Hoofdtekst
186.
Bart van Bindsbergen
't Ging op Alderheiligen aan; en 't vroor ok al zon betje. Toe kòmme daor een paar boereknechte bi'j mekaar. Toe zei der één: "Hè gi'j geheurd dat tén köster zon armoed hét?" "Die hemmen haos allemaol armoed. Wat köj daor now aan doen? Zi'j hemme gin groot loon". "Mor ik wol de toch wel is een grapje met uuthale". "Wat is tat tan?" "Ik wol de pestoor wel is een hötje van 't geld afhelpe. Help ie mien?" "Ja, ik wil ow wel helpe." "'t Is een raar geval. Wi'j motten ons vekleje ien een grote mantel." "Daor help ik aan". Toe harre gezeid: "Gillie heb zon groot dekkleed; now mowwe daor een grote zak van make. Dan mowwe die wit varve; of met kalk, dat kömp te niet op aan. Atte mao wit is". "En gi'j dan?" "Ik spöl een heilige. Ik gaoi ien de kerk zitte. At te pestoor 's aoves ien de kerk kömp, of te meid, heiligaovend lujje, dan zit ik ien de kerk". "Das mien nog al wat. At tat mao goed geet". "Jao", zeite, "dat geet goed. Daor ien dat bos daor zitte van die grote heup sprokiemte. Now moj mien daor met helpe dawwe een paar goeie zakke vol van die sprokiemte hier opaan kriege. En die mowwe oaver 't kerkhof strööie. Dan maak ik dat andere wel ien odder". Toe zeite: "Dat zal mien toch is veni'je wat gi'j de van maak". "Ja", zeie, "wach mao".
Toe den dag aangebroke is veur Alderheilige zeie: "At te kèèrskes op 't kerkhof worre gezet dan motte wi'j den slag slaon. At tan de minse weg zun doen wi'j 't andere". En dat was zo gebeurd. Met Alderheilige hadde de minse 't mooi vesierd op 't kerkhof. En toe alles weg was gewes, toe was 't al donker; de harre nog wat lichjes gebrand. Toe geet hi'j met een groot kleed um en een grote witte muts op, zon steek, achter ien de kerk zitte met een groot boek.
De köster dén kump 's aoves ien de kerk en zuut dén man zitte, een hele grote man met een wit gelaat en een hele witte mantel. Hi'j vluch de kerk uut, en hi'j nao de pestoor toe. "Heer pestoor, door zit een gees ien de kerk". "Een gees ien de kerk?" "Een grote gees. Gaor is met". De pestoor geet weerum, mao hi'j begint ook al een betje te bibbere. "Wat zol dat zin? Ik mot wat zegge". Hi'j geet op tén gees aan en toe zeite: "Ak vraoge mag, gees, wie bu gi'j?" "Ik ben den heiligen Johannes en ik kom hier 't laatste oordeel vekondige. De zun de nog meer uut ten hemel neergedaald". "Hao", zeite pestoor, "is tat zo?" "Jao", zeit den heiligen Johannes, "'t is zo. Onzen Lieven Heer hét ons nao de aarde gestuurd en wi'j vekondigen dat". "Ao meneer Johannes, zòl de nog kans op zin um ien den hemel te kòmme?" "Ao zeker; zukke goeie minse die kòmme allemaol ien den hemel. Wi'j könne de wel spoed van make, dak ow medeen met nem nao den hemel". "Dat zok 't liefste doen", zei de pestoor. "Jao, mao dan moj wel al de cente op de communiebank zette. Dat slijk der aarde". Want de pestoor had altied gepraot oaver 't slijk der aarde. "Dat slijk der aarde, dat is gin weg veur den hemel", had Johannes gezeid. "Ao", had de pestoor tege de köster gezeid. "Gaot mao gauw hale. 't Steet daor en daor ien huus". Kömp de köster weer; toe zeit Johannes: "Hei de kleine centen ook?" "Nee", zeite köster. "Den buul met kleine cente moj ok hale". "Haal mor op", zeite pestoor tege de köster. Toe zeit de köster: "Heer pestoor, vraog is oftat ik ok met kan". "Heilige Johannes, de köster wil ok graag met". "Dat kan ook. Laot de köster dan mor zien geld ophale". En dén nor huus toe. Toe zeite vrouw: "Wat mao gi'j?" Toe zegte: "De weald vegeet. Ik mor al 't geld hemme". "En ik tan?" zeite vrouw. "Aete weald vegeet dan zörg een ieder veur zich". "Jao gek", zeit ze, "mao daor nem ik gin genoege met". Mao de köster is al weg mette cente.
