HUBKUNST13 - De 'stille ronde' van Bergen-op Zoom

De 'stille ronde' van Bergen-op Zoom
Bergen op Zoom in de 18e eeuw. De maagdelijke vesting was ze nog altijd, omgordeld door breede wallen, gekneld in hooge gekanteelde muren, waarin de zwaar-beslagen poorten. De sleutel der schepenrijke Schelde, de onneembare, sterke toegangspoort van Brabant. De Staten legden onafgebroken bezetting in de stad: een bolwerk tegen Franschman en Spanjool.
In dien tijd heerschte er een majoor, zoo vertelt de sage. Hij was de tiran der soldaten. In hun vuisten trilden de zware musketten en beefden de rapieren, wanneer hij den troep inspecteeren kwam. Hij bulderde als een Perzisch satraap. De ruwe kerels, uitvaagsel uit aller heeren landen, krompen ineen onder den hagel zijner striemende, beestelijke vloeken. Zijn sporen kletterden op de Bergensche straatkeien en de schuchtere poorters sloegen een kruis, als hij voorbij gestapt was. De soldaten vreesden hem, die plots in den donkeren opdook als een sluipende hond, wanneer ze de wacht hielden op de wallen der stad. Hij kende geen genade! Men wist, dat hij eens in een somberen herfstnacht een schildwacht slapend gevonden had. Zonder pardon had hij hem neergeschoten. Onverbiddelijk. Hij was uit een Watergeuzengeslacht, in den vrijheidsstrijd opgejaagd van zeekust naar zeekust. In z'n bloed woelde de hardvochtige, bittere wrok van een vertrapt, oproerig ras. Zijn zoon was de besliste tegenstelling des vaders. Jong, vroolijk, vriendelijk. Met meer lust in spel en amoreus avontuur, dan in den afmattenden krijgsdienst. Maar ook hij was in het leger een stout soldenier.
Op een avond hield hij de wacht op de Bergensche wallen. In de plaats van zijn kameraad, die zoo gaarne ter kermis ging in de Bergensche veste. Nu stond hij hier in den mistigen Novemberavond. Langzaam wandelde hij met z'n zwaar musket over de wallen, eenzaam, als een fantoom in den herfstnevel. Héél in de vertel hoorde hij roezende geluiden van kermis-avondjool. Toen is hij er toe gekomen zich neer te zetten tegen een uitbouwsel van het vestingbastion. Hoog de kraag van zijn mantel. Naast hem 't wichtig musket. Toen is hij ingeslapen in een vagen, loozen sluimer.
Plots is de majoor gekomen. Verschrikkelijk in z'n stommen, zwijgenden trots. Hij deed de avondronde. Hij heeft den slapenden schildwacht gezien.
Wist hij niet, dat het zijn zoon was? De majoor nam zijn lang dienstpistool en richtte naar den plichtvergeten soldaat. Pang! ... De weergalm golfde door de kille witwazige doodsche nevels.
Dan is de majoor verder gegaan...
Als de avond grauwt en de nevel omhoog stijgt over de Bergensche wallen, meent de schildwacht soms een spokige gedaante van een grijzen, strammen, achttieneeuwschen overste te ontwaren.
Dat is de schim van den majoor van Bergen, die z'n zoon zoekt...
Hij gaat de stille ronde.

In de 18e eeuw kende de vesting van Bergen op Zoom een zeer hardvochtig en wrede majoor. Op een avond, tijdens zijn ronde, zag hij een soldaat een dutje doen tijdens de wacht. Zonder te twijfelen doodde hij de ongehoorzame soldenier. Hij wist niet dat het zijn zoon was. Soms wordt wordt de schim van de majoor gezien die zijn zoon zoekt.

Hub. Kunst. Brabantsche sagen: aan de boeren van Brabant, die nog de sagen van hun land bewaren. Turnhout, 1934. p. 80-82

1934

Bergen-op Zoom    Bergen-op Zoom   

Fransen    Fransen   

Fransman    Fransman   

Spanjaarden    Spanjaarden   

Spanjool    Spanjool   

Perzisch    Perzisch   

Watergeuzen    Watergeuzen   

Watergeus    Watergeus   

Brabant    Brabant   

Bergen op Zoom    Bergen op Zoom   

Schelde    Schelde   

Bergen    Bergen   

2013-03-01 14:46:20