Hoofdtekst
Schavuiten vangen in Helmond.
Rond de eeuwwisseling en nog even later gebeurde het. Als 'n jongeman zich in Helmond vestigde, 'n kosthuis vond, uitging, kreeg hij gauw genoeg vrienden en werd in de burgerij geaccepteerd. Na enkele maanden werd hij dan uitgenodigd mee op schavuitenjacht te gaan, meestal op 'n zaterdagavond. Hij leerde, dat schavuiten pelsdieren waren; breedvoerig werd hem verteld hoe zo 'n schavuitenjacht verliep (gefantaseerd) omstandig werd hij ingelicht over de mogelijkheden van zo 'n jacht, over de buit en over de ervaringen bij vorige jachten opgedaan. Die gesprekken waren aan de bittertafel of onderweg, serieus, spannend, men viel elkaar bij, vulde aan en de nieuwkomer luisterde, zag het plezier van de anderen bij het ophalen van die herinneringen en merkte niets van wat hem te wachten stond. Op 'n donkere avond kwam dan de vriendenkring op afgesproken tijd bijeen meestal in 'n café. Men bleef niet lang zitten, tuk op het avontuur dat riep! De stad had toen de uitbreidingen nog niet van nu; naar de kant van Bakel lagen grote bossen. Daar trok men heen tot 'n paar K.M. buiten de stad. Dan werden de rollen verdeeld, de nieuweling waande zich geheel in de kring opgenomen want hij kreeg 'n taak. Er werd 'n mand naast hem gezet om de buit te bewaren en hij kreeg 'n brandende kaars in de hand met de opdracht goed stil te blijven staan en geen vin te verroeren; de anderen zouden gaan drijven. Hij stond, dikwijls in de motregen want dat was 'n goede omstandigheid voor de schavuitenjacht, en z'n vrienden verspreidden zich in de donkerte en zaten 'n half uur later weer in de herberg te gnuiven van plezier over de man, die met z'n kaars bij de mand stond en op schavuiten wachtte!
Als 't héél laat werd, diep in de nacht, begon de nieuweling wel te twijfelen, alleen en dikwijls geheel ontredderd zocht hij de terugweg.
Later informeerden ingewijden zeer onschuldig hoe de jacht was verlopen, men lachte erover. 't Bleek 'n soort "ontgroening". Toch werd lang onthouden: "met die en die zijn we op schavuitenjacht geweest" en het slachtoffer probeerde vaak uit te leggen, dat hij de zaak al gauw doorhad, meewerkte in de grap en prettig naar huis was gegaan. Dat werd niet geloofd.
Rond de eeuwwisseling en nog even later gebeurde het. Als 'n jongeman zich in Helmond vestigde, 'n kosthuis vond, uitging, kreeg hij gauw genoeg vrienden en werd in de burgerij geaccepteerd. Na enkele maanden werd hij dan uitgenodigd mee op schavuitenjacht te gaan, meestal op 'n zaterdagavond. Hij leerde, dat schavuiten pelsdieren waren; breedvoerig werd hem verteld hoe zo 'n schavuitenjacht verliep (gefantaseerd) omstandig werd hij ingelicht over de mogelijkheden van zo 'n jacht, over de buit en over de ervaringen bij vorige jachten opgedaan. Die gesprekken waren aan de bittertafel of onderweg, serieus, spannend, men viel elkaar bij, vulde aan en de nieuwkomer luisterde, zag het plezier van de anderen bij het ophalen van die herinneringen en merkte niets van wat hem te wachten stond. Op 'n donkere avond kwam dan de vriendenkring op afgesproken tijd bijeen meestal in 'n café. Men bleef niet lang zitten, tuk op het avontuur dat riep! De stad had toen de uitbreidingen nog niet van nu; naar de kant van Bakel lagen grote bossen. Daar trok men heen tot 'n paar K.M. buiten de stad. Dan werden de rollen verdeeld, de nieuweling waande zich geheel in de kring opgenomen want hij kreeg 'n taak. Er werd 'n mand naast hem gezet om de buit te bewaren en hij kreeg 'n brandende kaars in de hand met de opdracht goed stil te blijven staan en geen vin te verroeren; de anderen zouden gaan drijven. Hij stond, dikwijls in de motregen want dat was 'n goede omstandigheid voor de schavuitenjacht, en z'n vrienden verspreidden zich in de donkerte en zaten 'n half uur later weer in de herberg te gnuiven van plezier over de man, die met z'n kaars bij de mand stond en op schavuiten wachtte!
Als 't héél laat werd, diep in de nacht, begon de nieuweling wel te twijfelen, alleen en dikwijls geheel ontredderd zocht hij de terugweg.
Later informeerden ingewijden zeer onschuldig hoe de jacht was verlopen, men lachte erover. 't Bleek 'n soort "ontgroening". Toch werd lang onthouden: "met die en die zijn we op schavuitenjacht geweest" en het slachtoffer probeerde vaak uit te leggen, dat hij de zaak al gauw doorhad, meewerkte in de grap en prettig naar huis was gegaan. Dat werd niet geloofd.
Beschrijving
In de maling nemen van nieuwkomers.
Bron
Collectie Kusters, verslag 119, verhaal 2 (Archief Meertens Instituut)
Naam Locatie in Tekst
Helmond 
Helmond 
Bakel
Bakel
Plaats van Handelen
Helmond
Helmond