VODA_041_02

JB: Jaap Brand
S: dhr. Smit
O: onbekend

JB: Eh.. u bent nou zo eh… u bent vijfentachtig, hè?
S: Ja.
JB: En u weet nog alles zo ontzaglijk goed. Nou..
S: Ja hoor.
JB: ..wou ik toch graag van u weten: eh.. hebt u nu zelf heksen gekend?
S: Ja-o.
JB: Ja?
S: Ja.
JB: Nou moet u de namen niet noemen, want…
S: Nae, det doon….
JB: .. van die heksen, want anders dan vinden die mensen dat die niet […?]
S: Nae, maar det doon ik ouk neet.
JB: Maar eh.. kunt u nou eens vertellen…
S: Ja i…
JB: … van een ontmoeting met een heks die u gehad hebt?
S: Jazeker, want ich heb ’t zelf mitgemak.
JB: Ja.
S: Jazeker, en die kwaam idderen d.. waek kwaam die hee en die woënden dao, in Zaerum [= Sevenum], maar de..de..dao is ze vandaan, dao in Zaerum.
O: Ja.
S: En in t Rooth dao woënde ze. En die kwaam eh..de vrouw van mich, det waas werm, die hei det kinjd op-e schoët, hè. En die kump van achteren aaf: “Maar Han, wat heb gee een fijn kiendje.” En zee kwaam maar zoë aan ‘m, hè. En ’t wicht haet ge..eh.. begós te kaken en det haet einentwintig daag en einentwintig daa.. nachten gekakt, daag en nacht, det we d’r niks aan kósten doon. En doe ging ik naor pastoer, hè. En toen zeet pastoer: “Nae, de’s beegeloof en dit en det.”
Ik zeg: “Jao, heer pastoer,” ik zag, “hè, de hes zelf nog noeit neet geheurd det een kind einentwintig daag, daag en nacht, kakt.” Ik zag: “Det is behekst.”
“Dao zien gen heksen,” zaet pastoer.
Ik zag: “Maar dat.. det is d’r en, die!” zag ik taegen ‘m.
“Wet se wa se duis?” zaet e, “Gank maar met elf man naor de Kavaaiberg, naor.. naor ‘t Keuningslust, en as ge daor ziet,” zaet e, “dan ziet ge daor.”
Ja, ik ging drek naor mien vader en mien breurs, det die al’maol meigingen. Al wie we op Keuningslust aan ’n berg waren, wie begósten te bè’en, toen laag ’t kinjd in e.. in dae wagen te lachen. Want ik vroog prónt drek wie we thoes kwamen, ik zag taegen de vrouw: “Wannier hee.. is Bet eh.. oetgescheid?”
“Ja, doe.”
“Ja,” ik zeg, “dao waren wee prónt dao.” En doe was ’t oetgescheid en ’t haet neet meer gekakt.
O of JB: Hm.
S: En det waas een heks. A-j hee naeve mich woonde d’r ein hee, ja, die haest doe good gekend as ik die neum.
O: Jaa, ja, dat is...
S: Jao good, det is een Heldense.
O: Ja, maar misschien baeter um det…
S: Hebben ze mich ouk gezag. Mien schoënmooder, die zag det altied. “Die,” zeet ze, “die doug neet.” Ik zag: “Den zal ik ze ’n keer proberen of ze ’t kan of neet.”
JB: Ja.

TM 3101 - Heks maakt kind (mens, dier) ziek    TM 3101 - Heks maakt kind (mens, dier) ziek   

SINSAG 0580 - Andere Hexenkünste    SINSAG 0580 - Andere Hexenkünste   

Verteller vertelt over zijn ervaring met heksen. Een heks had één van zijn kinderen ziek gemaakt door het aan te raken. Het kind kakte eenentwintig dagen, dag en nacht. Hij ging naar de pastoor. Die deed het in eerste instantie af als bijgeloof, maar raadde de vader daarna aan om met elf man naar de Kavaaiberg (volgens bijgeleverde tekst Kalvarieberg; Calvarieberg) te gaan. Zodra de mannen daar aangekomen waren en begonnen te bidden was het kind genezen.
Er woonde ook nog een andere heks naast hem, een Heldense.

Radioprogramma Vonken onder de as (NOS)

A1337.0.3 - Disease caused by witchcraft.    A1337.0.3 - Disease caused by witchcraft.   

Jaar van opname is niet zeker, maar zal waarschijnlijk 1972 of eerder zijn. Een aantal verhalen van deze verteller lijkt op 15 nov. 1972 te zijn uitgezonden op de radio.
---
Het lijkt erop dat dit verhaal ook is opgenomen in een boek:
Det dank'tich d'n duvel, Volksverhalen tussen Peel en Maas
(1977) – Graad Engels, p. 17-18
Het verhaal is echter niet helemaal hetzelfde. In deze versie huilt het kind elf dagen en nachten.
---
De plaats van vertellen is niet zeker, maar zou Maasbree of omgeving kunnen zijn. Verteller noemt in verschillende verhalen locaties, waaronder Eerselsberg en tussen Helden en Venlo. In de bijgeleverde documentatie wordt alleen De Peel genoemd. Ook Koningslust ligt niet ver van Maasbree.

Han    Han   

Bet    Bet   

Beth    Beth   

Kavaaiberg    Kavaaiberg   

Calvarieberg    Calvarieberg   

Heldense    Heldense   

Sevenum    Sevenum   

Zaerum    Zaerum   

Serum    Serum   

't Rooth    't Rooth   

Keuningslust    Keuningslust   

Koningslust    Koningslust