Hoofdtekst
Exempel. Alsoe men leest van enen bisscop in dat duutsche lant, die was quaet van levenne, ende al waest dat hem onse heere castijde met siecheiden of met anderen dinghen, nochtan en beeterde hi sijn leven niet. Het was een heilich bisscop in sassen lant, die hiet coenraet, ende des bisscop was een heilich man. Op enen tijt na der mettenen soe was hi in sijn camere ende gaf hem te studerenne, om dat hi dat woert gods soude prediken op den dach, alsoe hi dicke plach te doene, mar als hi aldus was, soe was hi ghetrocken inden gheest ende ghebrocht voer enen richter, dat welcke dat hem dochte dat god selve was, alst was, ende daer satter vele omtrint hem ende oec [die] omtrent hem stonden. Ende hi peisede in hem selven: ,,Wat doe ic hier ?" Doe sach hi dat die duvelen vander hellen daer brochten enen bisscop met enen mitere ende met allen ornamenten dat enen bisscop toe behoert. Ende die duvelen
wroegheden hem voer den richter van sijnre onsuverheit ende van ongherechteghen goede dat hi aen hem ghetrocken hadde, ende van andere vele sonden die hi ghedaen hadde. Ende die bisscop sweech, want hi sach daer sine sonden openbaerlike. Ende alsoe selen die menschen na haerder doot die comen selen voer den richter ombereet, die selen aldus hare sonden sien ende en selen niet connen daer ieghen gheseggen, want hare consciencie sal hen daer oec wroegen. Doen dese arme bisscop aldus sweech, doen gaf die rechter dat ordeel dat hi verdoemt soude wesen. Als die duvelen dat hoerden dat dat oerdeel over hem ghegeven was, doen ghinghen si hem aen, ende deden hem af den mitere vanden hoefde ende ontcleeden hem van sinen bisscopliken abite, alsoe men enen priester doet, die men ontgarrereert (1. ontgradet). Doen die arme ziele al naect was, doen gaf si een groot gheluyt wt ende die duvelen riepen weder ende voerdense ter hellen op die stede die si verdient hadde. Doen seiden alle die ghene die biden rechtere waren: „Alsoe sinte pauwels seit, laet ons wel doen die wile dat wij den tijt hebben". Ende die heileghe bisscop coenraet quam weder tot hem selven, ende overpeysde wat hi ghesien hadde, ende wie die arme bisscop mochte wesen. Ende binnen dat hi aldus peisede, soe quam daer een voer sijn dorre cloppende, ende seide datter comen was een bisscop ende die zeere haestelike ghestorven was. Doe peisede hi dat die arme siele mochte wesen die hi ghesien hadde, ende hi wart bitterlike weenende wt compassiën, al en mocht hi hem met ghehulpen. Ende dese arme ziele hadde een hart ordeel.
wroegheden hem voer den richter van sijnre onsuverheit ende van ongherechteghen goede dat hi aen hem ghetrocken hadde, ende van andere vele sonden die hi ghedaen hadde. Ende die bisscop sweech, want hi sach daer sine sonden openbaerlike. Ende alsoe selen die menschen na haerder doot die comen selen voer den richter ombereet, die selen aldus hare sonden sien ende en selen niet connen daer ieghen gheseggen, want hare consciencie sal hen daer oec wroegen. Doen dese arme bisscop aldus sweech, doen gaf die rechter dat ordeel dat hi verdoemt soude wesen. Als die duvelen dat hoerden dat dat oerdeel over hem ghegeven was, doen ghinghen si hem aen, ende deden hem af den mitere vanden hoefde ende ontcleeden hem van sinen bisscopliken abite, alsoe men enen priester doet, die men ontgarrereert (1. ontgradet). Doen die arme ziele al naect was, doen gaf si een groot gheluyt wt ende die duvelen riepen weder ende voerdense ter hellen op die stede die si verdient hadde. Doen seiden alle die ghene die biden rechtere waren: „Alsoe sinte pauwels seit, laet ons wel doen die wile dat wij den tijt hebben". Ende die heileghe bisscop coenraet quam weder tot hem selven, ende overpeysde wat hi ghesien hadde, ende wie die arme bisscop mochte wesen. Ende binnen dat hi aldus peisede, soe quam daer een voer sijn dorre cloppende, ende seide datter comen was een bisscop ende die zeere haestelike ghestorven was. Doe peisede hi dat die arme siele mochte wesen die hi ghesien hadde, ende hi wart bitterlike weenende wt compassiën, al en mocht hi hem met ghehulpen. Ende dese arme ziele hadde een hart ordeel.
Beschrijving
Een zekere bisschop leidt een slecht leven. De Heer heeft hem al een paar keer gestraft, maar hij betert zijn leven niet. In Sassenland leeft een heilige bisschop genaamd Coenraet. Hij zit op zijn kamer te studeren voor zijn prediking als hij met zijn geest voor een rechter wordt gebracht. Hij ziet hoe een bisschop door duivels wordt gebracht wegens alle zonden die hij begaan heeft. Hij zwijgt en ziet al zijn zonden voorbij komen, waarop de rechter hem veroordeelt tot verdoemenis. Hierop nemen de duivels hem zijn mijter en kledij af en wordt hij naakt naar de hel gevoerd. De heilige bisschop Coenraet komt vervolgens weer tot zichzelf en vraagt zich af wie hij zojuist gestraft heeft zien worden. Dan wordt er op zijn deur geklopt en krijgt hij de boodschap door dat er zojuist zeer plots een bisschop is overleden. Dit blijkt de bisschop te zijn die Coenraet in de hel gezien heeft.
Bron
De Vooys, C.G.N., Middelnederlandse stichtelijke exempelen, Zwolle 1953, pagina 28-29
Commentaar
Coenraet, Sassenland, Sint Paulus, Paulus
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20