CJ054807

Oan 'e oare kant Ljouwert stiet in greate boereplaets.
Dêr kom us op in joun in soldaet op 't hynder; de boerinne kom by de doar.
De soldaet sei tsjin 't minske: "Goejoun, frou."
Sy sei: "Goeije dag, baes, mei jou reusiaan(?), naar ik meen."
De soldaet sei: "Ik wol hjir graech in nacht bliuwe.
Mag ik myn russiaan (reusiaan) in uw groene winkel slaan?"
Doe sei de frou: "Al wat er op staat, dat schenk ik u."
(it griene gers op 't lân woarde dêrmei bidoeld)
Doe sei dy soldaet yn fortrouwen tsjin 'e boer: "Jimme matte al in bytsje foarsichtich wêze. Hjir komme rovers. Dy wolle jo bistelle. Dat ha 'k allegear ôflústere."
Hy hie de kommandant frege of er hjir de jouns wol hinne mocht om de boer to helpen, hwant sa en sa, dat hied er heard. Dan woed er de boer fan 'e rovers bifrije.
Dat mocht wol, hie de kommandant sein, mar hy mocht gjin sjitterij meinimme.
"Dat kin my neat skele," hied er sein, "as ik dan myn sabel mar mei ha mei." Nou dat mocht wol.
Doe kom dêr dy jouns in fremd frommes. Mar de soldaet wist der fan. Hy sei tsjin 'e boer: "Jo matte ús aenst in apel tasmite, dan kinne jo sjen, dat it net in frommes is." De boer smiet se allegear in apel ta en dat 'frommes' sloech de knibbels nei elkoar ta, doe't se him opheinde. 't Wie dus in keardel.
Doe sei de soldaet tsjin 'e boer: "Nou siz ik aenst dat ik graech by de hynstestâllen yn 't bêdsté sliepe wol. Mar nou matte jo in strieëne poppe meitsje en dy yn 't bêd lizze. Dan liket it krekt as leit der in minske yn. Mar ik forskûlje my mei de sabel achter de doar."
Dy nachts kom de fremde keardel by it bêd. Doe stuts er mei in mes yn 'e poppe en sei: "Dat is ien."
Mar de soldaet houde him fuort dêrnei de kop ôf en sei: "Dat is twa."
Doe hearden se dat der rovers op it hiem wienen. Dy sloegen in gat yn 'e achterdoar. Dêr soenen se troch om der yn to kommen en dêr de boel to bistellen.
Doe't de earste heal troch 't gat wie, houde de soldaet him mei de sabel de kop ôf en doe luts er de deade romp nei binnen ta. En sa die er ek mei de twadde en de trêdde en de fierde. De oare twa rovers naeiden út.
Dit gebeurde op it Barrahûs. De boer hat in standbeeld meitsje litten fan dy soldaet op it hynder en dat yn 'e tún delset.

VDK 0958G* - De appelvangproef    VDK 0958G* - De appelvangproef   

ATU 0958F* - Test of Sex: Catching an Apple.    ATU 0958F* - Test of Sex: Catching an Apple.   

sinVDK 0958G* - Die Fangprobe    sinVDK 0958G* - Die Fangprobe   

Een soldaat die bij een boer overnacht waarschuwt de boer voor rovers die op de loer zouden liggen. De soldaat is bewust naar de boerderij gegaan om de boer van deze rovers te verlossen. Als er op een avond een vreemde vrouw bij de boerderij verschijnt, raadt de soldaat de boer aan de appelvangproef te doen. Met deze proef wil de soldaat bewijzen dat de vrouw in werkelijkheid een man - en wel een rover - is. Als de vrouw de appel opvangt met de knieën van elkaar, is ze daadwerkelijk een vrouw. Als ze de appel vangt met de knieën tegen elkaar, is het een man. De vreemde 'vrouw' slaat de knieën tegen elkaar bij het vangen van de appel. Om de rover te overmeesteren, lokt de soldaat hem in de val. Hij legt een strooien pop in zijn bed in de paardenstal en wacht achter de deur de komst van de rover af. Als de rover 's nachts met de woorden 'dat is één' de soldaat - in werkelijkheid de strooien pop - neersteekt, springt de soldaat tevoorschijn om de rover op zijn beurt te onthoofden met de woorden 'dat is twee'. Als een stel andere rovers van de bende probeert de stal door een gat in de achterdeur binnen te komen, hakt de soldaat ze één voor één het hoofd af. Twee rovers weten te ontkomen. De boer heeft later - uit eerbetoon aan de soldaat - een standbeeld van hem laten maken.

Collectie Jaarsma, verslag 548, verhaal 7 (Archief Meertens Instituut)

22 december 1968

De appelvangproef & AT 0956B The Clever Maiden Alone at Home Kills the Robbers

Barrahûs    Barrahûs   

Ljouwert    Ljouwert   

Leeuwarden    Leeuwarden   

2013-03-01 14:46:21