Toe steet ter zon hele grote buul vol groot en klein geld van de pestoor, en zon heel klein buultje van de köster. ,Das nogal veschil", denk Johannes. "Now kom mao met nao buutte toe, nor 't kerkhof". De zakke met iemte harre ze daor heer gesmette. "Köj zien", zeie, "de minse zun al mette beendere aan 't vegadere". En dat had gewiemeld tusse de keerskes. 't Doodsweit braok uut bi'j de köster en de pestoor, umdat ze dat taor zaggen op 't kerkhof. En 't had zo gewiemeld. "Now gao mao met", zeie. En toe had taor de grote zak gelège. "Jao", zei Johannes, "de weg des hemels is niet zo gemakkelijk te bewandele. Gi'j mot mor ien dén zak; das een veurproef; en dan kòm ie de wel". Zi'j met eur beien ien dén groten buul. En toe ze der ienzatte toe Johannes op 't pèèd, en daor had hèèrgegaon; met de zak oaver de bouwvore dat ze zich goed schaafde. Nèven een grach; daor was dén zak zon betje iengerold. "Hò", had de köster gezeid, "ik kan 't niet meer holde. Ik kan 't niet meer holle". Had tie pestoor gezeid: "Ik het 't ow altied gezeid; de weg des hemels is moeilijk te bewandele. Hol ow goed. Wi'j zin de zo". Kòmme ze daor weer op de vlakte. Mao toe zatte daor een hoop ganzen ien een grote schuur: kwa-kwa-kwak-kwaak. Toe zeite köster: "Meneer pestoor, ik heur de engelen al". "Köster, ik heb ook al wat gehoord". En toe denk tie knech: "Ik trek ollie ien dat karschòp". En toe mikte aste donder datte wegkömp.
Toe kòmme de knechte weer bi'j mekaar. "Wat hew um dat fijn gelap". "Hoe make wi'j dar now?" "Wi'j nemme niks met. Mao wi'j leggen ien dén buul met geld een briefke: "Heer pestoor, praot niet zovöl meer oaver dat slijk der aarde, mao wes zo goed en geef waj toch niet nodig het aan den arme, mao vooral aan dén armen köster met zien kleine buultie met geld".
En now is 't vehaaltje uut.
Bron: niet met zekerheid bekend.
Bart van Bindsbergen
't Ging op Alderheiligen aan; en 't vroor ok al zon betje. Toe kòmme daor een paar boereknechte bi'j mekaar. Toe zei der één: "Hè gi'j geheurd dat tén köster zon armoed hét?" "Die hemmen haos allemaol armoed. Wat köj daor now aan doen? Zi'j hemme gin groot loon". "Mor ik wol de toch wel is een grapje met uuthale". "Wat is tat tan?" "Ik wol de pestoor wel is een hötje van 't geld afhelpe. Help ie mien?" "Ja, ik wil ow wel helpe." "'t Is een raar geval. Wi'j motten ons vekleje ien een grote mantel." "Daor help ik aan". Toe harre gezeid: "Gillie heb zon groot dekkleed; now mowwe daor een grote zak van make. Dan mowwe die wit varve; of met kalk, dat kömp te niet op aan. Atte mao wit is". "En gi'j dan?" "Ik spöl een heilige. Ik gaoi ien de kerk zitte. At te pestoor 's aoves ien de kerk kömp, of te meid, heiligaovend lujje, dan zit ik ien de kerk". "Das mien nog al wat. At tat mao goed geet". "Jao", zeite, "dat geet goed. Daor ien dat bos daor zitte van die grote heup sprokiemte. Now moj mien daor met helpe dawwe een paar goeie zakke vol van die sprokiemte hier opaan kriege. En die mowwe oaver 't kerkhof strööie. Dan maak ik dat andere wel ien odder". Toe zeite: "Dat zal mien toch is veni'je wat gi'j de van maak". "Ja", zeie, "wach mao".
