Hoofdtekst
De opschepper
"Zullen we een keer samen gaan jagen?" stelde Buidelrat Awari aan Tijger Tigri voor. "Want jij bent een goede jager en ik weet ook mijn mannetje te staan. Ik vind dat wij compagnons moeten worden." - "Dat van die compagnons weet ik niet," bromde Tijger Tigri, "maar kom me morgen maar halen."
Buidelrat Awari kon bijna niet slapen van opwinding en de volgende dag klopte hij voor dag en dauw bij Tijger Tigri aan. "Ik slaap nog!" brulde Tijger Tigri, maar omdat hij nu toch wakker was, kwam hij zijn bed uit. "Wat kom je zo vroeg doen?" - "We zouden toch samen gaan jagen?" - "Het is nog donker," protesteerde Tijger Tigri. "Maar straks is het licht,' zei Buidelrat Awari opgewekt.
Dat wist Tijger Tigri ook wel, dus rekte hij zich maar eens flink uit, sprong een paar keer op en neer - "even m'n ochtend-gymnastiek doen" - en tenslotte scherpte hij zijn nagels aan de drempel. De beide jagers trokken het bos in. "Ho!" fluisterde Tijger Tigri opeens en hij wees in de richting van een omgevallen holle boom. "Een konijn!" zag Buidelrat Awari. Konijn Konkoni verdween in de holle boomstam.
"Ik blijf hier," zei Buidelrat Awari, "en jij port hem eruit. Zodra hij naar buiten vlucht, vang ik hem." - Tijger Tigri nam een lange stok en porde in de holle boomstam. "Au!" schreeuwde Konijn Konkoni en hij vloog eruit. "Konkoni, ik heb je!" riep Buidelrat Awari en sprong boven op hem.
"Mis!" lachte Konijn Konkoni en hij rende weg. "Hoe is het mogelijk!" verbaasde Tijger Tigri zich. "Je miste hem! Wat ben jij een slechte jager!" - "Sorry," zei Buidelrat Awari, "dat kan iedereen overkomen." - "Let op... daar!" Een gordeldier schoot voor hun voeten langs zijn hol in. "Die is voor ons," zei Buidelrat Awari, en hij pakte een dikke tak. "Jaag hem er maar uit en ik geef hem zo een tik op zijn kop."
Zo gezegd, zo gedaan. Tijger Tigri porde in het hol. Gordeldier Kapasi kwam eruit. Buidelrat Awari sloeg. Mis! Tijger Tigri zei niets maar zijn gezicht sprak boekdelen. Toen ze even later een bosvarken zagen, zei hij: "Ik zal je laten zien hoe het moet, ga jij maar porren."
Buidelrat Awari joeg Bosvarken Pingo op en het duurde niet lang of Tijger Tigri had hem gevangen tussen zijn scherpe klauwen. "Zo moet dat," zei hij smalend tegen Buidelrat Awari. "Niks aan," zei Buidelrat Awari en toen er weer een konijn opdook, riep hij: "Laat mij maar!" en daarna... "Ik weet niet wat er vandaag met mij is." - "Laat maar," zei Tijger Tigri en hij nam de leiding over en ving nog twee bosvarkens en een konijn.
Toen ze bij Tijger Tigri thuis de buit verdeelden, begon Buidelrat Awari op te scheppen over zijn rol in de jachtpartij. Het leek wel of hij al het wild had verschalkt en Tijger Tigri bijna niets. "We moeten het morgen nog maar een keer proberen," besloot hij.
De volgende dag zei Tijger Tigri dat hij zich ziek voelde. Misschien wilde Buidelrat met zijn dochter gaan jagen? Buidelrat Awari kon moeilijk weigeren en zo gebeurde het dat de geschiedenis zich herhaalde: Buidelrat miste alles en Zus Tijger, Sa Tigri, ving drie bosvarkens en een konijn.
Toen ze thuiskwamen en Buidelrat Awari weer wilde gaan opscheppen, werd Tijger Tigri zo kwaad dat hij Buidelrat Awari een pak slaag wilde geven. Razendsnel klom Buidelrat Awari een boom in... Tijger Tigri zat hem op de hielen en hap... zijn tanden gleden over Buidelrats staart. Buidelrat Awari slaagde erin naar boven te klimmen, maar sinds die dag heeft hij geen haar meer op zijn staart.
