VODA_031_02

[Op de achtergrond is een tikkende klok te horen.]
Eh… ’t volgende verhaaltje dat eh… ik meermalen gehoord heb eh… dat is eh… een verhaal over de kracht van noten. En dan zit ik weer met die ziekte ‘het kaaj’, waar ik in het vol… vorige verhaal over sprak. Eh… en dan was ’t speciaal van één persoon dat mij dat verteld werd. En… ’t was een… een ouwe man, Sef heette die, die had mijn moeder en mijn tantes gekend toen die nog jong waren. En toen vertelde hij mij daarover en toen zei hij: “Weet jij dat tante Leenke het kaaj gehad haet?”
Ik zeg: “Daar weet ik niks van af. Nooit… heb ik nooit gehoord.”
Eh… “Ja, dat is zo”, zegt ze… zegt hij en eh…”Nu zal ik je eens vertellen hoe die dat kwijtgeraakt is.” Eh… “Mijn zuster Marieke was vriendin met Leenke. En Marieke die ging de boerderijen in t… de omgeving van ’t dorp af om naai- en verstelwe…werk te richten. En… Leenke had dat kaaj zo erg dat ze op een keer tegen Marieke zei, ze was niet ’t sterkste van gezondheid,: Marieke, als dat nog lang duurt met ’t kaaj, dan ga ik daar dood van. Dat voel ik. Maar daar heeft iemand tegen me gezegd, ik weet niet of ik sliep, maar ik heb niemand gehoord of gezien: “Leenke, als je negenennegentig noten opeet dan wordt dat kaaj genezen.”
Marieke die zei: “Leenke, ik zal ’t proberen. Als ’t effe kan, dan breng ik jou honderd noten mee.”
Een van de volgende dagen toen ging Marieke naar de Voorhof, een boerderij bij ’t kasteel, ging ze naaiwerk doen. Ze zei tegen de boerin, tant Geurdruuj, eh... dat Leenke van Polke zo krank was van ’t kaaj en wat ze gezegd had over die noten. Toen zei tant Geurdruuj: “Och, det erm Lieënke. Ik zal ens zien wat ik nog vinden kan.”
Eh… ’s avonds ging Leenke naar huis met honderd noten. Leenke at die negenennegentig noten voor en na op, maar de honderdste die gooide ze over haar hoofd. En binnen enige weken was Leenke van ’t kaaj genezen.”

TM 4302 - Volksgeneeskunde    TM 4302 - Volksgeneeskunde   

Een vrouw had erge last van ‘het kaaj’ (koude moeraskoorts, zie ook VODA_031_01) en was bang dat ze hieraan zou overlijden. Iemand had tegen haar gezegd dat ze negenennegentig noten moest eten. Dit deed ze. De honderdste noot gooide ze over haar hoofd. Na een paar weken was ze genezen.

Radio-uitzending Vonken onder de As (NOS)

‘’t kaaj’ volgens het "Mofers Woardebook" van Dr. Pierre Bakkes (Montfort : Stichting Mofers Waordebook, 2007): “= moeraskoorts. Deze ziekte heeft Montfort in de negentiende eeuw, volgens de overlevering, zwaar geteisterd.”
---
In de bijgeleverde documentatie staat bij dit verhaal met de hand "boek" geschreven.
---
Hoewel in het verhaal niet gezegd wordt dat het zich afspeelt in Montfort (of nabije omgeving) is dit gezien de andere verhalen van deze verteller en de ziekte 'het kaaj' waar dit verhaal over gaat wel zeer aannemelijk.

Sef    Sef   

Leenke van Polke    Leenke van Polke   

Lieënke    Lieënke   

Marieke    Marieke   

tant Geurdruuj    tant Geurdruuj   

het kaaj    het kaaj   

Montfort    Montfort