Hoofdtekst
195.
Bart van Bindsbergen
't Was is op een kolden winteraovend; 't vròòr had. En now zat taor ien een groot bos, daor zat een wolf. Dén miek taor de buurt een betje onveilig. En now was taor een boswachter en die hatter al heel völ opgeloerd um dén wolf kepot te make. Mao dat was um noait geluk.
't Was tan hèvig kold, en 't vròòr had. Den wolf kreeg honger. Dén zat taor ien een hölleke en dén denk: "Hoe mok de winter deurkòmme; hoe kom ik aan ète; de leit een pak snee". Toe denkte bi'j zien eige: "De vos gund, die hét ète zat; mao dén mag mien niet; dén is ook bang veur mien. Ak taor now mor is nao toe dos, wen ik wet zeker dat den zat hét. Ik zal is lief tegen um praote. Dan zeg ik: Vosse-nèèf. Daor gao 'k nao toe".
De wolf de snee ien, en dat nor 't hol van de vos toe. In dat hol koj een klein endje ienkòmme. De slimme vos had eers een hökske waor ie ien konne kòmme. Toe ruup de wolf: "Vosse-nèèf". "Ja", zeit Vosse-nèèf. "Wat is ter?" "Ik zin Wolf-bruur". "0, zi gi'j Wolf-bruur. Wat is ter gaonde?" "Och, ik heb zon allemachtigen honger. Kö gi'j mien now niks geve?" "Ja ziet", zei de vos, "ik kan niet goed bi'j ow kòmme; ik dörf 't nes niet uut; ik zin vekeld; ik zin slech ien odder. Mao wettie wei doet? Komp margevroeg; mao dan moj veur 't lichworren hier zin". "Hei dan wat veur mien?" "Now dan denk ik aj wel wat könt vange hier kotbi'j. Hier oaver dén weg kömp van alles oaver hen". "0, das goed. Ik komp margevroeg".
Wolf-bruur weerum nao zien hol toe. 's Marges toe 't ietswat lich begint te worre hi'j weer nao de vos tœ. Geette 't gat weer ien. "O", zeite. "Vos-nèèf, hier zin 'k". "'t Is nog een betje duuster. Kòm mor een kèmerke wiejer; daor is 't warmer. En gaot taor mor zolang zitte". Mao Vos-nèèf bleef ien zien hol, wen hi'j vetrouwen um niet. Net zolang toe zeite: "Vos-néèf, kömpte nog niks?" Vos-nèèf zeit: "Ik zal is efkes deur 't gat loere". "Jao", zeie, "now gaot mao; now kòmme ze dalijk. Mòj achter dén stroek gaon zitten aan de weg. Gaot taor mao zitte". "Toch niet zolang? 't Is zo kold". ,Nee, 't duurt nie zolang". Toe kömp taor een olde man hen en dén geet nao den boer een warke. Toe zeite: "Vos-nèèf, daor kömpter één aan". "Ik zal is efkes kieke", zeite vos. "Nee, dat is ter één gewes. Nee, niks as but". "0", zeie, "o". "Wach nog mor efkes". Hi'j weer een hot gewach. Daor kump een kind aan; dén mos nao school toe. "Daor kömp ter weer één aan. Kom is". "Ja, ik zal is efkes kieke", zei Vos-nèèf. "Nee, dat motter nog één worre. Nee, dat is niks". "Zol der dan gaar niks....?" "Jaowel", zei Vosnèèf, "hier kömp altied ter één, nève". De vos wachtte op tén met 't geweer aan de nek. Enkel en les toe zeit Wolf-bruur: "Vosnèèf, mao daor kömp ter één aan; en dén hét zukke moaie blanke dinge opte jas zitte". "Ik zal is kieke", zeit Vossenèèf. "Ja", zeite, "dat is ter één. Dén krieg mao. Moj um nog een end laote kòmme, dat 't niet te wied is". "Now spring mao toe". Toe wasse nog zon twintig meter af. Toe kömp ten wolf veur den dag. Mao daor griep dén vöster 't geweer, en dén schut daor dubbeld op um. En de wolf krap mette peut, en hi'j wet gin raod. Mor onderhand is de vöster bi'j um en dén trek um de met de sabel oaver. Hi'j wol um dood slaon, mao dat red te niet helemaol. De wolf vluch nog gauw nao de vos toe ien dat gat. "Ho Vos-nèèf", zeie, "hi'j hét mien de oge vol zand geblaoze, en toe trokte een rib ute pens en daor hétte mien toch zo allemachtig met geslage. Ik zin half dood". "Och", zei de vos, "buj now gek. Dat hindert nks; dat wudt wel weer bèter". De vos had ien zien eige zo gelache, want dén doch wel datte kepot was. Toe denk dén vos: "Hoe mok daor met doen?" Toe zeite: "Wi'j motte toch wat anders oaverlegge. Lus gi'j honning?" "Jao", zeite wolf, "honing daor zin 'k dol op". "Kòmp tan mor mavroeg. Dan gao we honing zuke. Mao dan moj niet te laat kòmme. Betieds".
