CJ070115

Jan en Tryn wienen togearre útfanhûs by de boer. Jan koe in protte iten op. As it him goed smakke wist er net fan ophâlden. Tryn sei: "Nou mastû dyn fatsoen aenst hâlde by de tafel, hear."
Jan sei: "Ik wyt noait hwannear 't ik ophêlde mat."
"Dan sil ik dy wol tsjin 'e foet oanstjitte," sei Tryn.
Doe't se noch mar just oan 't iten weinen, gielde Jan in stitsje tsjin 'e foet.
Hy miende dat Tryn it die en lei de leppel del. Mar de houn hie it dien, dy't ûnder 'e tafel lei. Doe't Jan en Tryn de nachts op bêd leinen koe Jan net sliepe fan 'e honger.
"Ik wyt wol rie," sei Tryn, "ik ha brij un'e kelder stean sjoen, dêr sil 'k dy aenst in sleeffol fan helje."
Tryn fan bêd ôf en nei de kelder ta. Earst iet se har sels noch even goed sêd, doe kom se mei in sleeffol oansetten.
Mar ynplaets fan by Jan kom se by 't bêd fan'e boerinne. Dy lei mei 't bleate gat oer de bêdsplanke hinne, hwant it wie och sek soel waer. Tryn tocht dat dat Jan sys troanje wie en hâldde de sleef mei brij der by.
Doe blaesde de boerinne ôf.
"Hoechst net to blazen," sei Tryn, "de brij is net hjit."
Doe blaesde de boerinne nochris wer ôf.
Doe woarde Tryn lulk en sloech de boerinne mei de sleef foar 't gat, dat de brij fleach wit hwer, en de boerinne woade wekker.
Doe fornom Tryn dat se by 't forkearde bêd stie.
Tryn gong gau nei 't bêd fan har man en doe makke se halje trawalje dat se fuort kommen. It gong sa hastich, dat Tryn nom yn'e rim de bovendoar mei. Dy hie se oer 't skouder. Sa roannen se yn 't donker de bosk yn.
Doe 't se dêr wienen seagen se rovers oankommen.
"Gau yn 'e beam," sei Jan, "oars meitsje se ûs miskien dea."Doe klommen se yn 'e beam togaerre. Tryn hie de heale doar meinom.
De rovers gongen krekt ûnder dy beam sitten to jildtellen.
Tryn sei: "Ik mat pisje, ik kin 't net langer ynhôlde."
Dat fael op dy rovers del.
"Daar valt hemels water," seinen de rovers.
In skoft letter sei Tryn: "Nou mat ik poepe."
Dat kom ek op 'e rovers del.
"Daar valt hemelse moster," seinen de rovers.
Wer in skoftsje letter liet Tryn de doar falle.
Dy kom ek op 'e rovers del.
Doe woarden de rovers binaud.
"Daar vallen hemelse deuren," seinen se en sy naeiden hurd út. It jild lieten se lizze. Jan en Tryn fluch út 'e beam. Hja snapten it jild en makken dat se thús kommen.
Doe kochten se in nij húske. Sy forbouden koal en slachten in baerch.
"Hwat ha wy nou in protte fet," sei Tryn.
Jan sei: "Dat kin moai oer de koal. Dan ha wy de hiele winter hwat."
Doe gong Tryn hinne en raende 't fet en geat dat bûtendoar moai oer alle koallen hinne.

AT 1691 - "Don't Eat too Greedily."    AT 1691 - "Don't Eat too Greedily."   

ATU 1691 - The Hungry Clergyman    ATU 1691 - The Hungry Clergyman   

Jan kan heel veel eten, maar Tryn zegt hem dat hij zijn fatsoen moet houden aan tafel; zij zal hem wel tegen zijn voet schoppen als hij zijn lepel neer moet leggen. Als ze nog maar net aan het eten zijn voelt Jan iets tegen zijn voet, hij legt zijn lepel neer in de veronderstelling dat het Tryn is, maar het is de hond. 's Nachts kan hij niet slapen van de honger en Tryn gaat wat brij voor hem halen uit de kelder. Ze gaat echter per ongeluk met de lepel brij naar het bed van de boerin. Die ligt met een bloot achterwerk over de beddeplank. Tryn denkt dat het Jans hoofd is en houdt de pollepel er voor. De boerin laat enkele winden. Tryn zegt telkens dat het niet nodig is om te blazen, omdat de brij niet heet meer is. Woedend slaat Tryn het achterwerk met de lepel. De boerin wordt wakker en Jan en Tryn vluchten. Het gaat allemaal zo haastig, dat Tryn per ongeluk de bovendeur meeneemt. Ze komen in een bos en daar horen ze rovers aankomen. Ze verstoppen zich in een boom, maar de rovers gaan precies onder die boom hun geld tellen. Tryn moet nodig plassen en later poepen. De rovers denken dat er hemels water en hemelse mosterd valt. Als Tryn de deur laat vallen, vluchten ze bang weg zonder het geld. Dat nemen de twee mee naar huis. Ze kopen een nieuw huis en verbouwen kool. Ook slachten ze een varken. Het vet dat ze over hebben giet Tryn over de kool.

Corpus Jaarsma, verslag 701, verhaal 15 (archief Meertens Instituut)

J2541 - ”Don‘t eat too greedily.“    J2541 - ”Don‘t eat too greedily.“   

K335.1.1 - Object falls on robbers from tree.    K335.1.1 - Object falls on robbers from tree.   

J1856.1 - Meat fed to cabbages.    J1856.1 - Meat fed to cabbages.   

11 juli 1969

Don't Eat too Greedily; AT 1653 The Robbers under the Tree; AT 1386 Meat as Food for Cabbage

Jan    Jan   

Tryn    Tryn   

2013-03-01 14:46:21