HVDAM001 - Een seer oudt Gedicht van de Oude Werelt, Leggende aen de Strandt tot Goeree.

Wat siet men hier dus staen, ghewassen op dees stranden?
‘t Zyn Wortels van ‘t Geboomt, die hier wel eer te Lande
Gegroeydt zyn, als daer blyckt door stammen kleyn en groot.
Heeft daer geen Thuyn gestaen, daer leydt een Delf of Sloot?
‘t Is Saeybaer Landt geweest, daer siet men ‘d Ackers leggen,
‘t Is oock goe Aerd’ en Kley, ‘t was goed Landt souw men seggen:
Siet ginder leydt een Wegh die loopt ter Zeewaert in,
‘k Sie ‘t Wagenspoor heel klaer, en ‘t Paerts-gespoor niet min,
Sy steckt by na soo heen of’s op Oostvoorn viele,
Was dit dien Wegh oock niet van Goeree op den Briele,
Daer langhs den Mechelaer, gelijck men somtijts seydt,
Dat hij de Wagen langh op vraght gereden heydt
Wel dan scheen ‘t noch wat waer dat d’oude Luy ons seyden,
Een Schapewachter eerst met schopj’ een Grepje leyde,
Hier tussen Goerees Land en ‘t Brielse Land te gaer,
Daer doe de Zee in viel, en scheytse van malkaer:
Maer hoe de Wateren Vlackee doen overliepen,
Had die geen wegh ter Zee dan door het Schouwens Diepe,
Ons Lant schoot dat schier toe, ‘t was groot een Werrep breedt,
Of vielens in de Scheld of wierdt in d’ Maes geleed,
Het was door Gerrit Vliet, of door Brielse Gooten
Of dat men nu niet weet, zijn ‘t Zeewaerts heen geschooten.
Hier heeft een Dorp gestaen, daer zijn de teyckens bloodt,
En daer leydt in de Put een Kiste van een Dood’.
‘t Is mede hier ontrent daer m’ al die Reetschap vonde,
Dat kleyne koop’re Goedt, van outheydt schier verslonden,
Een oude Roomse Munt, oock van de roest beknaegt,
Die noch het Beeldt en Naem, van d’eerste Keysers draeght,
Met noch een Teekenringh, die was van Goudt niet kleene,
Langhwerpigh rondt gemaeckt, en hieldt een bruyne Steene,
Daerin was net gesneen een trotsigh Helden* Hooft:
Siet wat de Zee ontdeckt, dat ons den Duyn ontrooft.
Of hier ooyt Stadt, of Burgh, of Slot, of Klooster lage,
Waer datm’er stuck of voet van Poort of Vesten sage,
Of was ‘t een treffe’lijck Dorp, wie is ‘t die Straten vandt,
Ten minsten wast een Vleck met Bosch en vruchtbaer Landt:
‘t Was dat daer hem onthieldt die Man, of wel die Heere,
wiens Segelringh gaf glans van sijn bysond’re Eere,
‘t Was daer men Dooden groef, en Goet en Geldt hadt staen,
Ja was ‘t Outvlaerdingh niet, ‘t is altos nu vergaen,
Tot bewijs blyven hier verscheyde Teyckens staen,
O dertel Nat, uw spel met ‘t swalpen uwer Golven
Verstrooyt ons Strandt en Duyn, en ‘t Lant werdt uytgedolven,
Ick denck uw slaende Stroom heeft dit al neergehackt,
En voorts met desen stof onse Stadts Diep verswackt:
Ghy leght doch staegh en wroet op Polders, Steden, Dorpen,
Die gaet gy ver in ‘t Lant, dees gaetg’ in ‘t diepe worpen:
Dus heb je dit vernieldt, sooj’ oock Oudt-vlaerdingh sleed,
En schende Goeree soo ghy ‘t machtigh Stav’ren deed.
Maer Zee ghy doet seer wel, gy dient dus uwen Heere,
En toont sijn Kracht, sijn Recht, sijn Wijsheyt en sijn Eere;
Wijst ‘s Werelts Nietigheyt, en maent ons onse schult,
En leert hoe ‘t ons sou gaen, hadt God niet noch gedult.
Uw kracht, Heer ‘t Landt versmelt, en giet weer nieuwe Landen
En uwe is dat recht te geven Diept’ en Sanden:
Uw Wijsheydt in beleydt vint alle midd’len ree,
En in uw Heerschappy leydt Aerde ende Zee;
Wy sien dus ‘s Werelts Goet, de Landen, Bosch, Gebouwen
Die loopen daer soo heen, wat sou’er dan behouwen
En soo is ‘t met de Eer die iemandt krijgen kan
Al blijft den Naem noch wat, siet niemant kent den Man:
Misschien dat dit Gebeent verdient de Lauwerieren,
‘t Zy waer van Roomers Volck, of Goereers Batavieren
En moog’lijck Pen en Boeck den lof zyns Naems verbreen,
Maer niemandt eerdt dit nu, ‘t waer schoon Agustus Been,
En om sulck ydel Goedt wy ‘t Lijf en Ziele wagen,
En doen ons Naesten leedt, en near Godts Wet niet vragen;
Den Gever alles goedts die wert van ons veracht,
Wy tergen hem tot toorn, die ‘t al heeft in syn macht.
O Heer wilt ons verstandt de rechte kennis geven,
Herbuyght ons wil en lust na uwen Raet en leven,
Soo worden wy alvast met ‘t hoogste Goedt voorsien,
En houden staegh’t genut, en ghy de Eer van dien.

