Hoofdtekst
Een cluijte van Plaijerwater of van den man diet dwater haelde.
Een man en heet Werrenbracht.
Och bedruecht man van hertten, zere tongemake,
Wat salic nu allene op dese alleyndege werelt maken!
Tsal nu gesceyden worden, alleyndich man,
Dlieste paer volcs dat noyt binnen der werelt quam.
De vrucht van ons beyen es nu ten eynde.
Jc mach wel ropen met allen: ic ben de gesceynde,
Verliesic mijn wijf. Sij heet siec gewest alle den dach.
Lieve dochter, hoe vaerdij?
Dwijf.
Zere qualic, lieve her Werrenbracht,
Eest met mij gestelt, soe ghij siet, wachermen.
Werrenbracht.
Laet staen u derlic kermen
En wilt mij u verdriet voer ogen leggen.
Dwijf.
Och, mijn gebrec en maghic u niet al seggen,
Lieve Werrenbracht, ten sou mij niet betamen.
Werrenbracht.
Soudij u voer mij scamen
U gebrec te seggen: nu horic wonder dan.
Dwijf.
Och, jaic, lieve man,
Jc en mach u myn verdriet niet beseffen.
Werrenbracht.
Ja, waerbij?
Dwijf.
Ghij cont mij qualic verleggen oft verheffen,
Tes u le moeylic nacht nae naecht.
Werrenbracht.
Ten es, seker, lief.
Dwijf.
Ic behoeft te vele, tes buyten uwer macht;
Sij es u te pijnlic, mijn moeite, hoort mijn vermaen,
Want ic behoeft te vele.
Werrenbracht.
Och, lieve wijf, ic sal u bij staen
Tot in deynde van ouwer noot.
Dwijf.
Lieve Werrenbracht, hout mij thoot
Met beyen handen, in douwet met dallen stijft.
Werrenbracht.
Hoe? Alsus?
Dwijf.
Ja, maer ghij sijt mij te zere opt dlijf,
Gij maeckt mij te heet: beyt, laet mij vercolen.
Och, hoe wel souwic mijnen mont willen spolen
Met coelen water als ten tijen.
Werrenbracht.
Beyt, lief, ic saels u halen.
Dwijf.
Ey, lieve Werrenbracht, ten es niet van dien,
Dat ic meyne: ic hebts so groten lost.
Werrenbracht.
Ja, wat water eest dan?
Dwijf.
Player water, lieve man:
Dies moet ic hebben, wat cost.
Werrenbracht.
Hebdij nae player water so groten doorst?
En waer haelt my datte, gevracht bij gedoghe?
Dwijf.
Waer myt haelt?
Werrenbracht.
Maer ja......
Dwijf.
Tonvreen, in oest lant, in het vloeyt hoghe
Uten berghe van ontwijste bij tal van drofheyen.
Werrenbracht.
Nu, ic wil gaen der waert, sonder beyen:
Hout u vromelic, ic sal my gaen spoeyen.
Dwijf.
Lieve Werrenbracht, en wilt u niet vermoeyen:
Nempt thijts genoch, den wech es ongereet;
De meneghe gerachter haestelic al eest hem leet,
Lieve vrient, dus moetict seggen.
Werrenbrecht.
Waeye, ic sal over zere gaen.
Dwijf.
Maer woerptij u oec dan tsegen bedde
Met vermoeyheiden, soe est al verdriet:
Dus gaet suverlick, ghy en verleet niet,
Ic sorghe alse zere voer u, als ghij doet voer mij,
In druct tallen herbergen.
Werrenbracht.
Och, wat getrouwer wijve sij!
Sij scheet van mij zere noey, dat sieic wel.
Al es huer verlangen noch so groten gequel
Van den water, sij steelt huer te gemake.
Orlof, lief.
Dwijf.
Ja, wildij mijn herte nu swaer maken?
Lieve Werrenbracht, wilt u toch sussen!
Werrenbrecht.
Och, mijn troest, ic moet u eens cussen:
Ter avonturen sieic u nemmermeer met ogen ane.
Dwijf.
Lieve Werrenbracht, beghint toch te gane,
Tverlangen tsal myn herrte doen berueren,
Gaet toch.
Werrenbracht.
Nu, nu, ic sal mij gaen steken duere,
In hangen stoppe en flessche aen mijnen hals,
En brengen ons water uut oestlant van als,
Ic sal u uten dale van droefheyt besoeven.
Dwijf.
Och ja, ic souts alte gherne proven,
Maer ten duuecht u niet dan wijse vasen.
Werrenbracht.
