JVENK0578_0580_10834 - De Kaartridder van Heppeneert

Ich dènk dat het zoe ruim doezend jaor geliëjen is, het kan ouch ’n drie-, vierhonderd jaor later gewaes zien, dat weit ich neet. Dao woenden ene ridder in Heppenaer en dae maakte z’n hiel geljd op in braspartiejen en väöl kaarte mèt nog anger manne biej hem allemaol. Maa dat waas zoe geine vagebond, iè hauw fortuin genog en iè laefde ter vlot opaan in daen tiëd. Maa toch op den doër waas er neet towgekommen en alles waas opgeraak en iè hauw z’n ziel verkoch aan den duvel. Maa iè waas good opgevood, katholiek opgevood, en al aovenden iêr dat er slaope gong doogd’er ’n kaars branne ter iêre van de heilige Gertrudis. ja, die laot er branne. Good, naoderhand doegd’er die oet as er trökkwaam. Dow waas er ouch aan ’t zwieren en aan ’t brasse gewaes en dow hauw der ’n akkoerd gemaak mèt den duvel. Dow hauwder vieftien jaor gekriege, dat er vieftien jaor vlot kos liëven en iè moos hem belaove dat er vuer häöm (hem) waerde (werd) nao daen tied. En iè hauw geld genog, maa die 15 jaor gongen ouch om wie alles omgeit. Dow waas det den den daag en vuer die anger manne, z’n vrunj gaafter ’s aoves nog e groet bankèt, ‘ne souper. Det waas het lèste vuer aafsjied. Om ein oor meusj er vertrèkke. Ueveraer (ondertussen) waerden het ein oor, iè gaaf hun allemaol de hand. "Miene tied is om", zaet er, "het is geduon. Laeft veroët wie ’t ger wild, maa mienen tied is oët. Ich höb m’n zeel verkoch aan den duvel uever vieftien jaor en ich moot nao hem towguon, en ich bèn eweg." Ene hoveling kump, zadelt hem ze paerd en brunk (brengt) het hem boeten en iè eweg. En iè riejt tot aan de St. Gierterbrök, waat now nog St. Gierterbrök hèt, iè kwaam dao ’s nachs aan, en dao zaat den duvel op de kant van het brökske. Kump er dao. "Ah", zaet er, "de bès dao." "Jao", zaet er, en nogal get gekald mèt den duvel. Dow zaet er zoe tiègen den duvel: "Het is nog twie menute vuer twelf ore. Ich bèn hiej en este mich wils höbbe, achter drie menuten is oos akkuord verstrièke; dan gaon ich m’n geng woe ich wil". Dow zaet den duvel zoe tiègen hem: "Jaag dao ies die zwarte heks die ‘ste achter biej dich höbs zitten oppet paerd, jaag die van dich eweg. Ich höb gein mach, ich kan niks aan dich doon". Maa het waas ein, twie menute nao twelf oren en de ridder zag zoe: "Den tied is vertrièke". Dow is er heives gevare. De heilige Gertrudis zaat dow achter biej hem oppet paerd. Aan den altaor rechs in Heppenaer zeet ger ze nog zitte. Iè zit te paerd en ziej zit achter biej hem, en iè zuut die neet. Iè is dow nog deftig, vuer neet te zèggen, heilig gestorve. Het brökske bestuit nog en in de moer van het kèrkske is ziene graafstein gemetseld mèt harten en roeten op.

SINSAG 0863 - Der Teufelsvertrag zurückgegeben.    SINSAG 0863 - Der Teufelsvertrag zurückgegeben.   

In Heppeneert woonde een ridder die al zijn geld uitgaf aan drank en aan kaartspelletjes. Toen de ridder al zijn geld was kwijtgeraakt, verkocht hij zijn ziel aan de duivel. In ruil voor zijn ziel mocht de ridder vijftien jaar lang zonder enig gebrek leven. Omdat de ridder katholiek was opgevoed, had hij de gewoonte iedere avond een kaars te branden voor de Heilige Gertrudis. Vijftien jaar later gaf de ridder 's avonds een groot feest voor al zijn vrienden, waarna hij naar de duivel moest gaan. Op zijn paard reed de ridder tot bij de Sint-Geerterbrug (Sint-Gertrudisbrug?). De ridder sprak tot de duivel die naast de brug zat: "Het is twee voor twaalf. Over enkele minuten is ons contract afgelopen. Als je me dan wil hebben, kan je me meenemen. Anders ga ik waar ik wil". Daarop sprak de duivel tot de ridder: "Jaag die zwarte heks die achter op je paard zit eens weg, want zo heb ik geen macht over je". Enkele minuten na middernacht zei de ridder: "De tijd is om" en reed terug naar huis. De ridder was beschermd door de Heilige Gertrudis die achter op zijn paard was komen zitten. In het kerkje van Heppeneert kan men de ridder en de Heilige Gertrudis nog zien staan. De grafsteen van de ridder werd ingemetseld in de muur van de kerk. Op de steen stonden harten en ruiten afgebeeld.

J. Venken, Leuven, 1968

5. Sagen - Legenden

limburgs (maasvallei)

635

Ongeveer duizend jaar geleden, aldus de informant

fabulaat

Heilige Gertrudis
Gertrudis (heilige)

Sint-Geertersbrug (Sint-Gertrudisbrug?)    Sint-Geertersbrug (Sint-Gertrudisbrug?)   

Eisden    Eisden   

Sint-Geertersbrug (Sint-Gertrudisbrug?)    Sint-Geertersbrug (Sint-Gertrudisbrug?)   

Heppeneert    Heppeneert