Hoofdtekst
185.
Bart van Bindsbergen
Ik hét ien mien kinderjaore is een verhaaltje geheurd, dat wik ollie nog is efkes vetelle.
Ien een darp, kot aan de bosrand, daor wone zon boertje; 't was nie zon groten boer. En die har altied een knechje en een meidje, die daor zon betje mosse helpe ien de huusholling. Mao de minse zeien allemaol dat 't een zeikerd was. En dat was ook wel zo, want de kinder, die meidjes en jungskes, die zagge der altied nog wel tamelijk slecht uut; dat weure kindere van zeg mao een jaor of vieftien, die goed en wel van school af bun, die moeste daor 't wark doen. Op een dag toe kump dat jungske, dat knechje, kump tien huus en toe zag te daor ien de kas een stukske bloedwos ligge. Hi'j nemp tat stukske bloedwos en onderweg — hi'j mos toch nor 't land toe mis strööie — toe itte dat op.
Een hot later ète ze daor, den boer met die vrouw, en toe zeite: "Waor is tat stukske bloedwos gebleve?" "Ja", zeit de vrouw, "dat leit ien de kas". ,Daor leit gin stukske bloedwos meer". "Jao, 't knechje het ook nog ien de kas gekeke. Hi'j zal 't toch niet hemme". "Ja, dit en dat. Mao dat wik wette". En hi'j nor 't land toe. Toe zeitte: "Zeg, heb gi'j dat stuk bloedwos uut te kas gehaald?" "Jao", zeit tat knechje, "ik heb taor wel een klein stukske bloedwos gekrege; dat was jao een klein stukske". "Wat dit en dat". En toe sleette dat jungske um de ore. "Mao gi'j daor gaon stèle? Uut te kas wos uut stèle?" Toe zeit tén jong: "'t Was mor een klein stukske". "Dat kan wel zin". Dat jungske geet daor zitte, en de boer die geet weer nor huus.
Mao toe kwam daor een olde man; ze zeie wel is: dén kon zon betie tovere. Mor 't was een goed mins. Toe zeite: "Wat is ter toch, mien jong?" "Och", zeie, "now hek taor een klein stukske bloedwos opgeëte, ik had zon honger; wi'j kriegen hier toch al zo weinig te ète. En now het mien daor den boer veur afgesmèèrd". "Veur dat stukske bloedwos?" "Jao, de wang duut mien nog zo zeer". "Now", zeie, "dan wach mor is efkes. Dan zöwwem dat is betaald zette. Ik zal is efkes nao hüs gaon." Now geet tén olde man dén geet nao hüs toe. Toe kumpte weerum en toe zeite: "Hier mien jong. Hier hei een pupke. En now moj hen gaon, at now alles slöp vanach, dan stop ie dat pupke ien de vuurhèèrd; daor leit as ien en daor zit nog wel een kööltje vuur ien; mao dat hindert niks. Wie mikte kachel aan?" "Jao, dat duut Catrientje. Die blaos 's marges altied de kachel aan met te blaospiep". "Now", zeite, "dan zut tie dat toch niet. En asse dan blaoze, dan kòmme ze allemaol aan de poeperi'j wie de blaos". Toe zei de jong: "Dat is mien nog al wat". "Jao", zeit tén olde man, "mao das een goed leerstuk veur die beide olde. Doet tat mor is net zo as ik ow dat zeg".
Toe denk tén jong: "Now mok vannach wakker blieve, dak tat toch veur mekaar krieg". En ja. Hi'j sliep op te cel. Mao hi'j kon op tat kèmerke altied de wekker höre van Catrientje at tie afliep, want die moster dan uut. Toe dochte: "Daor mok niet op wachte". Hi'j kiek later nao bütte. To denkte: "'t Wudt al lich". Hi'j druut en nao dén vuurhèèrd toe; stop dat pupke netjes drien, ien die as; een betjen achteroaver. En hi'j geet weer op bed ligge.