Nu, ic sal gaen lopen dat ic mach rasen,
Orlof, ic steke mij duere sonder beijen.
Dwijf.
So doet dat u verdriet moet verleyen;
En nemmermeer en moet hij wer thuys geraken,
Want ic heb tavont en dachvaert van enen pape,
Die mij tsommels es alte goeder tieren, -
Sij en willen niet langhe vrijen, dats de maniere, -
Dus willic haestelic op gaen staen,
Want ic en ben met ghender siechten bevaen,
Die mij tot dien spele mach hinderen, God wet.
Hoe mij dese mans verseynt gereet!
Tes oec niewe, hoe sommeghe vrouwen blijven in haer ere!
Nu, nu, niet merre: ic wilt gaen tot mijn here,
In seggen hem, dat hij noch tavont
Tonsent come, alst wordt avont.
Een man (met enen honder corve.)
Hoe ic oec altoes met comescapen ben belayen,
En tsomme tsmorgens tijlic, in tsavons spaye,
In altoes so benic int lopen tachter!
Int treysen moetic altoes sijn ewen wacker,
Ic heb te dragen mijn volle vracht.
Werrenbracht.
Goeden moerghen.
Man.
Goeden dach, her Werrenbracht.
Wannen comdij sus tijlic gestreken?
Werrenbracht.
Ic loep, siet, dat mij den nuese mach leeken,
En wet mij van vresen hoe gehermen.
Man.
Ja my scout u yet?
Werrenbracht.
Jaet, wachermen.
Ic sta beraest, verstaet mijnen snater.
Man.
Werrenbracht, waer wildij sijn?
Werrenbracht.
In oestlant, om player water,
Dat moetic hebben, wats ghesciet.
Man.
Waertoe, Werrenbracht?
Werrenbracht.
Lieve vrient, mijn wijf es alte siecht,
Ic duchte sij saelt willen besterven,
Est dat sijs langhe moet derven:
Sij heves te grooten loost.
Man.
Het u wijf nae player water doerst,
So en hoerdic mijn dage noyt merder wonder.
Werrenbracht.
En haeldics huer niet, sij storve, al waer haerder honder,
Dat merck ic wel aen haren lost, tsij u verclert.
Man.
De meneghe crijcht tsommels wel, dat hij beghert,
Die beyen mach: nemet int tgoye.
Werrenbracht.
Och, huer es alte we te moeye:
Tsou u verwonderen haer smerttelic gequel.
Man.
Werrenbracht, ic versta huer meninghe wel:
Sij het u verseynt in wil u tampteren.
Werrenbracht.
Waer om souse mij verseynden?
Man.
Dat sij wil hoven...... in brasseren,
In u tonvreden maken bijnen uwen huyse.
Werrenbracht.
Nu horic wonder van dien abuise:
Sout te mijnent sijn tal van droefheyen?
Daer moettij mij meer af seggen, eer wij sceyen,
Ic ben in ontwijste racht tonghemake.
Man.
Dat salic gherne doen, verstaet de sake,
Maer ghij moetet secretelic bedecken.
Werrenbracht.
Ja, willet mij dan vertrekken,
In bedien mijns wijfs siechte tusschen ons beyen.
Man.
Gherne. U wijf plecht den blijndeman te leyen
Int tfoereest van Venis palen.
Werrenbracht.
Den blyndeman?
Man.
Ja, Werrenbracht.
Werrenbracht.
Bij Wijds doot, dat sal sij betalen!
Segt mij, wat guyte dat sij heet onder staen......
Man.
Wat guyte?
Werrenbracht.
Ja.
Man.
En pape oft een capellenlaen.
Werrenbracht.
Wat necker, sou sij daer af den offer ontfaen?
Daer af slut mijn herte al waert een clater.
Man.
In hier omme seynsse u om player water:
Woudijt bevroyen, ghij vijnes touwent met hopen.
Werrenbracht.
Ic hore wel, ic en derf in oest lant niet lopen
Om player water, tfloeyt tonsent toeten dike.
Ey, oft ic heymelic thuys ware!
Man.
Leeft mijns raets: wij selent wel maken.
Ic salter u in brengen, geseet goed ront,
Alte abelic, sijt toch onbesoercht.
Werrenbracht.
Ja, hoe?
Man.
Ghij selt hier achter gaen sitten in mijnen corft,
En ic sal u thuys waert dragen voer enen verhauden cappoen.
Werrenbracht.
Her, set neer uwen corf, dat willic doen.
Och, mocht ic den losen pape
Binnen mijnen huyse betrapen
Ic sou hem beyen player water geven te dege!
Maar, hoe comdij in huys?
Man.
