Hoofdtekst
[VODA_016_01]
Eh, dat was een visker, umdat de veanery al wat minder wordede … was hy- had hee dat türvmaken wat an de kant edån, en hee was begünnen te visken … En hee hadde- vallen had hee, dår dee müdden in vung, en hee hadde netten um lysters of so yts te vangen. Düs et mes snydt eigenlik, as et snyden wol, van ale kanten, mor meastentyds wel van meits. Want up en åvend, eh, wa- eh wol hee wear by de vallen langes, en … hee is een endty van huus of, of wel eh een knap endty, dår mos e döär een busk hin. En dår strovvelde hee, en dochte ‘Wat domme leit hyre, hyr up et pad, der tüssen dee boumen in?’ En … hy pakt et beat, ‘Ah, now hey ik et wel in de gaten, wat et is!’ Dat is een sakky med sülvergeld, want eh der is wear en nye penningmeyster van armenbestüür ekommen, en hem is e med de püntert … ver- ve- eh vervoren edån, dee [stamelt] armencentrum. Want de armen dee kreagen een verrekked beaty, eh mar eh [lacht] de armenmeysters, dee worden der wel beater van! Mar hee seide: ‘Ney, dat eh [stamelt] gungen se mo- mo- eh mossen se med een karre mossen se et hennebrengen, en do mossen se döär et busk hin, um by de eh knap an de wal to kommen, en do was der en sakky der of-egleaden, der sat en hunderd gülden of wat geld in … ‘ja bliksem det, ho mut dit dan?’ Dat hee … [koekoeksklok begint tien keer te slaan] an de kant in een busky med de handen ja en gat eh egraven, en et sakky derin [koekoesklok stopt], en under de grund. En dat [stamelt] ja, ik kan dy rommel wel medneamen, mar is dat wel vertrouwd? … Want eh … syn wüüv, Gryty, now, dee kun de mund neet holden, dee vertelt alles. Dat is eh, et düürt mor kort, dan is et al bekend, ‘en ik kan dee centen wel brüken, want armen dy krygen se toch neet! Dy kommen dan in de verkeyrde büse. Mar wy kunnen van de winter de centen wel brüken. Mar eh, as ik now krekt segge so as et is, jå,’ hee segt, ‘mar dan, med en weakje dan weyt alleman et, en dan bin ik se kwyt, en gå- gå ik de bak ouk noch in.’ Dat heb jy neet edån. Hee seide: ‘Gryte … sou jy eaven med willen? Want et is so verhippede dunker, dat ik kan et anders neet seen! Ik vertrouw et my neet!’ ‘Ah junge, ja, dat kan wel eyns, ik sal de kinder eaven achter de beddedöären smyten, en dan eh, gå ik med!’ ‘Now, eh ja,’ hee seide, ‘der is echt now sogesegd geyn håst, mar dat kan wel.’ Dat, see gung med, en do gungen see, et gemeyndehuus was der noch …
[VODA_016_02]
En de … seide ‘kyk, vordoary, dår was der såvends nog neet so heal betyd med, dår e nog lucht up et gemeyntehuus!’ ‘Ja,’ hee seide, ‘Dat weyt y toch ouk wel wa- wa- wat dat inholdt, neet?’ ‘Nee, dår weyt ik niks van! Dår weyt ik niks van.’ ‘Now,’ hee segt, ‘De dynder, de plytsy, dee rekenen vanåvend med de Düvel of!’ ‘Way seye?! Med de Düvel ofrekenen?!’ ‘Ja! Eh ynent in et jår. En dat is now krekt vanåvend.’ Hee segt: ‘Mek now vortkommen, was as e- as en uutpråten binnen, dan krygen wy meskeen en Düvel op en balg, dat vöäruut, gean wy snel. Dat geyneyne dee eh- dee segt, dee stappet hin, dee müt e der hebben, en müye jy uut de vütten måken.’ En see, [lacht] et was so, de bessem en so dee hongt dår boaven an de pette in et gemeyndehuus, mar dat had see neet in de gaten. [kucht] See konden … med de fuke, mar want hy had der al eh eaven earder an-ewest, want hee was der earst nog hin-egån, mor had dee bool um-erüld. Da kommen se by de fuke … en der sat een lystert in … ‘Now,’ hy segt ‘ho kan dat in de vreadesnaam moagelk weasen?!’ ‘Ja,’ hee segt ‘ho kan dat? Dat weyt ik neet.’ See segt: ‘Y kün mor gerüst up bereaden dat de Düvel dår achter sit.’ See kommen by de … de valle, en … dår sit een salm in, een snu- of een snook. ‘Now, dit klopt ouk neet.’ ‘Ja, dee verrekte Düvel, dee mowwe dan toch wel in de gaten holden.’ En see kommen by dee andre, by de netten, en dår sat een, een müd in, een münt in. ‘Now,’ see seide, ‘Di- di- di- eh [stamelt] Hyr kan ik, hyr kan ik neet by.’ ‘Now, wy gån mor gauw wear når huus to.’ ‘Ja.’ Dat see setten höär up huus an, mor der onderweagens, dår mos hee wat water kwyt, segt e, want hee had dee boum emarket, wår hee dee, dat sakky med geld hadde laeghale. Hee segt ‘Ik mot eaven an de kant.’ Ja, segt hee, ‘Ik müt now eaven senten.’ … Want hee hee geit neet up de Düvel. ‘Ja,’ hee segt ‘Mor hyr mut toch tyd vöär hebben.’ Mar do kwam e med et sakky med geld wearum. ‘Ja, wat heye dår?’ ‘Ja,’ hee segt, ‘Dat weyt ik neet. Ik weyt neet wat der in sit.’ ‘Now, du et eyns öypen, dan künnen wy eyns seen. So vöäl as wy vanåvend syn konden.’ Hee döyk med de hand derin, ‘Kyk vordoary, et bint allemål güldens en rykdaalders.’ ‘Vorgenne, dår künnen wy moai de winter e- med döärkomen,’ segt Greate. ‘Mor de bek holden! Niks seggen, want anders binnen wy et kwyt.’ ‘Ja,’ see segt, ‘dat dünkt my ouk! Stille holden. Mor gauw maken dat wy te huus kommen.’ Dat see når huus to. See kommen thuus, en et geld wordt good up-eborgen. Hee segt eh, de andre morgen, ‘Dat denk y derum aye dat neet teagen de büürvrouw eh eh vortellen.’ ‘Ay,’ segt see, ‘Ben now neet wys ja! Dat ik dat teagen dee büürvrouw vortelle! Want dan hey ik et wol in de gaten! Dan hey ik wel eh- eh- eh wel höäl snel dår, dy löövden der balg van. En dår prakkeseyer ik neet oaver! Ik hol de bek wel.’ Mar eh, der was nog neet en weak um, dan had se et wel teagen Janny vorteld, en Janny dee had et al teagen Hendrikje vorteld, en dee wear teagen Klåsje, dat up et allerletstst et kwam by de bürgemeyster torecht. Want dee missen ouk en sakky. Mar ju wissen ouk nog neet wat beleaven was, mor do kreagen he der arg in dat er een sakky med geld to min was. Now, dat … hy had et dan, de visker, dat hee mos vöär et recht kommen [storing in de opname] en dee … dee seide: ‘Y hemmen een eh, eh een sak med geld vünden, hè?’ ‘Eh ikke, een sak med geld? Ik wol wel rår worden, man.’ Now, der was ja alles mee vorteld. ‘Jå, sy sy kunnen ja allegeare ja alles wel vortellen, mar eh by my eh is et geval neet höär! Ik weyt der niks van.’ Now, jun wüüv mot et vorteld hebben.’ ‘Jå,’ ik seg, ‘Myn wüüv, dår kon jy neet so vülle up an.’ Hee seide: ‘Dee sey wel ys väker wat [storing in de opname] kommen med, mar ik weyte van niks!’ ‘Oh’, sey de bürgemeyster, ‘Mar der is toch een sakky med geld vort, dat dan mot- dan müwe jyn wüüv mor ophalen.’ Dat de plytsy, dee halen syn wüüv up. Now, see earst … al teagenspartelen, dat et neet so was … Ja … mar up et lange lest, see valt toch döär de mand. ‘Now, wat hey ik jy esegd,’ segt de bürgemeyster, ‘Mar y eh- jy hebben et achteroaverdrükt.’ Hee segt: ‘Det is neet wår.’ Hee segt: ‘Myn vrouw – hearou,’ en dan dreyt hee med de, med de vingers vöär de eh et vöärhöyvd langs. ‘Eh verrekt, see heb, der sit jy my vöär gek uut to skelden wår de bürgemeyster by stei- eh by steit. Mor dat neam ik neet! Dan de bak mar in! Want eh, dat neam ik neet. Nee, bürgemeyster, ik sal ju now eyns krek vortellen! Et was up desülvde åvend, en as ülyde now weaten willen welken åvend dat was, dat de dynder … med de Düvel ofreakende, hyr in et gemeyndehuus! Heb ik sülv med myn eygen oagen eseen. Dee åvend was et! En … dat sal wel komen weasen dat de Düvel hyr in de büürt was, dat weyt ik neet, mor wy hadden … een … een voagel … hadden wy in de fuke, under water, en wy hadden een müd, in de va- eh … in de netten … en en eh snook … in de valle, now? As ik et good vorteld heb. En eh, dat ik et in de eh vo- de ryke van wäre.’ Sy segt eh ‘En dy åvend was et!’ En sy segt: ‘En now y-e!’ segt se teagen der man … dy begün wat te hinneken. ‘Mowe gauw måken dat we thuus kommen,’ sey de bürgemeyster, ‘Ik höär et wel.’
Eh, dat was een visker, umdat de veanery al wat minder wordede … was hy- had hee dat türvmaken wat an de kant edån, en hee was begünnen te visken … En hee hadde- vallen had hee, dår dee müdden in vung, en hee hadde netten um lysters of so yts te vangen. Düs et mes snydt eigenlik, as et snyden wol, van ale kanten, mor meastentyds wel van meits. Want up en åvend, eh, wa- eh wol hee wear by de vallen langes, en … hee is een endty van huus of, of wel eh een knap endty, dår mos e döär een busk hin. En dår strovvelde hee, en dochte ‘Wat domme leit hyre, hyr up et pad, der tüssen dee boumen in?’ En … hy pakt et beat, ‘Ah, now hey ik et wel in de gaten, wat et is!’ Dat is een sakky med sülvergeld, want eh der is wear en nye penningmeyster van armenbestüür ekommen, en hem is e med de püntert … ver- ve- eh vervoren edån, dee [stamelt] armencentrum. Want de armen dee kreagen een verrekked beaty, eh mar eh [lacht] de armenmeysters, dee worden der wel beater van! Mar hee seide: ‘Ney, dat eh [stamelt] gungen se mo- mo- eh mossen se med een karre mossen se et hennebrengen, en do mossen se döär et busk hin, um by de eh knap an de wal to kommen, en do was der en sakky der of-egleaden, der sat en hunderd gülden of wat geld in … ‘ja bliksem det, ho mut dit dan?’ Dat hee … [koekoeksklok begint tien keer te slaan] an de kant in een busky med de handen ja en gat eh egraven, en et sakky derin [koekoesklok stopt], en under de grund. En dat [stamelt] ja, ik kan dy rommel wel medneamen, mar is dat wel vertrouwd? … Want eh … syn wüüv, Gryty, now, dee kun de mund neet holden, dee vertelt alles. Dat is eh, et düürt mor kort, dan is et al bekend, ‘en ik kan dee centen wel brüken, want armen dy krygen se toch neet! Dy kommen dan in de verkeyrde büse. Mar wy kunnen van de winter de centen wel brüken. Mar eh, as ik now krekt segge so as et is, jå,’ hee segt, ‘mar dan, med en weakje dan weyt alleman et, en dan bin ik se kwyt, en gå- gå ik de bak ouk noch in.’ Dat heb jy neet edån. Hee seide: ‘Gryte … sou jy eaven med willen? Want et is so verhippede dunker, dat ik kan et anders neet seen! Ik vertrouw et my neet!’ ‘Ah junge, ja, dat kan wel eyns, ik sal de kinder eaven achter de beddedöären smyten, en dan eh, gå ik med!’ ‘Now, eh ja,’ hee seide, ‘der is echt now sogesegd geyn håst, mar dat kan wel.’ Dat, see gung med, en do gungen see, et gemeyndehuus was der noch …
[VODA_016_02]