* Wert by eenige gheseyt de Afbeeldinge van Alexander Magnus, andere achten het te wesen de Afbeeldinge van het Hooft van Minerva of Pallas.

SINSAG 1174 - Kleine Ursache, grosse Wirkung.    SINSAG 1174 - Kleine Ursache, grosse Wirkung.   

De schrijver van de tekst beschrijft het landschap tussen Goeree en Voorne. Vroeger was dit een vruchtbaar gebied, sporen hiervan zijn nog terug te vinden. De overstroming van het gebied werd veroorzaakt door een schaapsherder. Deze herder groef met een schop een greppel tussen Goeree en Voorne waarna het zeewater met grote kracht naar binnen stroomde en het land in tweeën verdeelde.
De schrijver wijst op ons op het werk van God. De zee heeft uit naam van God het land ingenomen. De kracht van de zee laat ons de macht, het recht, de wijsheid en de eer van God weer doen beseffen. Wij mensen zijn maar nietig en klein. Alles kan zo vervaagd worden, want niets is voor eeuwig.

Dam, Hendrick van. Korte bescrijvinge van het eylandt Westvoorn, ende de geschiedenissen van de stadt Goederede’ kortelyck by een versamelt. Rotterdam 1680. p 119-122

A902 - Topographical features of the earth arranged by creator.    A902 - Topographical features of the earth arranged by creator.   

J2120 - Disregard of danger to objects (or animals).    J2120 - Disregard of danger to objects (or animals).   

N350 - Accidental loss of property.    N350 - Accidental loss of property.   

J1730 - Absurd ignorance.    J1730 - Absurd ignorance.   

A1018 - Flood as punishment.    A1018 - Flood as punishment.   

J2200 - Absurd lack of logic--general.    J2200 - Absurd lack of logic--general.   

De plek waar de geul gegraven is en het land overstroomd is zal waarschijnlijk Haringvliet geweest zijn.

Tot de 12e eeuw vormde Voorne en Flakkee één eiland. In de Late Middeleeuwen (1200-1300) ontstonden er door stormen en overstromingen in het kustgebied van Zeeland en de onderkant van Zuid-Holland verschillende geulen Deze geulen schuurden steeds verder uit, terwijl het inkomende zeewater de opslibbing versnelde. Door de opeenvolgende overstromingen begon het land uiteen te vallen totdat het zich organiseerde tot hoe wij het gebied nu kennen, een verzameling van eilanden, schorren en platen.

Het is opvallend dat er in de tekst verwezen wordt naar een Roomse munt met afbeeldingen die je eerder zou verwachten bij Griekse munten.
Wel bekend zijn Romeinse munten met afbeeldingen van Bataafse goden of Griekse munten met Romeinse cijfers.

Sinninghe verwijst in zijn boek 'Hollandsch Sagenboek, legenden en sagen uit Noord- en Zuid-Holland'. 's Gravenhage, 1943 naar dit verhaal.
'Een schaapherder groef uit tijdverdrijf met zijn schop een greppel tusschen Goeree en Voorne, en daar stroomde toen met geweldige kracht de vloed in'. (blz. 270)

Gerrit Vliet    Gerrit Vliet   

Brielse Gooten    Brielse Gooten   

Roomse Munt    Roomse Munt   

Alexander Magnus    Alexander Magnus   

Heere    Heere   

God    God   

Heer    Heer   

uw Heerschappy    uw Heerschappy   

Lauwerieren    Lauwerieren   

Roomers Volck    Roomers Volck   

Goereers Batavieren    Goereers Batavieren   

Agustus Been    Agustus Been   

Godts Wet    Godts Wet   

Scheld    Scheld   

Maes    Maes   

Minerva    Minerva   

Pallas    Pallas   

Schelde    Schelde   

Maas    Maas   

Oostvoorne    Oostvoorne   

Goeree    Goeree   

den Briele    den Briele   

Vlackee    Vlackee   

Schouwens Diepe    Schouwens Diepe   

Outvlaerdingh    Outvlaerdingh   

Oudt-vlaerdingh    Oudt-vlaerdingh   

Stav'ren    Stav'ren   

Vlaardingen    Vlaardingen   

Flakkee    Flakkee   

Stavoren    Stavoren   

Brielle    Brielle   

Goerees land    Goerees land   

Brielse land    Brielse land   

I002p    I002p   

F026p    F026p