- Zwervende Tuinkabouters

BRUN 10140 - Roaming Gnomes    BRUN 10140 - Roaming Gnomes   

Roaming Gnomes

Een echtpaar ontdekt op een dag dat hun geliefde tuinkabouter verdwenen is. Op de plek waar altijd de tuinkabouter stond, treffen zij een briefje aan met de mededeling dat hij aan vakantie toe was. Vervolgens krijgt het echtpaar tot hun verbazing foto's thuisgestuurd van de kabouter naast allerlei bezienswaardigheden in de wereld. Na een bepaalde tijd staat de kabouter weer in de tuin, dit keer met de mededeling dat hij het leuk gehad heeft, maar toch een beetje heimwee kreeg. Het verhaal is in de jaren sterker en sterker geworden. Het verhaal vindt zijn oorsprong in studentengrappen. Het is internationaal een traditie onder studenten om verkeersborden, borden met straatnamen en ook allerlei beelden uit tuinen te stelen en in de sociëteit of studentenhuis neer te zetten als een soort trofee. Als een student na een dronken avond wakker wordt met een trofee naast zijn bed, kan hij besluiten een ludieke actie te beginnen. De gestolen beelden worden dan enkele dagen later teruggevonden op een andere plaats of met een briefje als 'ik had even ruimte nodig'. Deze studentengrappen waarbij een beeld op een ludieke manier wordt teruggezet, komen vanaf de jaren zestig voor in Noord-Amerika, Australië en West-Europa. Als een verhaal door wordt verteld, wordt het verhaal vaak sterker. Vanaf de jaren tachtig wordt het verhaal van de gestolen tuinkabouter mooier. De gestolen tuinkabouter gaat op reis en het echtpaar krijgt een kaartje van de kabouter uit een vakantiebestemming. Een week tot een maand later wordt de kabouter terug gezet met een briefje en bijvoorbeeld een koffer of een kleurtje van de zon. Hoe langer het verhaal wordt verteld, hoe meer kaarten de kabouter verstuurt. Later stuurt de kabouter zelfs foto's van hemzelf op verschillende plaatsen in de hele wereld. De verklaring die daar achter wordt gezocht, is dat een marinier de kabouter mee aan boord heeft genomen. Met het gebruik van internet ontstaat er een andere manier om de tuinkabouter op wereldreis te sturen: De dieven doen een oproep op internet of mensen vanaf hun vakantiebestemming een kaartje getekend Paulus willen sturen naar het adres van de oorspronkelijke eigenaars. In 1994 wordt het verhaal gecanoniseerd in de catalogus van Brunvand. Het verhaal krijgt typenummer BRUN 10140 met de titel 'Roaming Gnomes'. Dit verhaal is in 2001 verwerkt in de film Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain van Jean-Pierre Jeunet. In deze film wordt de tuinkabouter van een weduwnaar door een stewardess mee op reis genomen, zodat de weduwnaar weer zin krijgt in het leven en zelf ten slotte aan een wereldreis begint. Wat begon met een simpele diefstal van studenten is geworden tot een prachtig verhaal. Het verhaal is een internationaal bekende contemporary legend en komt voor in Australië, Noord-Amerika en West Europa. Nu rijst vanzelf de vraag: Waarom is de tuinkabouter het onderwerp geworden van deze contemporary legend en niet gestolen beelden van kikkers of van andere dieren? Immers, studenten stelen alles wat los en vast zit. Ik denk dat hier met name twee redenen voor zijn. Ten eerste vanwege de emotionele band die tuinkabouterbezitters hebben met de kabouter. Als een tuinkabouter gestolen wordt, zijn de eigenaars oprecht verdrietig en bezorgd. Hierdoor heeft het verhaal het gewenste effect. De kabouter stuurt kaarten naar huis, zoals ook een kind dat zou doen naar zijn ouders. Ten tweede vanwege de burgerlijkheid van de tuinkabouter. Alleen de middenklasse van de maatschappij heeft tuinkabouters in de tuin. De gangbare gedachte onder studenten is dat de lagere klassen en de hoogste klassen niet snel een tuinkabouter in de tuin zouden zetten. Dit maakt de tuinkabouter tot het boegbeeld van de vaak bespotte laag van de samenleving: de ingeslapen, rijtjeshuisbewonende, burgerlijke middenklasse. Een geliefd doelwit van spot. Vanaf 1995 gaan de tuinkabouterdieven zich organiseren. Zowel in Noord-Amerika, Australië als West-Europa ontstaan organisaties die zich specialiseren in het stelen van tuinkabouters. In Frankrijk werden in 1995 achter elkaar tuinkabouters uit tuinen gestolen. Tuinkabouters stelen werd een echte rage. In 1996 eiste een groep van zeven mensen uit Alençon die zich het Front de Libération des Nains de Jardin (FLNJ) noemde, de acties op. Zij stalen tuinkabouters, schilderden hen over en zetten de kabouters vrij in het bos, hun natuurlijke omgeving. Volgens het FLNJ worden de tuinkabouters door mensen gebruikt om als slaven in tuinen te werken. Het FLNJ zou zich inzetten om de vrijheid aan de kabouters terug te geven. In West-Europa is dezelfde tendens te zien. Het begint met een golf diefstallen van tuinkabouters. Deze diefstallen halen de regionale en nationale pers. Vervolgens is er een groep van voornamelijk studenten, die de acties opeisen. Na Frankrijk kregen Duitsland en België een Bevrijdingsfront en toen de geruchten Nederland bereikten, werden hier in 2001 een aantal takken van het Tuinkabouter Bevrijdings Front (TBF) opgericht. Tot een nationaal georganiseerd front is het hier echter nooit gekomen. Het Front komt op voor de rechten van de tuinkabouter en richt zich tegen de ingeslapen burgerlijkheid. Het Front wil de samenleving wakker schudden. Met de tuinkabouter als symbool voor de burgerlijkheid, begint de oorlog tegen tuinbezitters. Het feit dat dit verhaal zo snel Europa door kon reizen, komt vooral door de grote aandacht van de pers en de snelle verspreiding via internet. Verder speelt de pers vaak het spel van de actievoerders mee. Bij de berichtgeving worden de acties van het bevrijdingsfront niet als diefstal beschreven, maar als een georganiseerde groep die opkomt voor de rechten van de kabouter. Net als in Frankrijk, Duitsland en België, ontstaan er in Nederland tegenbewegingen op het TBF. De Tuinkabouter Freedom en het Begeleidingscomité voor in Vrijheid Gestelde Tuinkabouters vonden een andere manier om op te komen voor de rechten van de tuinkabouter. De eerste probeert het de tuinkabouter zoveel mogelijk naar de zin te maken tijdens het werk in de tuin, door middel van bijvoorbeeld winterkleding of een fitnessprogramma. Het Begeleidingscomité voor in Vrijheid Gestelde Tuinkabouters richt zich expliciet tegen het Tuinkabouter Bevrijdings Front. Zij hebben gemerkt dat kabouters vaak nog niet toe zijn aan zoveel vrijheid. Door het vrijlaten van kabouters, kunnen kabouters ernstige psychische problemen krijgen. Het Begeleidingscomité geeft een aantal voorbeelden: 'zaagkabouters die het meubilair van onze instelling verzagen en kabouters met heimwee die urenlang naar een tomaat zitten te staren'. Tele2 speelt in april 2006 op de populariteit van tuinkabouters in en lanceert een reclamestunt. In Abcoude, Amsterdam, Groningen, Rotterdam en Barendrecht verschijnen gele kabouters, druk bellend met een mobiele telefoon. Eerder doken de gele kabouters op in diverse steden in Zweden, België en Luxemburg. De verwarring is groot. Niemand weet waar de kabouters zo plotseling vandaan komen. Op de kabouters zit een sticker geplakt met het adres van de website they-do-exist.com. De kabouters blijven niet lang staan en worden spoedig door mensen mee naar huis genomen. Op het forum van de website wordt druk gediscussieerd over de vraag waar de kabouters vandaan komen. Begin mei is het raadsel opgelost: De reclamestunt is voor een produkt van Tele2 waarmee men gratis kan bellen via het internet. Het verhaal van de gestolen tuinkabouter is begonnen als een traditie onder studenten. Van alle beelden die studenten in het verleden uit tuinen hebben ontvreemd, is uitsluitend de tuinkabouter uitverkoren om een rol te spelen in een contemporary legend. Het verhaal waarin de kabouter daadwerkelijk op reis gaat, is uiteindelijk de hele wereld over gegaan. Als tuinkabouters in de jaren negentig massaal uit tuinen gestolen worden, beginnen studenten zich te organiseren in bevrijdingsfronten. In Noord-Amerika, Australië en West Europa worden fronten opgericht. Zij komen op voor de rechten van de tuinkabouter en laten de kabouters los in bossen. Andere groepen reageren hier weer op, en zelfs de makers van reclame laten zich inspireren door de zwervende tuinkabouters.

