Registratie zal enige tijd duren. Deze functie is in ontwikkeling.

DTRUY0003_0005_9135 - Heksenmeesters bedwingen heksen

Een sage (mondeling), 1946

Hoofdtekst

Mijn zuster had toen ze nog jong was een leelijken zweer op haren knie en ons moeder had al van alles geprobeerd maar niets kon helpen; ’t wilde niet genezen. Op zekeren dag komt er thuis een boerenzoon van Arendonk en er werd over alles en nog wat geklapt en moeder kloeg ook over den zwerenden knie. "Ik ken iemand die het kan genezen, ’t Menneke thuis in Arendonk. Als ge wilt zal ik ze morgen door vader laten halen". ’s Anderendaags was de boer er al om ze te halen met de kar; moeder en zuster vertrokken nog denzelfden avond, maar hoe ’t kwam, wisten ze zelf niet - ’s nachts waren ze het rechte karrespoor kwijtgespeeld in de bosschen en ’s morgens, bij ’t lichten van den dag stonden ze op hetzelfde punt van ’s avonds te voren, bij de Vosvijvers achter den Horst. Ze reisden toen overdag.Het Menneke was sterker dan alle heksen en kwade hand, en het onderzocht den knie: "Ik zal hem enkele keeren overlezen en ’t zal gauw genezen zijn, " zegde hij. Doch voor alle zekerheid moest mijn zuster een maand onder zijn handen blijven.’s Nachts sliep moeder bij lange Han, de vrouw van den boer, omdat deze veel van huis was; die vrouw was ook een half heks - ze kon somtijds zoo aardig doen. "Ge moet er geenen schrik voor hebben, zei ’t Menneke tegen moeder als deze ’t hem vertelde; ik ken ze wel; ze zal u wel eens naar den kop pakken en streelen maar ik ben ze wel baas." Dat ze heksen kon, dat zeiden de menschen stil ondereen.Na een maand was de knie volop aan ’t genezen; vóór mijn zuster dan naar huis zou komen zei ’t Menneke tegen moeder: "Als ge thuis zijt zal ze komen", zei ’t Menneke tegen moeder: "Als ge thuis zijt zal ze komen vragen hoe ’t met ’t kind is; maar ik zal iet s meegeven en ge steekt het onder den dorpel; ze zal er nooit over kunnen". Moeder deed ’s avonds zooals het Menneke gezegd had. ’s Anderendaags was lange Han aan de deur; vroeger kwam ze altijd binnen maar nu had ze geen tijd. Hoe moeder ook aandrong, ze kwam niet, ze kon er niet over; ze vroeg maar hoe het met het kind was en daarmee was ze weg.De eerste negen dagen moesten we van ’t Menneke drie slekken zoeken - niet een gewone zwarte maar een bruine - "die moet ge uiteen wrijven over den zwerenden knie" had ’t Menneke gezegd; de twee eerste steekt ge daarna in den grond, de derde gooit ge in ’t vuur. De derde kreeg horens van een halven vinger lang; en ze lag pas in ’t vuur of lange Han was er weer. Ze kwam weer vragen hoe ’t er mee was gelijk ze vroeger deed, maar ze kwam niet binnen, en ze had zoo graag eens binnen gekomen; moeder had er alle plezier in aan te dringen, telkens probeerde zij haren voet over den drempel te zetten, doch telkens moest ze hem terugtrekken. Dat was de laatste keer dat ze kwam; na dien negenden dag was de knie van mijn zuster genezen en lange Han hebben we nooit meer gezien.

Onderwerp

SINSAG 0540 - Hexe führt irre    SINSAG 0540 - Hexe führt irre   

SINSAG 0580 - Andere Hexenkünste    SINSAG 0580 - Andere Hexenkünste   

Beschrijving

Een meisje had een ontstoken wonde aan haar knie, die maar niet wilde genezen. Op een dag kwam er een boerenzoon uit Arendonk op bezoek, aan wie de moeder van het meisje vertelde over de kwaal van haar dochtertje. Daarop zei de boerenzoon: "Ik ken iemand die dat kan genezen. Ik zal morgen een kar laten komen om je dochtertje op te halen. De volgende dag vertrokken moeder en dochter 's avonds naar de genezer. 's Nachts raakten ze echter verdwaald, waardoor ze 's ochtends weer waren aanbeland bij de Vosvijvers waar ze vertrokken waren. Daarop besloten de mensen overdag te reizen. Toen moeder en dochter waren aangekomen, onderzocht het Menneke de knie en zei: "Ik zal de knie enkele keren overlezen, en dan zal de wonde wel genezen. Voor de zekerheid moeten jullie wel een maand hier blijven". 's Nachts sliep de moeder bij Lange Han, de vrouw van de boer, die ervan werd verdacht een heks te zijn. "Je hoeft niet bang te zijn", had het Menneke gezegd; ze zal je weleens op het hoofd strelen, maar ik kan haar wel de baas". Toen de knie van het meisje een maand later genezen was, sprak het Menneke tot de moeder: "Wanneer je thuis bent, zal de heks komen vragen hoe het met het kind gaat. Ik zal je iets meegeven dat je onder de dorpel kan leggen. Op die manier zal de heks niet kunnen binnenkomen". De volgende dag kwam Lange Han langs om te vragen hoe het met het meisje ging. Hoewel Lange Han normaal altijd binnenkwam, bleef ze deze keer buiten staan. De eerste negen dagen moest de moeder van het kind drie bruine slakken zoeken en die uiteenwrijven op de knie van het meisje. De eerste twee slakken moesten daarna worden begraven; de andere moest in het vuur worden gegooid. De derde slak lag nog maar net in het vuur of Lange Han stond al weer aan de deur. Ook deze keer kon ze echter niet binnen. Op de negende dag was de knie van het meisje volledig genezen. Lange Han heeft men nooit meer gezien.

Bron

D. Truyen, Leuven, 1946

Commentaar

2.2 Tovenaars
limburgs (noorden)
Zus van de informant
fabulaat

Naam Overig in Tekst

Lange Han
Menneke

Vosvijvers (Kerkhoven)    Vosvijvers (Kerkhoven)   

Menneke    Menneke   

't Menneke    't Menneke   

Naam Locatie in Tekst

Kerkhoven    Kerkhoven   

Plaats van Handelen

Vosvijvers (Kerkhoven)    Vosvijvers (Kerkhoven)   

Arendonk    Arendonk