JONKHEEL1 - De Doodgedanste jonkvrouwe van Heel

Op het oude kerkhof van Heel, rond de Sint Stephanuskerk, ligt het graf van 'Mejuffrouw Renildis Hermans, overleden op het kasteel van Heel, 17 februarij 1842 in den ouderdom van 18 jaar'. Zij was een dochter van de puissant rijke Hubert Hermans, kasteelheer van Heel en rijkste grootgrondbezitter van Limburg. Het lichaam is herbegraven in 1902, na de vergroting van de kerk.
Volgens een volksverhaal heeft de juffrouw zich 'doodgedanst' tijdens een uitbundig feest in het kasteel. Omdat ze in zonde gestorven is, ligt het graf apart van de rest van het kerkhof. Al was Renilde kennelijk van zo'n hoge komaf dat de familie de ultieme schande gespaard is gebleven, dat hun dochter en zuster in ongewijde aarde zou moeten worden begraven. (In ongewijde aarde werden alleen ongedoopten en ongelovigen begraven en uitvaartdienst of grafmonument waren verboden)

Van een jonge vrouw wordt verteld dat ze zich heeft doodgedanst; ze stierf in zonde en werd in een uithoek van het kerkhof begraven.

Inzending in Volksverhalenbank (4 februari 2021)

Jacques van Ass was op het moment van vertellen 86 of 87 jaar, geboren rond 1900. Waarschijnlijk heeft de herbegrafenis van het lichaam de tongen losgemaakt, want hij zei dat het verhaal tijdens zijn jeugd vaak verteld werd. Het werd ook als voorbeeld en waarschuwing gebruikt: ga niet dansen, dan wacht een dood in schande.

Hugo Luijten voegt hier op 12 oktober 2023 nog aan toe:

Ook pater Jac Schreurs, die het oorspronkelijke verhaal bedacht achter de bekende tv-serie en musical 'Dagboek van een herdershond', nam deze legende op in zijn boek 'Kroniek eener parochie'. Alleen gaf hij de doodgedanste dame een andere naam: Chistelles D’Affaytati. Deze dame heeft echt bestaan: Elisabeth Marie Jeanne Ghislaine Gravinne de Chistelles D’Affaytati (Brussel 7 juli 1788 - Heel 1882) en ook zij ligt begraven op het kerkhof van Heel. Het dorp kende namelijk twee kastelen en twee adellijke families, met beiden een familiegraf. Waarschijnlijk vond pater Jac. Schreurs de naam 'Renilde Hermans' wat gewoontjes voor een roman en gaf hij haar die van de andere adellijke dame. Maar het verhaal van de 'doodgedanste freule' wordt dus ook door Pater Jac. Schreurs verteld. Net als Jac. van Ass hierboven, moet Scheurs het ook in zijn jeugd gehoord hebben, toen het graf van Renilde Hermans verplaatst werd wegens de bouw van de nieuwe kerk.

Renildis Hermans    Renildis Hermans   

Hubert Hermans    Hubert Hermans   

Heel    Heel   

Sint Stephanuskerk    Sint Stephanuskerk   

Limburg    Limburg   

Elisabeth Marie Jeanne Ghislaine Gravinne de Chistelles D’Affaytati    Elisabeth Marie Jeanne Ghislaine Gravinne de Chistelles D’Affaytati   

Heel    Heel