Hoofdtekst
Van Hillebrand.
Eene vrouw hield niet veel van haar man, doch hij wel van haar; en daarom was hij altijd genegen haar nukken en grillen te verdragen en ook haar buitensporigste wenschen in te willigen. Nu was die vrouw verliefd op den dominee, die ook haar wel mocht lijden, en ze vond dat ze volstrekt niet genoeg gelegenheid had om hem alleen te spreken. Daarom bedacht ze dus een middel om haar man voor een tijd uit huis te krijgen.
Op een goeien dag hield ze zich ziek en zei dat ze nooit beter kon worden als haar man geen sinaasappelen voor haar haalde uit de Oost. Hillebrand, zoo heette de man, had daar natuurlijk bezwaar tegen, maar toen zij aanhield en vroeg of hij dan wou dat ze zou sterven, deed hij haar zin en ging, en hij kreeg een leeren zak op reis mee om de sinaasappelen in te doen.
Nauwelijks was hij weg of ze stuurde een boodschap naar den dominee, dat ze haar man van huis had gestuurd; en het duurde niet lang of dominee kwam eens bij haar kijken. Natuurlijk werd hij vriendelijk ontvangen en de vrouw maakte toebereidselen om het onthaal zoo feestelijk mogelijk te doen zijn.
Onderwijl was Hillebrand op weg naar de Oost; maar voor hij daar aankwam ontmoette hij een bekende die van de markt terugkwam, waar hij zijn kippen had verkocht. "Wel Hillebrand," zei die, "waar ga jij zoo laat naar toe?" "O," zei Hillebrand, "ik ga naar de Oost om sinaasappelen te halen in een leeren zak." "Ben je gek?" zei de ander, "hoe kom-je aan dat malle plan?" Toen vertelde Hillebrand, dat zijn vrouw ziek was en alleen beter kon worden als hij zelf naar de Oost ging om sinaasappelen te halen. De kippenman begreep toen heel goed hoe de vork in den steel zat en hij zei: "Je moet niet alles gelooven wat de vrouwen zeggen. Ik wil wedden, dat je vrouw sinds je weg bent weer beter is geworden. En ik denk zelfs dat ze wel visite zal hebben en dat ze heel blij is dat jij er niet bij bent." "Hoe dat?" zei Hillebrand. "Ja," zei de man, "je vrouw zal je wel weggestuurd hebben om zich met den dominee te kunnen amuseeren." "Dat zou ik willen zien of het waar is!" riep Hillebrand, en zijn vriend stelde hem dus voor om samen naar zijn huis te gaan; hij moest dan in den mand kruipen, waar de kippen in hadden gezeten, en hij zou dan ongemerkt alles kunnen zien en hooren. Dat gebeurde en het was al heelemaal donker toen ze bij Hillebrands huis kwamen. De kippenboer klopte aan en stapte binnen en vond de vrouw, met dominee aan het gastreeren. Die waren natuurlijk niets gesteld op het bezoek en nog minder gesticht toen hij vroeg 's nachts te mogen blijven, omdat hij nog zoo ver van huis was. Maar ze konden er niet veel aan doen en waren bang dat hij hen zou verklappen als ze hem wegstuurden. Hij bleef dus, en kreeg ook te eten en te drinken. De korf, met Hillebrand er in, werd opgehangen aan een balk van den zolder.
Langzamerhand werd de stemming zeer vroolijk, want onze kippenboer was een snaak, en de vrouw en de dominee raakten met zijn gezelschap verzoend; ze zongen en maakten grappen van allerlei aard. En toen de man vroeg waar Hillebrand toch was, zong de vrouw:
Ik heb hem gegeven een leeren zak,
Ik wou dat hij onderweg zijn nek, zijn hart en zijn nieren brak.
Toen Hillebrand dat hoorde, wist hij genoeg; hij kroop uit den mand en ranselde zijn vrouw en den dominee zoo danig af dat ze voor altijd genoeg hadden van zulke avonturen.
Eene vrouw hield niet veel van haar man, doch hij wel van haar; en daarom was hij altijd genegen haar nukken en grillen te verdragen en ook haar buitensporigste wenschen in te willigen. Nu was die vrouw verliefd op den dominee, die ook haar wel mocht lijden, en ze vond dat ze volstrekt niet genoeg gelegenheid had om hem alleen te spreken. Daarom bedacht ze dus een middel om haar man voor een tijd uit huis te krijgen.
Op een goeien dag hield ze zich ziek en zei dat ze nooit beter kon worden als haar man geen sinaasappelen voor haar haalde uit de Oost. Hillebrand, zoo heette de man, had daar natuurlijk bezwaar tegen, maar toen zij aanhield en vroeg of hij dan wou dat ze zou sterven, deed hij haar zin en ging, en hij kreeg een leeren zak op reis mee om de sinaasappelen in te doen.
