Hoofdtekst
Naar aanleiding van sprookje 119, bladzijde 193 van de overdrukken uit Volkskunde kan ik u mededeelen dat het gooien van een slot op den mond ook aan de Zaan bekend is. De heeren Veldhuize en Evert Smit stonden daarvoor in een kwaden reuk. Ook werden wij als kinderen gewaarschuwd om bij straatkunstenaars op de kermis niet te zeer naar voren te dringen, omdat je daaronder lui had, die je een slot op den mond konden gooien. Dan kon je niet spreken, tenzij zij het slot weer wegnamen, maar dat lieten ze ook wel eens na, en dan had je er ellende mee. Het spreekt vanzelf, dat wij juist naar voren drongen, maar het tot onzen spijt nooit gezien of ondervonden hebben.
Onderwerp
SINSAG 0665 - Zauberer wirft jemandem ein Schloss auf den Mund (verhindert das Sprechen).   
Beschrijving
Twee tovenaars staan er om bekend bij mensen het slot op de mond te gooien, waardoor spreken onmogelijk wordt. Van straatkunstenaars op de kermis wordt hetzelfde gezegd, maar de verteller die als kind daar voor werd gewaarschuwd, heeft dat nooit meegemaakt.
Bron
Collectie Bakker (Archief Meertens Instituut)
Commentaar
19 april 1910
De verwijzing is naar sage 119A bij G.J. Boekenoogen: `Nederlandsche sprookjes en vertelsels', in: Volkskunde 19 (1907-1908), p.156. In de bedoelde alinea staat:
"Eens zei hij tegen een neef van me, een bangen jongen, maar die veel praats had: "Als ge uw mond niet houdt, gooi ik u een slot op den mond." Toen kon hij geen woord zeggen, zolang als de ander niet wou dat hij sprak."
"Eens zei hij tegen een neef van me, een bangen jongen, maar die veel praats had: "Als ge uw mond niet houdt, gooi ik u een slot op den mond." Toen kon hij geen woord zeggen, zolang als de ander niet wou dat hij sprak."
Zauberer wirft jemandem ein Schloss auf den Mund
Naam Overig in Tekst
Volkskunde   
Veldhuize [= Wietse Veldhuis]   
Evert Smit   
Naam Locatie in Tekst
Zaan [= Koog aan de Zaan]   
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:21