SINBRABSAG172

No. 172. In 1595 woedde de heksenziekte in Mierloo. Het begon met de maerte van den pastoor, die den heer van het dorp had betooverd, door hem peren te geven, en een kind ziek had gemaakt, door het te liefkozen. De ongelukkige bekende. - Vijf en twintig jaar geleden had zij een leugen bevestigd met de woorden "dat zij den duivel lijf een ziel overgaf"; sinds dien dag had hij haar altijd zoeken te "becoren", en nu voor acht jaar, toen ze in den Bosch bij den bisschop diende, had ze een verbond met hem aangegaan. De pijn wrong haar weer namen van andere heksen uit den mond, heksen uit den Bosch waarmee ze op het Sint-Jans kerkhof had gedanst, en heksen uit de omgeving. Van Mierloo sloeg de ziekte over naar Lierop en Asten. Alle gevangenen moesten de waterproef afleggen; ze werden, alleen met een hemd bekleed, terwijl hun voeten en handen kruiselings waren saamgebonden, bij de waterkant neergelegd, en er toen zijdelings ingestooten. Ze sloegen terstond om en dreven op hun rug. Zonneklaar was nu bewezen, dat ze heksen waren; want het verbond met den duivel maakt den mensch de helft lichter. De eenige vrouw die zonk, werd opgehaald, terstond vrijgelaten en zelfs schadeloos gesteld. Vijftien werden er verbrand; zij die berouw toonden, vooraf geworgd. Een stierf aan de pijniging, tot in den dood haar onschuld volhoudend. De heer van Lierop - wien hebzucht meer dan bijgeloof dreef - liet ook sommigen voor klinkend geld "composeeren", d.i. geding en straf afkopen.

In hoofdtrekken bekenden zij 't zelfde. Een van de duivelen der helle bezocht haar vaak; hij was gewoonlijk in 't zwart gekleed met een gepluimden hoed; en droeg een fraaien naam: Barlebos, Belzebuth, Eenhoorn, Croeshaen, Lucife, Malcus, Reyn, Reynau, Sathanas en Struys heetten die "vianden", ze beloofden hen veel geld en goed van deze wereld, "maer (hebben) haer nijet gegeven". Natuurlijk moesten ze God verloochenen, ook werd hen 't chrisma van het voorhoofd genomen, en dat deed geen pijn. De duivels voerden hen ten dans: in 't Oude Goor, te Mierloo, te Marsel, bij den molen van Lierop, bij 't Cromven te Asten, of in 't huis van den pastoor (sic!) te Helmond. Zij leerden hen ook heksenzalf maken; daarmee wreven ze zich in, en vlogen dan, door de lucht, naar de heksensabbath. Soms reden ze ook op zwarte paarden "leech over die heyde". De heksen bekenden menschen en vee te hebben gedood, door hen haren in het lichaam te tooveren, met de woorden: "dat u den duyvel dit in 't lijff vuere". Ze hadden geen macht over iemand, die hen wat gegeven had "om Gods wil". Wie dat echter achterwege liet, die moest er aan gelooven; want ze vergolden 't liefst kwaad met goed.

Ze kenden ook gebedeken van toverie, dat zij den gevangenbewaarder leerden. Die zei 't voor schout en schepenen op:

's morgens als ik opsta,
in mijnen groenen gordel dat ik ga,
hooch, leech, berg, dael,
bies, bout, so menichfout,
door dat wilt wout.

't Vers was nog niet ten einde, maar de brave stokbewaarder durfde niet verder te gaan "om niemand te scandaliseren; en datter in gelegen is groot perijckel. [gevaar]

TM 3101 - Heks maakt kind (mens, dier) ziek    TM 3101 - Heks maakt kind (mens, dier) ziek   

In 1595 woedde in Mierlo de heksenziekte. Deze ziekte sloeg over naar veel omliggende steden. Er kwamen grootschalige heksenprocessen, waarbij de waterproef de schuldigen moest aanwijzen. Er was een leider van de heksen, zij had een verbond met de duivel gesloten en leerde de andere heksen allerlei kunsten en vloeken.

Noord-Brabantsch Sagenboek/ J. R. W. Sinninghe. - Zutphen: W.J. Thieme & Cie. - [1933], p. 116-118.

[1933]

Valt onder hoofdstuk en titel(s): I. Mythologische Sagen: De Tooverwereld: 1. Heksen en Toovenaars: d. Heksenprocessen.

Bron:
Naar Zuidema in N. Br. Volksalm., 1893, blz. 774-781.

Heks maakt kind (mens) ziek.

Sint-Jans kerkhof    Sint-Jans kerkhof   

Belzebuth    Belzebuth   

Eenhoorn    Eenhoorn   

Croeshaen    Croeshaen   

Lucife    Lucife   

Malcus    Malcus   

Reyn    Reyn   

Reynau    Reynau   

Sathanas    Sathanas   

't Oude Goor    't Oude Goor   

Marsel    Marsel   

Cromven    Cromven   

Mierloo    Mierloo   

den Bosch    den Bosch   

Lierop    Lierop   

Asten    Asten   

Barlebos    Barlebos   

Struys    Struys   

Mierloo    Mierloo   

Lierop    Lierop   

Asten    Asten   

Helmond    Helmond   

2013-03-01 14:46:20