Nauwelijks was hij weg of ze stuurde een boodschap naar den dominee, dat ze haar man van huis had gestuurd; en het duurde niet lang of dominee kwam eens bij haar kijken. Natuurlijk werd hij vriendelijk ontvangen en de vrouw maakte toebereidselen om het onthaal zoo feestelijk mogelijk te doen zijn.
Onderwijl was Hillebrand op weg naar de Oost; maar voor hij daar aankwam ontmoette hij een bekende die van de markt terugkwam, waar hij zijn kippen had verkocht. "Wel Hillebrand," zei die, "waar ga jij zoo laat naar toe?" "O," zei Hillebrand, "ik ga naar de Oost om sinaasappelen te halen in een leeren zak." "Ben je gek?" zei de ander, "hoe kom-je aan dat malle plan?" Toen vertelde Hillebrand, dat zijn vrouw ziek was en alleen beter kon worden als hij zelf naar de Oost ging om sinaasappelen te halen. De kippenman begreep toen heel goed hoe de vork in den steel zat en hij zei: "Je moet niet alles gelooven wat de vrouwen zeggen. Ik wil wedden, dat je vrouw sinds je weg bent weer beter is geworden. En ik denk zelfs dat ze wel visite zal hebben en dat ze heel blij is dat jij er niet bij bent." "Hoe dat?" zei Hillebrand. "Ja," zei de man, "je vrouw zal je wel weggestuurd hebben om zich met den dominee te kunnen amuseeren." "Dat zou ik willen zien of het waar is!" riep Hillebrand, en zijn vriend stelde hem dus voor om samen naar zijn huis te gaan; hij moest dan in den mand kruipen, waar de kippen in hadden gezeten, en hij zou dan ongemerkt alles kunnen zien en hooren. Dat gebeurde en het was al heelemaal donker toen ze bij Hillebrands huis kwamen. De kippenboer klopte aan en stapte binnen en vond de vrouw, met dominee aan het gastreeren. Die waren natuurlijk niets gesteld op het bezoek en nog minder gesticht toen hij vroeg 's nachts te mogen blijven, omdat hij nog zoo ver van huis was. Maar ze konden er niet veel aan doen en waren bang dat hij hen zou verklappen als ze hem wegstuurden. Hij bleef dus, en kreeg ook te eten en te drinken. De korf, met Hillebrand er in, werd opgehangen aan een balk van den zolder.
Langzamerhand werd de stemming zeer vroolijk, want onze kippenboer was een snaak, en de vrouw en de dominee raakten met zijn gezelschap verzoend; ze zongen en maakten grappen van allerlei aard. En toen de man vroeg waar Hillebrand toch was, zong de vrouw:
Ik heb hem gegeven een leeren zak,
Ik wou dat hij onderweg zijn nek, zijn hart en zijn nieren brak.
Toen Hillebrand dat hoorde, wist hij genoeg; hij kroop uit den mand en ranselde zijn vrouw en den dominee zoo danig af dat ze voor altijd genoeg hadden van zulke avonturen.
Onderwerp
AT 1360C - Old Hildebrand 
AT 1360C - Old Hildebrand 
ATU 1360C - Old Hildebrand.
ATU 1360C - Old Hildebrand.
Beschrijving
Een man houdt veel van zijn echtgenote, verdraagt haar grillen en vervult haar opdrachten. De vrouw houdt niet van haar man. Zij stuurt hem steeds weg om vervolgens feesten aan te richten en overspel te plegen met de dominee. De man wordt door andere mensen gewaarschuwd, maar hij weigert hen te geloven. Op een gegeven moment wil hij toch de waarheid weten. Zijn vrouw heeft hem naar de Oost gestuurd om sinaasappels te halen in een leren zak. De vrouw houdt een feest, en iedere gast brengt iets mee voor de maaltijd. De echtgenoot laat zich in een grote korf naar binnen smokkelen, en kan getuige zijn van het feest. Zijn vrouw zingt een lied: "Ik heb hem gegeven een leren zak. Ik wou dat hij onderweg zijn nek, zijn hart en zijn nieren brak". De man kruipt na het feest uit de korf, betrapt zijn vrouw met de dominee en geeft hen een geweldig pak slaag.
Bron
G.J. Boekenoogen 'Nederlandse sprookjes en vertelsels' in: Volkskunde 17 (1905), pp. 20-21 N°62
Commentaar
[23 april 1901]
Verteller: Informant uit Zuiderwoude (roeier).
vgl. CBAK0172
vgl. CBAK0172
Old Hildebrand
Naam Overig in Tekst
de Oost [Hillebrand
de Oost [Hillebrand
Hildebrand
Hildebrand
Willibrordus van Willebrand]
Willibrordus van Willebrand]
Naam Locatie in Tekst
Zwitserland
Zwitserland
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20