Hoofdtekst
In Bloir hadden we een wenning (= hoeve) en we hadden dan ook küj (= koeien). Meer (= moeder) zaliger ging meleken. Een aad vrouwke van Mal, - Julienne was haar naam - kwam op en ze ze(g)t: 'geven de küj nogal goed melek?' - 'Dat gaat nogal, zei meer, ich heb alle dagen meer as drie pond boter, en van twee dagen heb ich zeven pond.' Het vrouwke bleef wat kalle (= praten) en ze gaat met haar af. Meer komt thuis en ze draait de melek door (= door de melkontromer), wei altijd. 's Anderendaags wilde ze boter maken, mè ze kon ze nie krijgen, het waren allemaal klönterkes (= klontjes). Enen aa man van Bereg, - ich geloof dat het Nicolaers was - ze(g)t tegen meer: 'Trees, zje zijt beheks(t), zje moet stukskes van pwôaskaas (= paaskaars) trachten te krijgen.' Toen overal gevraag(d) en gedaan... mè dat kunt zje nog nereges krijgen! Op het letste hebben we het dan toch (ge)kregen van de köster van de Hoogkerek (= basiliek van Tongeren) - we waren goed intiem me die, Harry D. was het toen - die he(ef)t o(n)s e klein stukske bezorg(d). Dat he(ef)t meer toen in de zôan (= room) gedaan of den uier van de kü temet ingestreken - dat weet ich nu ook niemee - mè de boter kwam. En curieus, dat moes(t) e stukske van de pwôakaas zijn! want we waren al noa de paters gewees(t) en die hadden het al overlezen, mè dat had nie geholepen.
Onderwerp
SINSAG 0533 - Butterhexe   
Beschrijving
Toen Trees op een hoeve in Bloir de koeien ging melken, kwam ze Julienne uit Mal tegen, die vroeg: "Geven de koeien veel melk?" Daarop antwoordde Trees: "Dat valt best mee. Ik heb elke dag meer dan drie pond boter". De volgende dag klonterde de melk echter zo erg dat Trees er niet in slaagde om boter te maken. De paters waren de hoeve al komen overlezen, maar dat had niet geholpen. Een zekere Nicolaers uit Berg sprak tot Trees: "Je bent behekst! Je moet stukjes van de paaskaars gaan vragen". Van koster Harry D. kreeg Trees een klein stukje van de paaskaars. Nadat Trees het stukje in de room had gegooid of de uiers van de koe ermee had ingesmeerd, kon ze weer boter maken.
Bron
M. Dreezen, Leuven, 1967
Commentaar
2.1 Heksen
limburgs (tongeren en omstreken)
806
Ouders van de informant
memoraat
Naam Overig in Tekst
Julienne   
Nicolaers   
Harry D. (koster)   
Trees   
Naam Locatie in Tekst
Tongeren   
Plaats van Handelen
Bloir