar Maastricht gegaan. De jezuïeten gooiden het boek in de kachel, maar het brandde niet. Pas nadat een pater het boek driemaal had overlezen, brandde het.

W. Jackers, Leuven, 1958

2.2 Tovenaars

limburgs (bilzen)

457

Vader van de informant

fabulaat

'Kroesel' of 'kronsel' is de dialectische benaming voor 'stekelbes'.

Kroesel    Kroesel   

Jezuïeten (Maastricht)    Jezuïeten (Maastricht)   

Martenslinde    Martenslinde   

Eigenbilzen    Eigenbilzen   

Maastricht    Maastricht   

Mopertingen    Mopertingen