Sijt te vreden: ic sal bidden, so ic pleghe,
Touwent om herberghe, sijt onververt,
In ic sal u draghen aen uwen heert
Met mijnen coerffe; soe moechdij sien allet bedrijf.
Werrenbracht.
Her, her, set mij op u lijf:
Ic sal uwen arbeyt wel betalen,
Ic ben rachts tonvreen.
Man.
Daer moet mij player water halen:
Nu nempt toch in u hertte verstant,
Dat ghij niet en doerft gaen in oest lant:
Men vijnes hier genoeg te cleynen bederve.
Werrenbracht.
Ic wet wel, ic sout alte wel derven,
Maar tes u moeylic, dat ic sus hange aen u lijf.
Man.
De meneghe souwer de doet voer sterven,
Dien ha getrout al selcken wijf.
Werrenbracht
Ic wet wel, ic sout waltewel derven.
Man.
Player water te halen, tes een arm bedrijf.
Werrenbracht.
Ic wet wel, ic souts alte wel derven.
Maer tes u alte moeylic, dat ic sus hange aen u lijf.
Man.
Nu sit al stille ende macht geswijch,
Ic sal u vast wocken in scoecken.
Wij selen desen pape alte wel bestoppen
In u wijf, dat sij hueren loest mach verslaen
Met player water. Nu laet ons vast gaen.
Dwijf.
Nu benic properlic racht te ghereke!
Hier om hebbic siec gelegen alle de weke
En raet gesocht, hoeic mijnen man sou verseynden!
Hij es nu ewech. Nemmermeer en moet hij weynden,
Dat biddic hem, die ons hee morgen gaf den dach.
Ic wil gaan tot mijn here, oft hij thuys sijn mach:
Dat duncht mij dbeste, dus lopic voor zijn duere. -
Ou, sech, ou!
Een Pape.
Wije es daer voere?
Dwijf.
Ic, here, in come u herttelic groten.
Pape.
Keren, wille comen, lieve zoete.
Sijt neer, ic moet u eens vriendelijken aan u mondeken.....
Dwijf.
Dats wel mijn willeken op dit stondeken,
Maar en vercroecht niet mijn verchs wympelken,
Slaet toch gaye mijn proper tympelken:
Maer doet anders dat u hertte beghert.
Pape.
Ja, waer gaey wandelen?
Dwijf.
Ic come touwert,
Omdat gij tonsent sout comen, sy u bekynt.
Pape.
Waer is u man dan?
Dwijf.
Dien hebbic alte abelic verseynt
In hebben doen lopen gelic enen cater.
Pape.
Waer hene, soete?
Dwijf.
In oest lant om player water
Hebbicken verseynt tsijnen groten leyen.
Pape.
Ja, waer sal hij dat water vijnden?
Dwijf.
Aenden berch van ontwijste, bij tal van droefheyen
Sal hijt halen alle sijn leef daghe lanc.
Pape.
In waer omme haelt hij dyte?
Dwijf.
Ic lach te bedde, in ic sey ic was met dallen cranc,
En clachde hem mijn grote alleynde.
Pape.
In heb dien so verseynt?
Dwijf.
Jaic, gelijc enen jongen kijnde:
Hi en sal in drie dagen connen gekeren.
Pape.
Willic dan tavont comen?
Dwijf.
Och, jaghij, lieve heren:
Ic heb uus te doene, ghij plecht mij mer te gerieven.
Pape.
Seker soete, tot uwen believen
Salic dan comen, sonder enich verbeyen:
Maer bereyt ons wel te brassen.
Dwijf.
Ic sal ons vrijlic wel bereyen
Lacker vlaykens, gecruyt met canele, in fijne,
En doen ons hallen van den besten wijne
Tot uwer liefden, racht oft ghij quaemt van buyten.
Pape.
Ja, ja, in laet ons met uwen man nu guyten:
Wij willen brassen, hoven in vrolijk singen!
Tot dat u man player water sal bringen,
Also langhe salic u vrij bij blijven.
Dwijf.
Dat ghij ommers compt?
Pape
Jaic, in trouwen.
Dwijf.
Nu salic mijnen man een screve ontscrijven,
Want de sake es racht wel verwaert.
Ic wil de taffel gaen decken nae den aert
Van spijsen, van drancke, kijselic in fijne,
En halen ons van den besten wijne:
Ic moet hem doch doen goet geryef.
Pape.
God seynt hier al.
Dwijf.
Keren, wille comen, suete lief,
Compt sitten, u cussen es gescuut.
Pape.
Soete, siet dat ghij de duere sluut,
Dat ons niement over den hals en come bekijken.
Dwijf.