's Marges toe klop die boerin op de deur, en dan mos Catrientje druut, dan mosse den hèèd aanstèke, en dan moste koffie gezet worre. Ja, Catrientje druut en nao den vuurhèèd toe. Taor hink den blaospiep aan zon hèèdiezer. Zi'j nemp de blaospiep en geet op te kni'je veur 't vuur zitte blaoze. Mao toe vuult ze da ze poepe mot. Zi'j druut. Toe zeit de olde vrouw: "Wat hei toch? Gi'j mot bi'j 't vuur blieve". ,Ik mot eers", zeit ze, "poeppe, poeppe. Ik wette gin raod met". "Och", zeit de vrouw, "wat is tat tan now weer?" Mao zi'j blief zo lang uut. En toe zeit tén boer: "Met tat bliksemse gepoep. Was tat now. Ik zal wel is opstaon". En dén ruup Catrientje. Toe zeite: "Catrientje, waor zöj toch?" "0", zeit Catrientje, "ik kan 't niet moer volholle. Ik het de duum der al veur. 't Löp mien met geweld weg". "Och, gekke meid", zeitte, "stèèk eers 't vuur aan". "Ik kan 't niet. Ik kan 't niet". "Now", zeit ten boer, "dan zal ik 't wel doen; wach mao". En dén den blaospiep, en dén ook aan 't blaoze. Toe moeste zon betje hoeste. En daor kumpte ook aan de poepperi'j. Toe zeitte tege de vrouw: "Wat tat te gaonde is, dat wet ik niet; mor ik het 't ok al". En toe rupte: "Catrien, gauw nao de pastoor toe". Now wone dén pestoor daor kot bi'j. Catrientje met de hand achterveur, en dat nao de pestoor, nao de pastori'j. Toe kump ze daor aan, en toe kump de meid veur. "Wat hei toch, Catrientje? Wat hei toch?" "lk bun zo hèvig aan de poepperi'j. De pestoor mót kòmme. De pestoor mót kòmme". En de pestoor: "Jonge, jonge, wat is te toch gaonde?" "Jao heer pestoor. Ik bun aan de poepperi'j, en den baas is aan de poepperi'j. Ent geet ter hèèr".
En de pestoor met. Toe zit onderhand die olde boerin der ook veur te blaoze.En de kwamme nog al dikke stukke; dat wet ie wel hoe dat tan geet, wao. En gehoes, en geproes. Toe zeit de pestoor:: "Met tie flauwe kul. Is ter ook een vremde ien huus gewes?" "De knech, en anders gin mins". "Roep te knech is". Toe mos te knech kòmme. Toe zeitte: "Knechje, wet gi'j daor ook iets van?" "Jao", zeitte knech, "ik wet taor wel iets van. Dat hét tén boer veur straf. Den boer het mien geslage". "Kö gi'j daor wat aan doen?" "Jaowel. Mao dan mòt den boer mien eers mien geld geve; dat mòt dan dubbeld zin, went ik kan 't hier niet volholde, heer pestoor. Ik krieg hier niet half genoeg te ète". Mor onderhand, dat stink taor. Toe zeit tén pestoor: "Ik kan 't haos niet meer uutholde hier ien huus". Want 't had ter hèèr gegaon. Ze wazzen allemaol aan de poepperi'j gewes, de olde vrouw had zo hèvig gehoes en gedaon.
En toe dat knechje op te kni'je veur dat vuur en hilt 't pupke der uut. En toe was 't afgelope gewes.
Mao toe zeite pestoor: "Zo boer", zeie, "now hek medeen is geheurd wat gi'j zint. Gi'j zint kerkmeester. Mao van now af aan buj daor af. En dat knechje en dat meisje dat haal ik hier weg. En gi'j mot ze drie maond betale allebei, veur straf. En anders dan geef ik 't aan; dan gaok nao de
veldwachter. En dan zörg ik te veur dat tie kinder op een andere plaats komme. En now zeg ik ollie allemaol vaarwel. Mao zo geet 't ter nao toe". En toe was 't uut.
Bron: Dorus Cornelesen.
Bart van Bindsbergen
Ik hét ien mien kinderjaore is een verhaaltje geheurd, dat wik ollie nog is efkes vetelle.
