RKOMABRAB184

[24.00 min.]

LP: Er waren in Breda drie steden met de vesting: en dat was ’s Hertogenbosch, Breda en Bergen op Zoom. En in die drie steden dat was ook een Joodse gemeenschap. En die hadden ook in die drie steden hadden ze synagogen. En de enige synagoge in Brabant, dat is nog hier de synagoge in Breda.

RK: Dus u gaat dan nog een historisch verhaal vertellen?

LP: Het is historisch, helemaal.

RK: Dus u vertelt alleen grappige anekdotes?

LP: Nee nee. Dat is gewoon hoe dat die Joden hier gekomen zijn Dat ze dus Breda ook niet binnen mochten komen. Want driehonderd jaar geleden kon je een Jood herkennen dat ie in een zwart pak liep. En dat ie dus een kist of een grote zak op zijn rug had. Ja? En dan had ie meestal had ie daar textiel in. Om die textiel Joden te noemen vroeger dus al honderden jaren terug, niet uit Breda, maar uit Nederland: Vroom en Dreesman. Peek en Cloppenburg. Kreinborg (?) Dat zijn allemaal namen van Joden die vroeger in Nederland toegegaan zijn en groot geworden zijn. Het zijn er natuurlijk veel meer maar ik noem die namen maar die iedereen weet. En die kwamen meestal kwamen die allemaal uit de omgeving van Praag en Oost-Europa. En dus hier in Breda komen dan ook die Joden en die kwamen dan bij Breda aan en die mochten dan meestal mochten die dan in de zomermaanden mochten die zeker niet in Breda komen. En als ze dan een keer met marktdag op de jaarmarkt dan mochten ze dus een dag per jaar mochten ze in Breda komen om dus om hoe heet het om dus der goederen proberen te verkopen. Later werden ze hier, dat is aan de andere kant van de stad, is de Gampel, heet dat. En daar waren de Gampelse Barakken en dat waren houten barakken en daar mochten alle mensen die geen huis hadden of iets, die mochten daarin gaan slapen. En daar hebben heel veel Joden hebben daar…

RK: Oke.

LP: OP een gegeven moment hebben ze daar bij die Gampel hebben ze dus een stuk grond gekocht en daar een houten schuur op gezet en dat was de eerste synagoge. En dus de eerste synagoge… toen hadden ze op een geven moment het geld bij elkaar, op wat voor manieren dat heb ik wel in mijn verhaal, maar dan hebben ze dus in de Schoolstraat en de Havenmarkt, weet u die?

RK: Nee.

LP: U kent Breda niet.. Maar dat is in het centrum hadden ze dus syna… grond gekocht en een hele mooie synagoge gezet.

RK: Oke.

LP: Die is door der Duitsers verwoest. Maar Breda, de gemeente Breda, die heeft dus uh.. een miljoen achthonderd gulden toentertijd besteed om de synagoge dus toen weer terug op te bouwen. Dus in Breda is een van de weinige plaatsen die nog een echte synagoge heeft.

[26.48 min.]

Breda is een van de weinige plaatsen die nog een echte synagoge heeft. Deze is in de oorlog door de Duitsers verwoest, maar de gemeente Breda heeft 1.800.000 gulden neergeteld om de synagoge weer op te bouwen.

Letterlijk afschrift van een mp3-opname, OpnameBreda_25062009_LPeeters.doc

25 juni 2009

RK: Ruben Koman; LP: Louis Peeters.
Dit verhaal is historisch.

Joodse    Joodse   

Jood    Jood   

Joden    Joden   

Peek en Cloppenburg    Peek en Cloppenburg   

Vroom en Dreesman    Vroom en Dreesman   

Kreinborg    Kreinborg   

Gampelse Barakken    Gampelse Barakken   

Duitsers.    Duitsers.   

Breda    Breda   

's Hertogenbosch    's Hertogenbosch   

Bergen op Zoom    Bergen op Zoom   

Brabant    Brabant   

Nederland    Nederland   

Praag    Praag   

Oost-Europa    Oost-Europa   

Gampel    Gampel   

Schoolstraat    Schoolstraat   

Havenmarkt    Havenmarkt   

2013-03-01 14:46:21