PKNAB0279_0281_6646 - Het spook maakte de kramer rijk

Dao waor ins ene zjwegelekriëmer (luciferskramer) en dèi keem 's aoves bij ene groëte boer aan, hie in de-n umtrèk, veur sjlaopes (slapens) te vraogen. Mer dèi boer haw gein plaats miër veur hem, zag er, mer er zag hem wâl zoë: 'Ich heb hie kortbij nog 'n huis, mer ich weit wâl neet of-s-dich dao nog leventich uitkumps.' 'Jao mer ich bèn neet bang', zèit dèi zjeweglekriëmer, 'ger moot mich niks mètgeven as leech.' Jà en dat deeg dèi, en er ging in dat huis aan de taofel in e book zitten te lezen. En zoë woor (werd) dat twelf ooren, en inins vleegen alle deuren open. Dèi kriëmer zuut dao get bènnenkómmen, e spoëk, dat draaf get rónd hem, en kijk hem toen rech ónder z'n ougen in. Mer dèi zjwegelekriëmer loos (las) gewuun door, of d'r niks en waor, mer ee dach wâl zoë in z'n eigen: 'Dich krijg ich nog wâl d'ruit!' Toen ging dat spoëk in den hook nao 'n moëer tów, braok die open, en begosj dów op e täöfelke geld te tèllen, enen hiëlen houp, en dan lag 't dat geld weer zus en dan weer zoë, enen hiëlen toer (tijd). En op 't lèste ging alles weer trug de moër (muur) in en maakde-n het die moër weer trug tów. Dów leep 't spoëk weer ins rónd, en ging toen langs de zwegelekriëmer zitten, langs hem aan de taofel, en blèif den hiëlen tijd nao hem kijken, mer ee blèif mer doorlezen. En óm twië ooren gingen inins alle deuren trug tów, en 't spoëk waor eweg. De zwegelekriëmer wachde nog get, en toen haolde-n er, lang veur dat 't dâg woor (werd), 't geld uit de moër en staok dat in z'n velies. 's Mörges hiël vreug al keem (kwam) de pächter kijken, woë dat huis van waor: 'Hao', zag er, 'du lèifs toch nog; en wie is het dich gegangen?' 'Ich heb 't spoëk gezeen', zag dèi pächter dów tegen hem. 'Good', zèit de kriëmer, 'ich zal dich veurgood van dat spoëk âfhelpen: dees' nach blijf ich nog hie, en dan moos-te neet kómmen kijken, mer de nach d'rop moos-te mich drij knechs hiebrèngen.' Zoë degen ze dat, mer toen die knechs kemen waor d'r al gei spoëk miër te zeen. Du kèns dènken dat de pächter kóntent waor, dèi kosj nów z'n huis weer verhueren.'s Jaors d'rop, waor de boer mèt z'n knechs aan 't deersen (dorsen) op den dEn, kump dao enen hiër aangewandeld: 'Gooienedaag ollemaol!' 'Daag Hiër', zèit dèi boer. 'Niks te 'hiëren' hie, of kèn-der mich neet miër?' zèit dèi. 'Nei, veer kènnen uch neet', zèit dèi boer weer. 'Mer ICH bèn dat dèi uch verleejen jaor van dat spoëk hèit âfgeholpen', zèit dèi toen weer. 'Maa jà, dat waort geer neet', zag de boer, 'dat waor enen ärme zwegelekriëmer.' En dèi boer wouw mer neet g'löüven dat ee dat waor, mer dèi wóssj (wist) natuurlik ouch niks van dat geld âf.

SINSAG 0401 - Der verborgene Schatz.    SINSAG 0401 - Der verborgene Schatz.   

Een luciferverkoper ging 's avonds onderdak vragen bij een boer. Omdat de boer geen plaats meer had, zei hij: "Ik heb wat verderop nog een huis, maar ik weet niet of je daar nog levend zal buitenkomen". De luciferverkoper was niet bang en nam het voorstel aan. Om middernacht zat de man aan tafel in een boek te lezen. Op dat ogenblik vlogen plots alle deuren open en kwam er een spook binnen. De man deed alsof er niets aan de hand was en las gewoon verder. Het spook brak een muur open, haalde er geld uit en begon dat te tellen op de tafel. Na afloop werd het geld weer in de muur gestopt. Om twee uur ging het spook weg. De luciferverkoper wachtte nog even en haalde daarna al het geld uit de muur. Toen de boer 's ochtends kwam vragen hoe de nacht was verlopen, zei de man dat hij het spook had gezien. Over het geld repte hij met geen woord. "Pak het spook dan maar", zei de boer, waarop de man antwoordde: "Goed, dat zal ik doen. Deze nacht blijf ik nog alleen hier, maar de volgende nacht moet je mij drie knechten geven". Toen de knechten kwamen, verscheen er natuurlijk geen spook meer. De boer was zeer tevreden omdat hij zijn huis opnieuw kon verhuren. Een jaar later was de boer met zijn knechten aan het dorsen, toen er plots een rijke man kwam aangelopen, die vroeg of er in de buurt niets te huur stond. "Ken je mij niet meer?", vroeg de man, "Ik ben de persoon die jou vorig jaar van het spook heeft bevrijd!" Daarop antwoordde de boer: "Neen, dat kan niet, want dat was een arme luciferverkoper!"

P. Knabben, Leuven, 1970

1.4 Luchtgeesten

limburgs (maasvallei)

O/IX/172

fabulaat

Opgrimbie    Opgrimbie