GVERD0084_0085_11485 - Heks streelt, steelt tabak en zit vol luizen

Irma: Dat weet ik niet, maar ik hub [OVT van heb] dat thuis ook, maar dat zijn… die zo over u strelen. Geert: Die heksen of wat?[Irma knikt ja] Irma: Thuis en mijne pa zaliger, want de man is dood, zijn moeder die woonde alleen. En die had zo schrik (want) ze hadden de toebak (tabak) gestolen. Vroeger draaide ze de toebak zo in he, in blaren en die hadden ze gestolen vanachter [overstaanbaar] vertrokken. Toen dos (dierf) die vrouw niemeer blijven. ‘Godverdoeme,’ zei ze tegen mijne man, ‘nu hebben ze mijne toebek gestolen.’[VMvr komt erbij staan om te komen luisteren]Irma: ‘Potverdorie pa, maar da’s gedaan,’ zo zei hij, ‘ik zal de tweeloop eens halen’. Ik zeg: ‘Pa, dat dat…ge gaat mam de schrik opjagen.’ Maar ze was stijf van schrik [onverstaanbaar] want het was zo een vuil nietig vrouwke en dat was zo een oud menske in Rumme, maar zij [wijst naar Irma] heeft die niet gekend. En die zei: ‘Ik ging daar vroeger nogal eens in (binnen gaan),’ zei ze, ‘maar ze is niet te propel (proper),’ zei ze, ‘maar ge moet die toch eens laten meekomen [moeilijk te verstaan]. Ze kan ewa verzetten. Ge moet mee gaan klaverrijen [moeilijk te verstaan] en Irma ook.’ Ge moet niet vragen hoe jong ik daar was, voor de beesten. En die (het oude vuile vrouwtje) was thuis geweest en niks, niks te zien of niks gehoord, en toen zei ze: ‘Mag ze nog terugkomen?’ tegen mam [onverstaanbaar]. ‘Maar ja,’ zei mam, ‘ze mag zeker nog eens terugkomen’ [onverstaanbaar]. Wij kunnen daar niet de hele dag opzitten want dan liggen m’n beesten dood. Ja, ze kwam nog terug. [onverstaanbaar] Ik zeg: ‘Die is altijd zo dinge, ik weet dat niet,’ zei ik, ‘ik heb daar ne echte schrik van.’ Geert: Van dat hekske dan?Irma: Ja, maar dat was een vrouwke, maar zo wat besmodderd zo. Geert: Ja.Irma: En ik zei [en nu wordt het echt moeilijk te verstaan, maar het komt erop neer dat de informant aan de vrouw die dat kleine vrouwtje meebracht vroeg weg te blijven, zodat dat vrouwtje zelf ook weg zou blijven.] Toen keump (kwam) ons ma aan de venster. […] ‘Kom eens in,’ zegt ze. Ik was toen nog maar 12 jaar hé. Want als ik mijn communie gedaan had, is ze gestorven, kont ge wel denken hoe groot dat ik wel was en wat ik moest doen hé, met de beesten. En toen kwam ons ma aan de venster en ‘Kom eens in,’ zegt ze. ‘Ik heb iets aan de hand,’ zegt ze. […] ‘Ik heb iets aan de hand,’ zegt ze. ‘Ik kom, ik kom,’ zei ik. (Komt heel dicht bij me hangen om te vertellen dat het vrouwtje helemaal onder de luizen zat. Het is amper hoorbaar op de opname, maar ik herinner me het nog). Ik zeg: ‘Kom we gaan die eens aftrekken hé (haar kleren uitdoen) en gooi die eens in de oven (die kleren) en hier zijn vuurstekken en steek dat aan want ik kan daar niks van wassen,’ zei ma. [onverstaanbaar] Maar dat was die haar goesting niet hé. Maar voor dat oud menske niet te misdoen hé…[onverstaanbaar] Ze zal wel aan mijn gezicht zien dat ik haar niet graag heb, maar ik doen het juist voor mam, voor mijn grootmoeder dan hé. [De informant herhaalt flarden van het verhaal. Voor mij is dit een teken dat het verhaal is afgelopen. Ik had daarvoor van andere informanten gehoord dat luizen echt een heksenteken waren. Later begint de informant ook dingen door elkaar te slaan, zodat het verhaal compleet niet meer kan kloppen. Ik heb daarom gekozen het hier te laten stoppen.]En enige dagen erna komt ze weeral in (komt ze weeral binnen) en van juist het zelfste. Geert: Die heks die daar woonde, had die iets met de beesten gedaan dat die doodgingen of zo?Irma: Aan mijn beesten had die niks niks gedaan.

SINSAG 0582 - Hexe schickt Läuse, Flühe, Mäuse.    SINSAG 0582 - Hexe schickt Läuse, Flühe, Mäuse.   

In een huis waar twee vrouwen op bezoek was geweest, bleek de tabak plots verdwenen te zijn. Eén van de vrouwen werd van de diefstal beschuldigd. Dat vrouwtje was oud en ze was altijd ongewassen. De mensen geloofden dat ze een heks was. Men vroeg aan de andere vrouw om niet meer op bezoek te komen, zodat ook de heks zou wegblijven. Men wilde de kleren van de heks verbranden omdat de heks vol luizen hing.

G. Verdickt, Leuven, 2002

2.1 Heksen

limburgs (zuiden)

N2

Grootmoeder van de informant

fabulaat

Nieuwerkerken    Nieuwerkerken