Literatuur Brunvand, Jan Harold. Curses! Broiled again! The hottest urban legends going. New York, 1990. Pag. 305-310 Dhaene, S. en H. Vandenberghe. Het huis van Alijn over de tuinkabouter. Mannen met baarden. Gent, Uitgeverij van Halewyck, 2001. Krantenartikelen 'Als je in een kool geboren bent', in: De Volkskrant, 6 april 2002. Bareman, Wouter: 'Bevrijders tuinkabouters rukken op'. In: Provinciale Zeeuwse Courant, 20 augustus 1997. Gijssel, Robert van: 'Alle tuinkabouters vrolijk en in vrijheid'. In: De Volkskrant, 11 april 2002. 'Honderd tuinkabouters gered'. In: Noordhollands Dagblad, 22 januari 2003. 'In rij vooor tuinkabouters'. In: Provinciale Zeeuwse Courant, 23 augustus 1997. 'Kabouter Bevrijdingsfront maakt eerste slachtoffer.' In: De Volkskrant Dag in dag uit, 4 april 2002. 'Opnieuw diefstalgolf tuinkabouters'. In: Spits, 30 januari 2002. Sommer, Martin: 'Front bevrijdt de tuinkabouter'. In: De Volkskrant, 12 september 1997. 'Wandelaars vinden 'bevrijde' tuinkabouters.' In: Algemeen Dagblad, 3 mei 2000, p 7. Internetpagina's Expage http://www.expage.com/page/berdt1 Fok http://frontpage.fok.nl/nieuws/64213 Freewebs www.freewebs.com/tkbf Geocities http://www.geocities.com/depress1999/humor/tuinkabouters.html Ikniks Blog http://iknik.blogspot.com/2004/12/bevrijdingsfront.html Lycos http://members.lycos.nl/tkbfreedom/Tuinkabouter.html Profielen http://profielen.hro.nl/www/01futxt.htm RTL.NL www.rtl.nl/(/actueel/4inhetland/)/components/actueel/4inhetland/2006/18/200605028.xml Telecomvergelijker http://www.telecomvergelijker.nl/thread/17070 Tiscali http://www.tiscali.nl/content/article/nbinn/380604.htm Uitgaans- en partycentrum Pruim Zevenhuizen http://www.pruimzevenhuizen.nl/cgibin/guestbook/guestbook.pl?n ext=580 Wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/Tuinkabouterbevrijdingsfront