Ien een darp, kot aan de bosrand, daor wone zon boertje; 't was nie zon groten boer. En die har altied een knechje en een meidje, die daor zon betje mosse helpe ien de huusholling. Mao de minse zeien allemaol dat 't een zeikerd was. En dat was ook wel zo, want de kinder, die meidjes en jungskes, die zagge der altied nog wel tamelijk slecht uut; dat weure kindere van zeg mao een jaor of vieftien, die goed en wel van school af bun, die moeste daor 't wark doen. Op een dag toe kump dat jungske, dat knechje, kump tien huus en toe zag te daor ien de kas een stukske bloedwos ligge. Hi'j nemp tat stukske bloedwos en onderweg — hi'j mos toch nor 't land toe mis strööie — toe itte dat op.
Een hot later ète ze daor, den boer met die vrouw, en toe zeite: "Waor is tat stukske bloedwos gebleve?" "Ja", zeit de vrouw, "dat leit ien de kas". ,Daor leit gin stukske bloedwos meer". "Jao, 't knechje het ook nog ien de kas gekeke. Hi'j zal 't toch niet hemme". "Ja, dit en dat. Mao dat wik wette". En hi'j nor 't land toe. Toe zeitte: "Zeg, heb gi'j dat stuk bloedwos uut te kas gehaald?" "Jao", zeit tat knechje, "ik heb taor wel een klein stukske bloedwos gekrege; dat was jao een klein stukske". "Wat dit en dat". En toe sleette dat jungske um de ore. "Mao gi'j daor gaon stèle? Uut te kas wos uut stèle?" Toe zeit tén jong: "'t Was mor een klein stukske". "Dat kan wel zin". Dat jungske geet daor zitte, en de boer die geet weer nor huus.
Mao toe kwam daor een olde man; ze zeie wel is: dén kon zon betie tovere. Mor 't was een goed mins. Toe zeite: "Wat is ter toch, mien jong?" "Och", zeie, "now hek taor een klein stukske bloedwos opgeëte, ik had zon honger; wi'j kriegen hier toch al zo weinig te ète. En now het mien daor den boer veur afgesmèèrd". "Veur dat stukske bloedwos?" "Jao, de wang duut mien nog zo zeer". "Now", zeie, "dan wach mor is efkes. Dan zöwwem dat is betaald zette. Ik zal is efkes nao hüs gaon." Now geet tén olde man dén geet nao hüs toe. Toe kumpte weerum en toe zeite: "Hier mien jong. Hier hei een pupke. En now moj hen gaon, at now alles slöp vanach, dan stop ie dat pupke ien de vuurhèèrd; daor leit as ien en daor zit nog wel een kööltje vuur ien; mao dat hindert niks. Wie mikte kachel aan?" "Jao, dat duut Catrientje. Die blaos 's marges altied de kachel aan met te blaospiep". "Now", zeite, "dan zut tie dat toch niet. En asse dan blaoze, dan kòmme ze allemaol aan de poeperi'j wie de blaos". Toe zei de jong: "Dat is mien nog al wat". "Jao", zeit tén olde man, "mao das een goed leerstuk veur die beide olde. Doet tat mor is net zo as ik ow dat zeg".
Toe denk tén jong: "Now mok vannach wakker blieve, dak tat toch veur mekaar krieg". En ja. Hi'j sliep op te cel. Mao hi'j kon op tat kèmerke altied de wekker höre van Catrientje at tie afliep, want die moster dan uut. Toe dochte: "Daor mok niet op wachte". Hi'j kiek later nao bütte. To denkte: "'t Wudt al lich". Hi'j druut en nao dén vuurhèèrd toe; stop dat pupke netjes drien, ien die as; een betjen achteroaver. En hi'j geet weer op bed ligge.