Toe den dag aangebroke is veur Alderheilige zeie: "At te kèèrskes op 't kerkhof worre gezet dan motte wi'j den slag slaon. At tan de minse weg zun doen wi'j 't andere". En dat was zo gebeurd. Met Alderheilige hadde de minse 't mooi vesierd op 't kerkhof. En toe alles weg was gewes, toe was 't al donker; de harre nog wat lichjes gebrand. Toe geet hi'j met een groot kleed um en een grote witte muts op, zon steek, achter ien de kerk zitte met een groot boek.
De köster dén kump 's aoves ien de kerk en zuut dén man zitte, een hele grote man met een wit gelaat en een hele witte mantel. Hi'j vluch de kerk uut, en hi'j nao de pestoor toe. "Heer pestoor, door zit een gees ien de kerk". "Een gees ien de kerk?" "Een grote gees. Gaor is met". De pestoor geet weerum, mao hi'j begint ook al een betje te bibbere. "Wat zol dat zin? Ik mot wat zegge". Hi'j geet op tén gees aan en toe zeite: "Ak vraoge mag, gees, wie bu gi'j?" "Ik ben den heiligen Johannes en ik kom hier 't laatste oordeel vekondige. De zun de nog meer uut ten hemel neergedaald". "Hao", zeite pestoor, "is tat zo?" "Jao", zeit den heiligen Johannes, "'t is zo. Onzen Lieven Heer hét ons nao de aarde gestuurd en wi'j vekondigen dat". "Ao meneer Johannes, zòl de nog kans op zin um ien den hemel te kòmme?" "Ao zeker; zukke goeie minse die kòmme allemaol ien den hemel. Wi'j könne de wel spoed van make, dak ow medeen met nem nao den hemel". "Dat zok 't liefste doen", zei de pestoor. "Jao, mao dan moj wel al de cente op de communiebank zette. Dat slijk der aarde". Want de pestoor had altied gepraot oaver 't slijk der aarde. "Dat slijk der aarde, dat is gin weg veur den hemel", had Johannes gezeid. "Ao", had de pestoor tege de köster gezeid. "Gaot mao gauw hale. 't Steet daor en daor ien huus". Kömp de köster weer; toe zeit Johannes: "Hei de kleine centen ook?" "Nee", zeite köster. "Den buul met kleine cente moj ok hale". "Haal mor op", zeite pestoor tege de köster. Toe zeit de köster: "Heer pestoor, vraog is oftat ik ok met kan". "Heilige Johannes, de köster wil ok graag met". "Dat kan ook. Laot de köster dan mor zien geld ophale". En dén nor huus toe. Toe zeite vrouw: "Wat mao gi'j?" Toe zegte: "De weald vegeet. Ik mor al 't geld hemme". "En ik tan?" zeite vrouw. "Aete weald vegeet dan zörg een ieder veur zich". "Jao gek", zeit ze, "mao daor nem ik gin genoege met". Mao de köster is al weg mette cente.
