PKNAB0600_0602_7096 - Heks berokkent kwaad aan huisgezin; herkend door medeljes leggen

En dao hadden ver van alles aan der hând, van alles, van alles, van alles. tegeslâg! Bij mijn auwers vreuger waor dat ouch zoe. Ver hadden dan geiten hé, en verkes (varkens), of e schaop hé, en … dat waor ein die waonde neven ós, en heur mooder dan en die hadden allebei ene slechte naom, want dao schowde (schuwde) zich eederein veur, enééderein. Mer veer hebben dao veul spèilkes met aanderhand g’had, hièl veul. Dan laog er e verken kapot, dan krèig ’t de plaog, begos ’t zoe rónd te dräjen (draaien).L/VIII: (jà, dat is waor huur!)Dan laog er ’n geit kepot, zoe ging dat ummertow ("immerzu"). Mer toen waor ’t zoe wijd (ver) dan hé, dat, wie dat allemaol aan ene kant waor, toen begós ze in ’t huishauwen (huishouden), toen begós ze bij ós. En zij haw noets niks aan de hand, en ze woende-n er vlak nèiven, en veer hadden altijd van alles. Toen waar mij broor, dèi is now doed, en dèi waor toen drij jaor. En toen had dèi fleurus gekregen, en die mós, alle daog mós die ins bij ‘m kómmen hé, en toen op ’t lèste kregen veer dat in de gaoten dan, en toen hadden ver hé, waor dokter Lejeune dèi lèifde nog, en dèi kwâm drij kieren per daog kwâm dèi dao aan ’t bèd, en dèi mós ‘m zijne mónd openbrèiken, en dan mós er ós moeder holen die mós zijne mónd openhauwen en dan schudde ’n er ‘m rech de millesien (medicijn) âf wat er mós pakken hé, en toen zag ein vrouw zoe tegen ós moeder: "wèt ger wat ger moot doen? Ger moot ins nao Godsdaol gaon", tot ons - Val-Dieu, es ger dao al van gehuurd hé, Godsdaol zèggen veer, - "dao zitten paoters en die hebben mier macht es hie de bruin paoters", um (want) dao waor ene bruine paoter aan huis gewèis en dat waor ene nèif van óze vaoder en dèi kaom ouch euverlezen en dèi zag ’t zelfde "dèi hebben mier mach es veer", en toen, toen óze vaoder dan daokwâm, - er waor hie om vijf ore al weg - en dèi jóng, dèi laog op ’t sterven kómpliet hé, en toen, toen er daokwâm, ’s mörges ùom vijf ore ging er weg, en óm tien ore kwâm er dao, met zene fiets, jao, en toen begos vaoder, dèi begos dan te jânken, en toen zag dèi paoter zoe: "Ween niet mijn vriend; uw kind zal niet sterven", zag er, mer dingk, zag er zoe, enfin, "die wat uch dat koed (kwaad) hèit aongedaon, die zal mooten kómmen herdoen wat ze gedaon hèit. Mer ger moot neet d’raan g’löüven", zag er óze pao, jaojao dat zag er óze pao, en toen begos dèi paoter te bèijen (bidden). En op dèin tijd toen dèi paoter aan ’t bèijen waor, en mij broor dèi kos neet spreken hé, en op dèin tijd, toen dèi paoter aan ’t bèijen waor, ’t waor tien ore, reep dèi jong: "Mooder, ich moot drènken", reep dèi.Mer jao, toen mós die vrouw dao, dèi mós kómmen herdoen wat ze gedaon had, en op dèin ougenblik dat dèi jong reep: "Mooder ich moot drènken", kaom ze binnen, kaom ze BINNEN! en os mooder, - ich zeen h’r nog - en veer waoren mer kinder, jà, ich waor al tenminste e jaor of tien-èlf, en toen kump ze in. "Ich moot ins bij de jóng zijn.""Dao is niks bij de jùong te zijn, lieliken deugeneet", zoe zag mooder tegen heur, en ze waor aan ’t wassen, en ze had get in heur han (handen), en daomèt goeide ze heur achter in heure nek. "Deur uit!" zag ze, "geer de deur uit!" En ze ging ouch. En toen is vaoder gekómmen ouch dan, en toen krèig er dan medoltjes (medailletjes), veer waoren toen met … zeven, zeven kinder, zeven, en er zag zoe: "allemaol e medoltje opstèiken van den heilige Benedictes". En veer krèigen allemaol zoe e medaltje en mèt dat medoltje zouw ze niks mier kènnen en bij ós - dat waoren allemaol huizer van eine baos en die mós bij ós veur de deur kómmen aan dèi put veu water te holen en ouch aan dèin oven veur te bakken hé - en dèi paoter zag tegen vaoder zoe: "Noe lèg’ger e medoltje onder de breer (barrier) dood ger get drek (grond) op en onder ’t breerke moot ger e medoltje lèggen. En dan zal ze neet mier kómmen "En ze kwaom NIT mier euver. Ze kwaom nit mier! PK: allè toch!Nein, nein, hielemaol noets. Mer dat is waor gebeurd, ech waor!

SINSAG 0580 - Andere Hexenkünste    SINSAG 0580 - Andere Hexenkünste   

Bij een familie in Lanaken had men altijd ongeluk in de stal. De geiten, varkens en schapen gingen allemaal dood. Naast die mensen woonden een vrouw en een moeder die ervan verdacht werden heksen te zijn. Toen alle dieren dood waren, kregen de mensen ongeluk in hun huis. Het driejarige zoontje kreeg een longontsteking. De moeder kreeg van een vrouw de raad om naar de paters van Godsdael in Val-Dieu te gaan. "Die paters hebben meer macht dan de bruine paters", zei de vrouw. De bruine pater die het kind was komen overlezen, had dat zelf ook toegegeven. De vader van het doodszieke kind vertrok om vijf uur met de fiets naar de paters. Toen hij om tien uur aankwam, begon de geestelijke te bidden en zei: "Huil niet, mijn vriend. Uw kind zal niet sterven. De vrouw die uw kind ziek heeft gemaakt, zal het kwaad dat ze heeft aangericht, moeten ongedaan maken". Op dat ogenblik riep de zieke jongen, die al lange tijd niet meer kon spreken: "Moeder, ik wil drinken!" Vlak daarna kwam de vrouw die van het kwaad werd verdacht, binnen en zei: "Ik moet even naar de jongen gaan". De moeder van het kind antwoordde boos: "Jij lelijke deugniet! Je hebt daar helemaal niets te zoeken!", en ze stuurde de vrouw naar buiten. Toen de vader terugkwam van zijn bezoek aan de paters, liet hij ieder kind een medaille van de Heilige Benedictus opsteken. Ook onder de slagboom legde hij een medaille die hij bedekte met wat aarde. Sindsdien is de heks nooit meer binnengekomen.

P. Knabben, Leuven, 1970

2.1 Heksen

limburgs (maasvallei)

L/XIII/588

Omstreeks 1903

memoraat

Bandopname

Heilige Benedictus    Heilige Benedictus   

Benedictus (Heilige)    Benedictus (Heilige)   

paters van Godsdael    paters van Godsdael   

Bruine Paters    Bruine Paters   

Lanaken    Lanaken   

Lanaken    Lanaken   

Val-Dieu    Val-Dieu