Daor kömp de wolf 's marges aan. En dat nao zon bi'jeschoer kot bi'j een boerderi'j. "Zo", zeit de vos, "stèèk daor de kop mor ien; smiet um mor um. En dan mòj de stat goed vol honing smère; dan gao we visse". "Ik lus alles; ik heb zon honger". Mao now stik hi'j daor de kop ien. "Hoeoe", zeite wolf, "debi'je die stèke mien kepot". "Nee, stèèk de kop te mor ien. Die gaon wel weg. En dan mòj de stat goed vol honing smère; en dan mòj de mien ook een betje aan doen; dan gao we visse". Now was taor bi'j de boerderi'j ien 't water nog een vlek los. Daor ging de vos altied drinke. "Now mòj hier gaon zitte mette kont de nao toe en de stat ien 't water. Ik gaoi néven ow zitte; een endje van ow af. Dan hewwe de zo wat. Aj bet hét dan zak 't ow wel zegge". Een hötje gezète. "Ho, ik krieg de stat zo kold". "Dat hindert niks, ik krieg de stat ok kold. Mao gi'j krieg zo bet".
De vos had al is geprobbierd of de stat nog niet vas zat; mao hi'j zat nog niet goed vas, hè. Hi'j lei zien stat netjes boaven op 't gres. Toe zeie: "Wolf-bruur, mòj is probiere; mòj is met de stat trekke of tén nog gin bet hét". "Vos-neef", zeie, "ik zit vas mette stat". "Dén geet van eiges los". "Nee, ik kan trekke zo 'k wil; hi'j zit vas." Toe zeite vos: "Dan zak een ding hale um ow los te make". "Jao, doet tat mao". De vos astebliksem weg; en dén geet achter de stroek zitte. De boere kòmme nao bute en die zien dén wolf daor zitte. Zi'j harre zon veschrikkelijke schrik veur dat dier, wen dén miek daor de hele boel onveilig. En daor kòmme de boere aan mette vlègels en mette grepe; en dat nao de wolf toe. En toe hemme ze de wolf doodgeslage en weure ze van de wolf bevrijd. En toe was 't verhaaltje uut.
Bron: Willem Hendriksen.
Bart van Bindsbergen
't Was is op een kolden winteraovend; 't vròòr had. En now zat taor ien een groot bos, daor zat een wolf. Dén miek taor de buurt een betje onveilig. En now was taor een boswachter en die hatter al heel völ opgeloerd um dén wolf kepot te make. Mao dat was um noait geluk.
't Was tan hèvig kold, en 't vròòr had. Den wolf kreeg honger. Dén zat taor ien een hölleke en dén denk: "Hoe mok de winter deurkòmme; hoe kom ik aan ète; de leit een pak snee". Toe denkte bi'j zien eige: "De vos gund, die hét ète zat; mao dén mag mien niet; dén is ook bang veur mien. Ak taor now mor is nao toe dos, wen ik wet zeker dat den zat hét. Ik zal is lief tegen um praote. Dan zeg ik: Vosse-nèèf. Daor gao 'k nao toe".
