Registratie zal enige tijd duren. Deze functie is in ontwikkeling.

CJ014601

Een sage (mondeling), vrijdag 23 december 1966

Hoofdtekst

Ergens yn 'e Wâlden wenne in âld-feint. Dy wie arbeider by de boer. Hy wie mei de helm geboaren en moest alles sjen.
De boer dêr't er by wenne, hie twa soannen. Ien dêrfan woardde great mei de faem. Dy faem moest fan him bifalle. Sy mienden 't elkoar wol, mar de boer woe syn tastimming net jaen.
Doe gong de soan mei syn faem nei dy arbeider ta. Dy wenne allinne yn 'e húske. Hy frege of syn faem dêr in skoft tahâlde mocht. Dêr hie de arbeider gjin biswier yn. "Ik sil 't jo forgoedzje", sei er tsjin 'e arbeider.
De faem krige dêr doe har thús. Sy knapte dêr alles moai op, dat it kom der skjin en kreas út to sjen.
De arbeider hie wite en swarte skiep. Fan 'e wolle spoun hja jern en hja breide trije lytse gespikkelde boarstrokjes foar it lyts dinkje dat se ha soe.
De boeresoan bleau stadichoan mear wei en doe sei de arbeider tsjin 'e faem: "Dû koest hjir om my wol bliuwe." En noch in skoftsje letter frege er har to trouwen en hoewol hy nochal hwat âlder wie, joech se har tawurd. Hja trouden togearre.
Mar doe't se in skoftsje troud west hienen woarde de arbeider hiel stil. Hy hie in lykstaesje sjoen, dy kaem by syn hûs wei en der lei in wyt ruft oerhoeks oer de kiste hinne.
Op it lêst siet er to gûlen. Mar doe't hja frege nei de reden woe er it net sizze.
Mei de bifalling kaem der in famke. Mar de mem oerlibbe it net. De arbeider hâldde it famke by him. It sei 'heit' tsjin him.
Op in nacht woardde de arbeider kloppe. Hy moest mei de boer nei dokter ta, hwant de âldste soan wie net goed. De arbeider spande it hynder yn en ried der hinne. Op 'e weromreis, al tichte by de pleats, seach er in lykstaesje.
"Dit is in foarnaem en deftich spul," sei er, "dit liket der op. 't Binne allegear foarname boeren en hwat in gouden earizers."
"Moast ophâlde", sei de boer.
De âldste soan woardde wer better.
De boer kocht faek jonge hynders. Dy wienen soms wyld. Dêr liet er dan syn jongste soan op ride. De boerinne wie dêr bot op tsjin, mar de boer steurde him dêr net oan.
Op in kear siet de jonge op in hiel wyld jong hynder. De boer woe ha dat er it ynride soe. It gong yn galop. De jonge rekke oer de kop en forûngelokke yn 'e sleat. De âld arbeider stie der by doe't dat gebeurde.
De boer sei tsjin him: "Dat is dyn skuld. Dû hiest him keare moatten. Dêr krij ik dy wol wer foar."
"Doch hwatst net litte kinste", sei de arbeider.
De bigraffenis fan 'e jongste soan, dat wie deselde lykstaesje dy't de arbeider sjoen hie, yn 'e nacht doe't er weromkaem fan 'e reis nei dokter.
Nei de bigraffenis gong de boer nei 't húske fan 'e arbeider. Hy stuts de âld man dea.
Doe't de boer thúskaem hime en pûstte hy dat it hwat die. De boerinne woe ha dat er nei dokter ta soe. Dat gebeurde. Mar dokter sei: "Hjir is neat mear oan to dwaen. Ha jo soms ek by de snilen sitten?"
Dat wie 't gefal. Hy hie op syn reis nei de arbeider him snien oan 'e snilen. Dêr wie ynfeksje fan kaem en dêr hied er koarts fan.
Doe kaem it fanke by him, dy't by de arbeider wenne. Sy wie al great en sei: "Hwerfoar hastû myn heit deamakke, boer? Dêr silst foar bliede."
Koarte tiid dêrnei is de boer oan 'e koartsen stoarn.
(Dit forhael is wier gebeurd)

Onderwerp

SINSAG 0481/SINSAG 0    SINSAG 0481/SINSAG 0   

Beschrijving

Een boerenknecht is met de helm geboren en heeft vaak voorgezichten. Hij woont in een klein huisje op het land van de boer. De boer heeft twee zonen en een van hen heeft een meisje zwanger gemaakt. De boer wil er niks van weten en de zoon vraagt of de aanstaande moeder zolang bij de knecht in het huisje mag wonen. De boerenzoon laat het al snel afweten en uiteindelijk trouwt de knecht met het meisje omdat hij veel voor haar is gaan voelen. Op een dag ziet de knecht temidden van een begrafenisstoet een doodskist met een wit laken. Het is een voorgezicht: zijn vrouw baart een dochter maar sterft in het kraambed.
Op een andere dag wordt hij 's nachts uit zijn slaap gehaald omdat hij de oudste boerenzoon naar de dokter moet brengen. Op de terugreis ziet hij weer een begrafenisstoet maar nu met een hele deftige kist. Hij voorziet dat er een voornaam persoon zal overlijden en vertelt dit aan de boer. Een tijdje later verongelukt de jongste zoon bij een ritje op een wild paard. De begrafenisstoet is dezelfde die de boer al had gezien. De boer slaat de knecht dood. Het inmiddels flink gegroeide dochtertje van de knecht zegt tegen de boer dat hij zal boeten voor de moord op de knecht. De boer snijdt zich aan een plant en doet een infectie op. Iets later overlijdt hij aan de koorts.

Bron

Collectie Jaarsma, verslag 146, verhaal 1 (archief MI)

Commentaar

23 december 1966
Leichenzug gesehen/Das zweite Gesicht/Helmdragers

Naam Overig in Tekst

Wouden    Wouden   

Naam Locatie in Tekst

Wâlden    Wâlden   

Datum Invoer

2013-03-01 14:46:21