LIJST107

I. De duivel
1. Zijn U verhalen bekend over mensen, die de duivel gezien hebben of omgang met hem hebben gehad (met hem gedanst hebben, met hem kaart hebben gespeeld), of kent U andere verhalen, waarin de duivel een rol speelt?
Gelieve elk verhaal te noteren op een afzonderlijk blad papier en in elk verhaal duidelijk aan te duiden hoe de duivel voorgesteld wordt (met bokshorens, bokspoten, paardenhoeven, sik, staat enz.).

De heer H. Meester (oud 67 jaar) deed het volgende verhaal naar aanleiding van het gezegde: "Van den duivel bezeten zijn.":
"Ja, menheer, dat kunt U nou gelove of niet, mar d'r benne soms dinge, waar je met je gewone minseverstand niet bi kunt. Daor kan ik uit eige ervaoring van mêeproate.
Daor had je nou onze buurvrou (Ze woonde ook in Hellestraat, net als ik nu nog), die van de duvel bezete was. Daor hebbe we zoveul naorig'eid van beleefd, dat is met gin pen te beschrieve. Die maokte elke aovend bi ons op zolder 'n laowaoi om van te riebelen. Da(t) gaf 'n gedreun en gerammel of de hele santekraom deur mekaor gesmete wier. Veural as wullie (wij - soms ook: wie) as jonges oppasse moste, as vaoder en moeder uutgonge, dan knepe w'm as 'n ouwe dief. Mar m'n oudste broer, die nou op de Heilegebergerweg woont, is 's 'n keer gaon k(ij)ieke, en toe zag ie de planke op en neer gaon, net of 't er iemand over heen sprong, mar je zag niks, ofschoon dat 't laowaoi deurging.
En raotte of muize kunne 't onmeugelijk gedaon hebbe. Soms lag de hele boel onderste bove."
"Waarom dachten jullie, dat de buurvrouw dat deed?"
"Dat zal ik U vertelle. Ze vroeg ok 's 'n keer aan vrouw Van de Bunt of ze de meubels is moch(t) zien van d'r dochter, die ondertrouwd was. Alles stond op zolder en 't waore mooie spulletjes. Vrouw Van de Bunt schepte d'r nogal aordig mee op en Vrouw L. wier d'r jaoloers van. 's Aoves hetzelfde spiktaokel as bi ons en de hele boel lag deur mekaor. D'r was haost niks meer bi, of d'r mekeerde wat an.
Krek eender gong 't mit onze kippe. Die waore op 'n keer juist meroakel goed an de leg, toe(n) de buurvrou 's kwam kieke. Toe(n) m'n moeder d'r over opschepte, da ze zo goed leeje, zee ze: Da zal ok wel nie(t) lang meer dure. " en waorachtig, nog gin drie daoge laoter, of 't was duvele: gin ei mir te bekenne en de beste kip, die m'n moeder d'r ha laote zien, wier helemaol ziek en zat in mekaor gekrope van de naorigheid."
"En is dat zo gebleven."
"Nee, want kort daornao is ze gestorve en toe was 't daolijk over en weer eiere zat. En mit da(t) laowaoi was 't ok veurgoed afgelope."
"En hebben jullie haar ooit gezien, als ze spookte?"
"Jawel, een keer. Ikzelf niet, mar Dirk en Marinus m'n broers. Die waore toe nog mar jonges, van 'n jaor of 10 en 8. Die kwamme 'n keer thuus, net toe d'r ok weer zo'n spiktaokel op zolder was. En daor kwam me ineens 'n monster van de trap af rolle, met zo'n aokelig gegil 'n geschreeuw dat ze d'r eige dood schrokke."
"Hoe zag dat geval er uit?"
"'t Was 'n gruwelijk beest met niks als koppe en poote en haost gin lijf. M'n broer Dirk, de tekenaar (leraar) kan 't nog precies uuttekene."

SINSAG 0945 - Andere Begegnungen mit dem Teufel.    SINSAG 0945 - Andere Begegnungen mit dem Teufel.   

SINSAG 0580 - Andere Hexenkünste    SINSAG 0580 - Andere Hexenkünste   

TM 3101 - Heks maakt kind (mens, dier) ziek    TM 3101 - Heks maakt kind (mens, dier) ziek   

Vrouw is oorzaak van lawaai, doorelkaar smijten en vernielen van goederen op zolders, en dat kippen ophouden met het leggen van eieren en ziek worden. Na haar dood stopt de spokerij.

Volkskundevragenlijst 18 (1954) formulier F165p (Archief Meertens Instituut)

G263.4 - Witch causes sickness.    G263.4 - Witch causes sickness.   

G269.5 - Witch causes haunted houses.    G269.5 - Witch causes haunted houses.   

G303.3.1.12 - Devil in form of woman.    G303.3.1.12 - Devil in form of woman.   

H. Meester    H. Meester   

Van de Bunt    Van de Bunt   

Dirk    Dirk   

Marinus    Marinus   

L.    L.   

Hellestraat    Hellestraat   

Heilegebergerweg    Heilegebergerweg   

Heiligenbergerweg    Heiligenbergerweg   

Amersfoort    Amersfoort   

F165p    F165p   

2013-03-01 14:46:22