's Marges toe klop die boerin op de deur, en dan mos Catrientje druut, dan mosse den hèèd aanstèke, en dan moste koffie gezet worre. Ja, Catrientje druut en nao den vuurhèèd toe. Taor hink den blaospiep aan zon hèèdiezer. Zi'j nemp de blaospiep en geet op te kni'je veur 't vuur zitte blaoze. Mao toe vuult ze da ze poepe mot. Zi'j druut. Toe zeit de olde vrouw: "Wat hei toch? Gi'j mot bi'j 't vuur blieve". ,Ik mot eers", zeit ze, "poeppe, poeppe. Ik wette gin raod met". "Och", zeit de vrouw, "wat is tat tan now weer?" Mao zi'j blief zo lang uut. En toe zeit tén boer: "Met tat bliksemse gepoep. Was tat now. Ik zal wel is opstaon". En dén ruup Catrientje. Toe zeite: "Catrientje, waor zöj toch?" "0", zeit Catrientje, "ik kan 't niet moer volholle. Ik het de duum der al veur. 't Löp mien met geweld weg". "Och, gekke meid", zeitte, "stèèk eers 't vuur aan". "Ik kan 't niet. Ik kan 't niet". "Now", zeit ten boer, "dan zal ik 't wel doen; wach mao". En dén den blaospiep, en dén ook aan 't blaoze. Toe moeste zon betje hoeste. En daor kumpte ook aan de poepperi'j. Toe zeitte tege de vrouw: "Wat tat te gaonde is, dat wet ik niet; mor ik het 't ok al". En toe rupte: "Catrien, gauw nao de pastoor toe". Now wone dén pestoor daor kot bi'j. Catrientje met de hand achterveur, en dat nao de pestoor, nao de pastori'j. Toe kump ze daor aan, en toe kump de meid veur. "Wat hei toch, Catrientje? Wat hei toch?" "lk bun zo hèvig aan de poepperi'j. De pestoor mót kòmme. De pestoor mót kòmme". En de pestoor: "Jonge, jonge, wat is te toch gaonde?" "Jao heer pestoor. Ik bun aan de poepperi'j, en den baas is aan de poepperi'j. Ent geet ter hèèr".
En de pestoor met. Toe zit onderhand die olde boerin der ook veur te blaoze.En de kwamme nog al dikke stukke; dat wet ie wel hoe dat tan geet, wao. En gehoes, en geproes. Toe zeit de pestoor:: "Met tie flauwe kul. Is ter ook een vremde ien huus gewes?" "De knech, en anders gin mins". "Roep te knech is". Toe mos te knech kòmme. Toe zeitte: "Knechje, wet gi'j daor ook iets van?" "Jao", zeitte knech, "ik wet taor wel iets van. Dat hét tén boer veur straf. Den boer het mien geslage". "Kö gi'j daor wat aan doen?" "Jaowel. Mao dan mòt den boer mien eers mien geld geve; dat mòt dan dubbeld zin, went ik kan 't hier niet volholde, heer pestoor. Ik krieg hier niet half genoeg te ète". Mor onderhand, dat stink taor. Toe zeit tén pestoor: "Ik kan 't haos niet meer uutholde hier ien huus". Want 't had ter hèèr gegaon. Ze wazzen allemaol aan de poepperi'j gewes, de olde vrouw had zo hèvig gehoes en gedaon.
En toe dat knechje op te kni'je veur dat vuur en hilt 't pupke der uut. En toe was 't afgelope gewes.
Mao toe zeite pestoor: "Zo boer", zeie, "now hek medeen is geheurd wat gi'j zint. Gi'j zint kerkmeester. Mao van now af aan buj daor af. En dat knechje en dat meisje dat haal ik hier weg. En gi'j mot ze drie maond betale allebei, veur straf. En anders dan geef ik 't aan; dan gaok nao de
veldwachter. En dan zörg ik te veur dat tie kinder op een andere plaats komme. En now zeg ik ollie allemaol vaarwel. Mao zo geet 't ter nao toe". En toe was 't uut.
Bron: Dorus Cornelesen.
Onderwerp
AT 0593 - Fiddevav 
AT 0593 - Fiddevav 
ATU 0593 - Fiddevav.
ATU 0593 - Fiddevav.
Beschrijving
Een knecht, die een stukje bloedworst opeet, wordt door de gierige boer geslagen en krijgt van een toverkundige oude man een popje, dat hij in de haard moet leggen; het gevolg is, dat eenieder, die het vuur wil aanblazen, aan de poeperij raakt. De pastoor wordt erbij gehaald, deze laat de knecht komen, die het toegeeft, het popje verwijdert en door de pastoor met het meisje bij de boer wordt weggehaald met drie maanden salaris.
Bron
Vertellers uit de Liemers samengesteld door A. Tinneveld, Wassenaar 1976, p.147-149.
Commentaar
Onder de Beeldknop van TINNEV192 bevindt zich een foto van Bart van Bindsbergen
Fiddevav
Naam Overig in Tekst
Catrientje
Catrientje
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20