De wolf de snee ien, en dat nor 't hol van de vos toe. In dat hol koj een klein endje ienkòmme. De slimme vos had eers een hökske waor ie ien konne kòmme. Toe ruup de wolf: "Vosse-nèèf". "Ja", zeit Vosse-nèèf. "Wat is ter?" "Ik zin Wolf-bruur". "0, zi gi'j Wolf-bruur. Wat is ter gaonde?" "Och, ik heb zon allemachtigen honger. Kö gi'j mien now niks geve?" "Ja ziet", zei de vos, "ik kan niet goed bi'j ow kòmme; ik dörf 't nes niet uut; ik zin vekeld; ik zin slech ien odder. Mao wettie wei doet? Komp margevroeg; mao dan moj veur 't lichworren hier zin". "Hei dan wat veur mien?" "Now dan denk ik aj wel wat könt vange hier kotbi'j. Hier oaver dén weg kömp van alles oaver hen". "0, das goed. Ik komp margevroeg".
Wolf-bruur weerum nao zien hol toe. 's Marges toe 't ietswat lich begint te worre hi'j weer nao de vos tœ. Geette 't gat weer ien. "O", zeite. "Vos-nèèf, hier zin 'k". "'t Is nog een betje duuster. Kòm mor een kèmerke wiejer; daor is 't warmer. En gaot taor mor zolang zitte". Mao Vos-nèèf bleef ien zien hol, wen hi'j vetrouwen um niet. Net zolang toe zeite: "Vos-néèf, kömpte nog niks?" Vos-nèèf zeit: "Ik zal is efkes deur 't gat loere". "Jao", zeie, "now gaot mao; now kòmme ze dalijk. Mòj achter dén stroek gaon zitten aan de weg. Gaot taor mao zitte". "Toch niet zolang? 't Is zo kold". ,Nee, 't duurt nie zolang". Toe kömp taor een olde man hen en dén geet nao den boer een warke. Toe zeite: "Vos-nèèf, daor kömpter één aan". "Ik zal is efkes kieke", zeite vos. "Nee, dat is ter één gewes. Nee, niks as but". "0", zeie, "o". "Wach nog mor efkes". Hi'j weer een hot gewach. Daor kump een kind aan; dén mos nao school toe. "Daor kömp ter weer één aan. Kom is". "Ja, ik zal is efkes kieke", zei Vos-nèèf. "Nee, dat motter nog één worre. Nee, dat is niks". "Zol der dan gaar niks....?" "Jaowel", zei Vosnèèf, "hier kömp altied ter één, nève". De vos wachtte op tén met 't geweer aan de nek. Enkel en les toe zeit Wolf-bruur: "Vosnèèf, mao daor kömp ter één aan; en dén hét zukke moaie blanke dinge opte jas zitte". "Ik zal is kieke", zeit Vossenèèf. "Ja", zeite, "dat is ter één. Dén krieg mao. Moj um nog een end laote kòmme, dat 't niet te wied is". "Now spring mao toe". Toe wasse nog zon twintig meter af. Toe kömp ten wolf veur den dag. Mao daor griep dén vöster 't geweer, en dén schut daor dubbeld op um. En de wolf krap mette peut, en hi'j wet gin raod. Mor onderhand is de vöster bi'j um en dén trek um de met de sabel oaver. Hi'j wol um dood slaon, mao dat red te niet helemaol. De wolf vluch nog gauw nao de vos toe ien dat gat. "Ho Vos-nèèf", zeie, "hi'j hét mien de oge vol zand geblaoze, en toe trokte een rib ute pens en daor hétte mien toch zo allemachtig met geslage. Ik zin half dood". "Och", zei de vos, "buj now gek. Dat hindert nks; dat wudt wel weer bèter". De vos had ien zien eige zo gelache, want dén doch wel datte kepot was. Toe denk dén vos: "Hoe mok daor met doen?" Toe zeite: "Wi'j motte toch wat anders oaverlegge. Lus gi'j honning?" "Jao", zeite wolf, "honing daor zin 'k dol op". "Kòmp tan mor mavroeg. Dan gao we honing zuke. Mao dan moj niet te laat kòmme. Betieds".