"Zullen we een keer samen gaan jagen?" stelde Buidelrat Awari aan Tijger Tigri voor. "Want jij bent een goede jager en ik weet ook mijn mannetje te staan. Ik vind dat wij compagnons moeten worden." - "Dat van die compagnons weet ik niet," bromde Tijger Tigri, "maar kom me morgen maar halen."
Buidelrat Awari kon bijna niet slapen van opwinding en de volgende dag klopte hij voor dag en dauw bij Tijger Tigri aan. "Ik slaap nog!" brulde Tijger Tigri, maar omdat hij nu toch wakker was, kwam hij zijn bed uit. "Wat kom je zo vroeg doen?" - "We zouden toch samen gaan jagen?" - "Het is nog donker," protesteerde Tijger Tigri. "Maar straks is het licht,' zei Buidelrat Awari opgewekt.
Dat wist Tijger Tigri ook wel, dus rekte hij zich maar eens flink uit, sprong een paar keer op en neer - "even m'n ochtend-gymnastiek doen" - en tenslotte scherpte hij zijn nagels aan de drempel. De beide jagers trokken het bos in. "Ho!" fluisterde Tijger Tigri opeens en hij wees in de richting van een omgevallen holle boom. "Een konijn!" zag Buidelrat Awari. Konijn Konkoni verdween in de holle boomstam.
"Ik blijf hier," zei Buidelrat Awari, "en jij port hem eruit. Zodra hij naar buiten vlucht, vang ik hem." - Tijger Tigri nam een lange stok en porde in de holle boomstam. "Au!" schreeuwde Konijn Konkoni en hij vloog eruit. "Konkoni, ik heb je!" riep Buidelrat Awari en sprong boven op hem.
"Mis!" lachte Konijn Konkoni en hij rende weg. "Hoe is het mogelijk!" verbaasde Tijger Tigri zich. "Je miste hem! Wat ben jij een slechte jager!" - "Sorry," zei Buidelrat Awari, "dat kan iedereen overkomen." - "Let op... daar!" Een gordeldier schoot voor hun voeten langs zijn hol in. "Die is voor ons," zei Buidelrat Awari, en hij pakte een dikke tak. "Jaag hem er maar uit en ik geef hem zo een tik op zijn kop."
Zo gezegd, zo gedaan. Tijger Tigri porde in het hol. Gordeldier Kapasi kwam eruit. Buidelrat Awari sloeg. Mis! Tijger Tigri zei niets maar zijn gezicht sprak boekdelen. Toen ze even later een bosvarken zagen, zei hij: "Ik zal je laten zien hoe het moet, ga jij maar porren."
Buidelrat Awari joeg Bosvarken Pingo op en het duurde niet lang of Tijger Tigri had hem gevangen tussen zijn scherpe klauwen. "Zo moet dat," zei hij smalend tegen Buidelrat Awari. "Niks aan," zei Buidelrat Awari en toen er weer een konijn opdook, riep hij: "Laat mij maar!" en daarna... "Ik weet niet wat er vandaag met mij is." - "Laat maar," zei Tijger Tigri en hij nam de leiding over en ving nog twee bosvarkens en een konijn.
Toen ze bij Tijger Tigri thuis de buit verdeelden, begon Buidelrat Awari op te scheppen over zijn rol in de jachtpartij. Het leek wel of hij al het wild had verschalkt en Tijger Tigri bijna niets. "We moeten het morgen nog maar een keer proberen," besloot hij.
De volgende dag zei Tijger Tigri dat hij zich ziek voelde. Misschien wilde Buidelrat met zijn dochter gaan jagen? Buidelrat Awari kon moeilijk weigeren en zo gebeurde het dat de geschiedenis zich herhaalde: Buidelrat miste alles en Zus Tijger, Sa Tigri, ving drie bosvarkens en een konijn.
Toen ze thuiskwamen en Buidelrat Awari weer wilde gaan opscheppen, werd Tijger Tigri zo kwaad dat hij Buidelrat Awari een pak slaag wilde geven. Razendsnel klom Buidelrat Awari een boom in... Tijger Tigri zat hem op de hielen en hap... zijn tanden gleden over Buidelrats staart. Buidelrat Awari slaagde erin naar boven te klimmen, maar sinds die dag heeft hij geen haar meer op zijn staart.
Beschrijving
Buidelrat en Tijger gaan jagen, maar Buidelrat bakt er niets van. Na de jacht schept hij toch op over zijn aandeel. De volgende dag herhaalt zich dat met de dochter van Tijger. Hierop wordt de Tijger zo boos, dat hij Buidelrat wil bijten. Deze vlucht, maar verliest wel al het haar op zijn staart.