Toe steet ter zon hele grote buul vol groot en klein geld van de pestoor, en zon heel klein buultje van de köster. ,Das nogal veschil", denk Johannes. "Now kom mao met nao buutte toe, nor 't kerkhof". De zakke met iemte harre ze daor heer gesmette. "Köj zien", zeie, "de minse zun al mette beendere aan 't vegadere". En dat had gewiemeld tusse de keerskes. 't Doodsweit braok uut bi'j de köster en de pestoor, umdat ze dat taor zaggen op 't kerkhof. En 't had zo gewiemeld. "Now gao mao met", zeie. En toe had taor de grote zak gelège. "Jao", zei Johannes, "de weg des hemels is niet zo gemakkelijk te bewandele. Gi'j mot mor ien dén zak; das een veurproef; en dan kòm ie de wel". Zi'j met eur beien ien dén groten buul. En toe ze der ienzatte toe Johannes op 't pèèd, en daor had hèèrgegaon; met de zak oaver de bouwvore dat ze zich goed schaafde. Nèven een grach; daor was dén zak zon betje iengerold. "Hò", had de köster gezeid, "ik kan 't niet meer holde. Ik kan 't niet meer holle". Had tie pestoor gezeid: "Ik het 't ow altied gezeid; de weg des hemels is moeilijk te bewandele. Hol ow goed. Wi'j zin de zo". Kòmme ze daor weer op de vlakte. Mao toe zatte daor een hoop ganzen ien een grote schuur: kwa-kwa-kwak-kwaak. Toe zeite köster: "Meneer pestoor, ik heur de engelen al". "Köster, ik heb ook al wat gehoord". En toe denk tie knech: "Ik trek ollie ien dat karschòp". En toe mikte aste donder datte wegkömp.
Toe kòmme de knechte weer bi'j mekaar. "Wat hew um dat fijn gelap". "Hoe make wi'j dar now?" "Wi'j nemme niks met. Mao wi'j leggen ien dén buul met geld een briefke: "Heer pestoor, praot niet zovöl meer oaver dat slijk der aarde, mao wes zo goed en geef waj toch niet nodig het aan den arme, mao vooral aan dén armen köster met zien kleine buultie met geld".
En now is 't vehaaltje uut.
Bron: niet met zekerheid bekend.
Onderwerp
AT 1525A - Theft of Dog, Horse, Sheet or Ring 
AT 1525A - Theft of Dog, Horse, Sheet or Ring 
ATU 1525A - Tasks for a Thief
ATU 1525A - Tasks for a Thief
Beschrijving
Een paar boerenknechten willen een grap uithalen met de pastoor, die zijn koster zo weinig betaalt, en gaan op de dag voor Allerheiligen met een zak sprokiemte (mieren? bij Straparola krabben) naar het kerkhof, waar de mensen kaarsjes hebben neergezet. Eentje gaat met een groot kleed (wit laken) om en een witte muts op met wit gelaat achter in de kerk zitten lezen in een groot boek. De koster komt, schrikt, rent naar de pastoor, zegt dat er een geest is; deze gaat kijken en de geest zegt de heilige Johannes te zijn, die het Laatste Oordeel komt aankondigen. Hij biedt de pastoor aan hem direkt naar de hemel te brengen. Maar dan moet hij zijn centen, dat slijk der aarde, zoals de pastoor zelf altijd zei, op de communiebank zetten. Het blijkt een flinke zak. De koster wil ook mee. Ook deze haalt zijn geld, een heel klein zakje. Dan gaan ze nar het kerkhof, waar de mensen de beenderen al aan het vergaren zijn, en Johannes stopt het tweetal in een grote zak en sleept hen over het veld. Gakkende ganzen houdt het tweetal voor engelen. De knechten laten een briefje achter, waarin ze de pastoor wijzen op zijn grote zak en het kleine builtje van de koster.
Bron
Vertellers uit de Liemers samengesteld door A. Tinneveld, Wassenaar 1976, p.149-150.
Commentaar
Onder de Beeldknop van TINNEV192 bevindt zich een foto van Bart van Bindsbergen
Theft of Dog, Horse, Sheet or Ring
Naam Overig in Tekst
Johannes
Johannes
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20