En de … seide ‘kyk, vordoary, dår was der såvends nog neet so heal betyd med, dår e nog lucht up et gemeyntehuus!’ ‘Ja,’ hee seide, ‘Dat weyt y toch ouk wel wa- wa- wat dat inholdt, neet?’ ‘Nee, dår weyt ik niks van! Dår weyt ik niks van.’ ‘Now,’ hee segt, ‘De dynder, de plytsy, dee rekenen vanåvend med de Düvel of!’ ‘Way seye?! Med de Düvel ofrekenen?!’ ‘Ja! Eh ynent in et jår. En dat is now krekt vanåvend.’ Hee segt: ‘Mek now vortkommen, was as e- as en uutpråten binnen, dan krygen wy meskeen en Düvel op en balg, dat vöäruut, gean wy snel. Dat geyneyne dee eh- dee segt, dee stappet hin, dee müt e der hebben, en müye jy uut de vütten måken.’ En see, [lacht] et was so, de bessem en so dee hongt dår boaven an de pette in et gemeyndehuus, mar dat had see neet in de gaten. [kucht] See konden … med de fuke, mar want hy had der al eh eaven earder an-ewest, want hee was der earst nog hin-egån, mor had dee bool um-erüld. Da kommen se by de fuke … en der sat een lystert in … ‘Now,’ hy segt ‘ho kan dat in de vreadesnaam moagelk weasen?!’ ‘Ja,’ hee segt ‘ho kan dat? Dat weyt ik neet.’ See segt: ‘Y kün mor gerüst up bereaden dat de Düvel dår achter sit.’ See kommen by de … de valle, en … dår sit een salm in, een snu- of een snook. ‘Now, dit klopt ouk neet.’ ‘Ja, dee verrekte Düvel, dee mowwe dan toch wel in de gaten holden.’ En see kommen by dee andre, by de netten, en dår sat een, een müd in, een münt in. ‘Now,’ see seide, ‘Di- di- di- eh [stamelt] Hyr kan ik, hyr kan ik neet by.’ ‘Now, wy gån mor gauw wear når huus to.’ ‘Ja.’ Dat see setten höär up huus an, mor der onderweagens, dår mos hee wat water kwyt, segt e, want hee had dee boum emarket, wår hee dee, dat sakky med geld hadde laeghale. Hee segt ‘Ik mot eaven an de kant.’ Ja, segt hee, ‘Ik müt now eaven senten.’ … Want hee hee geit neet up de Düvel. ‘Ja,’ hee segt ‘Mor hyr mut toch tyd vöär hebben.’ Mar do kwam e med et sakky med geld wearum. ‘Ja, wat heye dår?’ ‘Ja,’ hee segt, ‘Dat weyt ik neet. Ik weyt neet wat der in sit.’ ‘Now, du et eyns öypen, dan künnen wy eyns seen. So vöäl as wy vanåvend syn konden.’ Hee döyk med de hand derin, ‘Kyk vordoary, et bint allemål güldens en rykdaalders.’ ‘Vorgenne, dår künnen wy moai de winter e- med döärkomen,’ segt Greate. ‘Mor de bek holden! Niks seggen, want anders binnen wy et kwyt.’ ‘Ja,’ see segt, ‘dat dünkt my ouk! Stille holden. Mor gauw maken dat wy te huus kommen.’ Dat see når huus to. See kommen thuus, en et geld wordt good up-eborgen. Hee segt eh, de andre morgen, ‘Dat denk y derum aye dat neet teagen de büürvrouw eh eh vortellen.’ ‘Ay,’ segt see, ‘Ben now neet wys ja! Dat ik dat teagen dee büürvrouw vortelle! Want dan hey ik et wol in de gaten! Dan hey ik wel eh- eh- eh wel höäl snel dår, dy löövden der balg van. En dår prakkeseyer ik neet oaver! Ik hol de bek wel.’ Mar eh, der was nog neet en weak um, dan had se et wel teagen Janny vorteld, en Janny dee had et al teagen Hendrikje vorteld, en dee wear teagen Klåsje, dat up et allerletstst et kwam by de bürgemeyster torecht. Want dee missen ouk en sakky. Mar ju wissen ouk nog neet wat beleaven was, mor do kreagen he der arg in dat er een sakky med geld to min was. Now, dat … hy had et dan, de visker, dat hee mos vöär et recht kommen [storing in de opname] en dee … dee seide: ‘Y hemmen een eh, eh een sak med geld vünden, hè?’ ‘Eh ikke, een sak med geld? Ik wol wel rår worden, man.’ Now, der was ja alles mee vorteld. ‘Jå, sy sy kunnen ja allegeare ja alles wel vortellen, mar eh by my eh is et geval neet höär! Ik weyt der niks van.’ Now, jun wüüv mot et vorteld hebben.’ ‘Jå,’ ik seg, ‘Myn wüüv, dår kon jy neet so vülle up an.’ Hee seide: ‘Dee sey wel ys väker wat [storing in de opname] kommen med, mar ik weyte van niks!’ ‘Oh’, sey de bürgemeyster, ‘Mar der is toch een sakky med geld vort, dat dan mot- dan müwe jyn wüüv mor ophalen.’ Dat de plytsy, dee halen syn wüüv up. Now, see earst … al teagenspartelen, dat et neet so was … Ja … mar up et lange lest, see valt toch döär de mand. ‘Now, wat hey ik jy esegd,’ segt de bürgemeyster, ‘Mar y eh- jy hebben et achteroaverdrükt.’ Hee segt: ‘Det is neet wår.’ Hee segt: ‘Myn vrouw – hearou,’ en dan dreyt hee med de, med de vingers vöär de eh et vöärhöyvd langs. ‘Eh verrekt, see heb, der sit jy my vöär gek uut to skelden wår de bürgemeyster by stei- eh by steit. Mor dat neam ik neet! Dan de bak mar in! Want eh, dat neam ik neet. Nee, bürgemeyster, ik sal ju now eyns krek vortellen! Et was up desülvde åvend, en as ülyde now weaten willen welken åvend dat was, dat de dynder … med de Düvel ofreakende, hyr in et gemeyndehuus! Heb ik sülv med myn eygen oagen eseen. Dee åvend was et! En … dat sal wel komen weasen dat de Düvel hyr in de büürt was, dat weyt ik neet, mor wy hadden … een … een voagel … hadden wy in de fuke, under water, en wy hadden een müd, in de va- eh … in de netten … en en eh snook … in de valle, now? As ik et good vorteld heb. En eh, dat ik et in de eh vo- de ryke van wäre.’ Sy segt eh ‘En dy åvend was et!’ En sy segt: ‘En now y-e!’ segt se teagen der man … dy begün wat te hinneken. ‘Mowe gauw måken dat we thuus kommen,’ sey de bürgemeyster, ‘Ik höär et wel.’
Onderwerp
AT 1381 - The Talkative Wife and the Discovered Treasure
AT 1381 - The Talkative Wife and the Discovered Treasure 
ATU 1381 - The Talkative Wife and the Discovered Treasure.
ATU 1381 - The Talkative Wife and the Discovered Treasure.
Beschrijving
Een turfsteker is visser en stroper geworden. Op een dag vindt hij een zakje met zilvergeld van de armenmeester (de armen kregen weinig, de meester veel, dus hij had er geen moeite mee het te houden). Maar zijn vrouw zal alles verraden, omdat zij veel praat. Dus hij gaat met zijn vrouw ’s avonds op pad. In het gemeentehuis is het licht aan, waarop de man zegt: “De politie rekent vanavond met de duivel af”. Daarna vinden ze in de fuik een lijster, in de val een snoek, en in de netten een bunzing. Daarna vindt de man zogenaamd het zakje met geld. Hij zegt tegen zijn vrouw dat ze erover moet zwijgen, maar ze vertelt het door. Ze moeten bij de burgermeester, die over het geldzakje heeft gehoord. Als de vrouw erover moet vertellen, vertelt ze ook over het verjagen van de duivel en de dieren in de verkeerde vallen. De burgermeester concludeert dat de vrouw alleen leugens vertelt en laat hen gaan.
Bron
Radio-uitzending Vonken onder de As (NOS)
Motief
J1151.1.1 - Talkative wife discredited.
J1151.1.1 - Talkative wife discredited.
Commentaar
De Jong vertelt het verhaal in het Stellingwerfs. Het verhaal is getranscribeerd gebruikmakende van de Nysassiske Skryvwyse. Zie ook SINVS017
Naam Overig in Tekst
Grietje
Grietje