Bron
'Verhalen uit de Surinaamse verteltraditie', in: Dieren; Volksverhalen uit kleurrijk Nederland. Rotterdam, Lemniscaat, 1990, p. 153-154.
Commentaar
1990
Commentaar Thea Doelwijt, p. 243:
Een bewerking van 'Tijger en Awari' uit <i>Indiaanse vertellingen</i> door A.C. Cirino, die als Jakono Rino (Karaïbs voor Vriend Rino) ook in Surinaamse dagbladen publoceerde. Al wordt een tijger in Suriname tijger/tigri genoemd, hij is een jaguar of een poema; zo is een konijn geen konijn, wel slim (tweemaal koni!) en eigenlijk een agoeti. 'Het zijn de Nederlanders geweest, en ook de Engelsen, die Suriname met deze verwarrende dierennamen hebben opgescheept. Ze kwamen in tropisch Amerika, zagen daar wilde dieren en plakten die een naam op die ze ook al gebruikten voor dieren elders op de wereld: thuis, in Afrika of Azië' (J. van Donselaar).
De Indianen worden naar de taal verdeeld in Karaïben, Arowakken en Waraus, en naar hun vestiging in Bovenlandse en Benedenlandse Indianen. De Arowakken behoren tot de Benedenlandse Indianen (zij wonen in de kustvlakte); de Benedenlandse Karaïben noemen zich Karinjas (westelijk dialect) of Kalinjas (oostelijk dialect).
Bovenlandse Indianen, die allen tot de Karaïbse taalfamilie behoren, zijn o.a. de Trios, de Wajanas en de Akurios (worden ook Wamas genoemd). De Waraus komen vrijwel niet meer voor in Suriname; zij zijn de Corantijn overgestoken en hebben zich in (voormalig Brits) Guyana bij andere daar vertoevende stammen aangesloten en wonen voorts in de Orinoco-delta, Venezuela. Gegevens, namen, spelling verschillen per schrijver en onderzoeker. Ik gebruik de spelling van de taalcommissie Karaïbs, Paramaribo 1987 en de informatie van de Karaïb Cirino.
Een bewerking van 'Tijger en Awari' uit <i>Indiaanse vertellingen</i> door A.C. Cirino, die als Jakono Rino (Karaïbs voor Vriend Rino) ook in Surinaamse dagbladen publoceerde. Al wordt een tijger in Suriname tijger/tigri genoemd, hij is een jaguar of een poema; zo is een konijn geen konijn, wel slim (tweemaal koni!) en eigenlijk een agoeti. 'Het zijn de Nederlanders geweest, en ook de Engelsen, die Suriname met deze verwarrende dierennamen hebben opgescheept. Ze kwamen in tropisch Amerika, zagen daar wilde dieren en plakten die een naam op die ze ook al gebruikten voor dieren elders op de wereld: thuis, in Afrika of Azië' (J. van Donselaar).
De Indianen worden naar de taal verdeeld in Karaïben, Arowakken en Waraus, en naar hun vestiging in Bovenlandse en Benedenlandse Indianen. De Arowakken behoren tot de Benedenlandse Indianen (zij wonen in de kustvlakte); de Benedenlandse Karaïben noemen zich Karinjas (westelijk dialect) of Kalinjas (oostelijk dialect).
Bovenlandse Indianen, die allen tot de Karaïbse taalfamilie behoren, zijn o.a. de Trios, de Wajanas en de Akurios (worden ook Wamas genoemd). De Waraus komen vrijwel niet meer voor in Suriname; zij zijn de Corantijn overgestoken en hebben zich in (voormalig Brits) Guyana bij andere daar vertoevende stammen aangesloten en wonen voorts in de Orinoco-delta, Venezuela. Gegevens, namen, spelling verschillen per schrijver en onderzoeker. Ik gebruik de spelling van de taalcommissie Karaïbs, Paramaribo 1987 en de informatie van de Karaïb Cirino.
Naam Overig in Tekst
Buidelrat Awari 
Buidelrat Awari 
Tijger Tigri
Tijger Tigri
Konijn Konkoni
Konijn Konkoni
Gordeldier Kapasi
Gordeldier Kapasi
Bosvarken Pingo
Bosvarken Pingo
Zus Tijger
Zus Tijger
Sa Tigri
Sa Tigri
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20