Daor kömp de wolf 's marges aan. En dat nao zon bi'jeschoer kot bi'j een boerderi'j. "Zo", zeit de vos, "stèèk daor de kop mor ien; smiet um mor um. En dan mòj de stat goed vol honing smère; dan gao we visse". "Ik lus alles; ik heb zon honger". Mao now stik hi'j daor de kop ien. "Hoeoe", zeite wolf, "debi'je die stèke mien kepot". "Nee, stèèk de kop te mor ien. Die gaon wel weg. En dan mòj de stat goed vol honing smère; en dan mòj de mien ook een betje aan doen; dan gao we visse". Now was taor bi'j de boerderi'j ien 't water nog een vlek los. Daor ging de vos altied drinke. "Now mòj hier gaon zitte mette kont de nao toe en de stat ien 't water. Ik gaoi néven ow zitte; een endje van ow af. Dan hewwe de zo wat. Aj bet hét dan zak 't ow wel zegge". Een hötje gezète. "Ho, ik krieg de stat zo kold". "Dat hindert niks, ik krieg de stat ok kold. Mao gi'j krieg zo bet".
De vos had al is geprobbierd of de stat nog niet vas zat; mao hi'j zat nog niet goed vas, hè. Hi'j lei zien stat netjes boaven op 't gres. Toe zeie: "Wolf-bruur, mòj is probiere; mòj is met de stat trekke of tén nog gin bet hét". "Vos-neef", zeie, "ik zit vas mette stat". "Dén geet van eiges los". "Nee, ik kan trekke zo 'k wil; hi'j zit vas." Toe zeite vos: "Dan zak een ding hale um ow los te make". "Jao, doet tat mao". De vos astebliksem weg; en dén geet achter de stroek zitte. De boere kòmme nao bute en die zien dén wolf daor zitte. Zi'j harre zon veschrikkelijke schrik veur dat dier, wen dén miek daor de hele boel onveilig. En daor kòmme de boere aan mette vlègels en mette grepe; en dat nao de wolf toe. En toe hemme ze de wolf doodgeslage en weure ze van de wolf bevrijd. En toe was 't verhaaltje uut.
Bron: Willem Hendriksen.
Onderwerp
AT 0157 - Learning to fear men 
AT 0157 - Learning to fear men 
ATU 0157 - Animals Learn to Fear Men
ATU 0157 - Animals Learn to Fear Men
AT 0002 - The Tail-Fisher
AT 0002 - The Tail-Fisher
ATU 0002 - The Tail-Fisher.
ATU 0002 - The Tail-Fisher.
Beschrijving
De wolf heeft honger en gaat naar de vos. Deze laat hem langs de weg wachten op voorbijgangers. Een oude man komt, dat is een mens geweest; een kind komt, moet nog een mens worden. Dan komt de vester, dat is er een, en als de wolf op hem afspringt, schiet de jager zijn dubbelloops af en slaat met zijn sabel en de wolf vlucht snel het hol van de vos in. De volgende dag gaan ze naar een boerderij en smeren allebei hun staart in met honing. Dan gaan ze vissen in een wak, waarin ze hun staart hangen. De staart van de wolf vriest vast en de vos kijkt toe de dorpelingen de wolf doodslaan.
Bron
Vertellers uit de Liemers samengesteld door A. Tinneveld, Wassenaar 1976, p.165-167.
Commentaar
Onder de Beeldknop van TINNEV192 bevindt zich een foto van Bart van Bindsbergen
Naam Overig in Tekst
Vos-neef
Vos-neef
Wolf-broer
Wolf-broer
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20