Sijt vrij sonder sorghe hen allen te spijte,
Diet leet es. Her, schenckt ons van den coelen wijne,
Wij willen emmer ons beyen pinen vrolic te sijne.
Ic moet u eens bringen: hout daer, siet.
Pape.
Dat wachtic, en ic en heb een haer niet,
Dats u weygeren sal desen nacht.
Dwijf.
Ic sette u vrij in mijn, daer siet,
Ic brinct u, en spaert mij niet, en proeft u cracht.
Pape.
Dat wachtic, en ic en heb een haer niet.....
Dwijf.
Ic brinct u, en doet vrij u macht.
Pape.
Dat wachtic, en ic en heb een haer niet,
Dats u weygeren sal desen nacht.
Dwijf.
Dits ghenuechte, al sou mijn man sijn versmacht.
Laetten nu lopen, dat hij mach breken sijn beene!
Man.
Ja, sijttij wel?
Werrenbracht.
Wat? Jaic, ic sitte allene
Al waric een roettaert in een ghyoelken.
Man.
Hoe u wijf u verseynt heet!
Werrenbracht.
Sij hout met mij haer foelken
In verseynt mij! Al sou sij huer nach been verstuycken,
Ey oft ic bij haer ware!
Man.
Blijft vast sitten duychten:
Jc salder u dragen aen uwen heert wel ter cuere.
Werrenbracht.
Hoe salicse begayen!
Man.
Swijt al stille: wij sijn aen de duere,
En maecht geen geruchte, cleyne noch groet:
Ic sal cloppen. Ou, sec, ou!
Dwijf.
Daer es een voere, bij der doot,
Wie maecht sijn, die hier compt so verghe?
Wie esser voere?
Man.
Jc, lieve vrouwe, in hae gherne herberghe,
Om Gods wille in mijnen penninc me.
Dwijf.
Tes hier al vol vochs.
Man.
Och lasen, eest?
Dwijf.
Jaet, gaet voerder in stee,
Daer vindij herbergen genoech met hopen.
Man.
Och, vrouwe, ic en wet nu waer lopen,
Tes avont, en ic plege hier te leggen.
Dwijf.
Wat stan, ic moet u op desen tijt ontseggen,
Ic en ben mijn selfs niet, nemet int tgoye.
Man.
Herbercht ons toch.
Dwijf.
Ic seggu, dat ict niet en doeye;
En geloefdij mij niet? Waer me lijcdij mij, en quelt?
Pape.
Keren, soete, ghij selt
Den man herbergen, tes beter in hier gebleven.
Dwijf.
Ja? hoe soe?
Pape.
Hij sout ter avontueren alden lieden te kinnen geven,
En seggen int tgemeyne en int clare
Oppenbaerlic, dat ic hier ware:
Dus duncht hij mij best hier behouwen,
So en weter niement af.
Dwijf.
Ghij segt waer, bij mijnder trouwen,
Om dat hij u hier noch meer heet sien vernachten.
Pape.
Roepten inne!
Dwijf.
Komt naer, al soudij versmachten,
Ic sal u verleenen dac in stro.
Man.
Gherne, lieve werdinne.
Pape.
Tes, segc, dbeste also.
Laetten gaen sitten daer besijen.
Dwijf.
Gaet daer duere.
Man.
Dits met orlove, dat ic dus moet lijen
Aen u taffele alsus ruym?
Pape.
Vrient, wats in den corf?
Man.
Here, kiekenen, in enen groten cappuyn
Esser in gesprongen desen morgen.
Dwijf.
Gaet, segc, sitten in uwen vre, en wilt niet sorgen:
Ic moet desen priester doen goey siere.
Segt, wildij yet hebben?
Man.
Ic wou, ic hae een pijntken van uwen biere,
Daer me sou ic der vruchden lieken singen!
Dwijf.
Hout, daer eest een pijnte.
Man.
Eest, lieve werdinne?
Gelofsij God, nu benic te vreden alte male.
In beyt, ic hae noch kasen broet in mijn male:
Daer sal dit bierken alte wel op smaken.
Dwijf.
Nu, laet ons gaen sitten hoven in craken
En met genuechten eten in drincken!
Pape.
Ja, in van desen coelen wijne scijncken!
Ic moets u emmert een bringen uter scalen.
Dwijf.
Die wachtic seker alte male:
Her, gefse mij, sij en sal mij niet ontspringen.
Pape.
Wat, ou, en seley wij niet eens een lieken singen?
Wij sichten racht al hadden wij den moet verloren!
Wat, liefken, sincht ons eens.
Dwijf.
Nee, in trouwen, heren, sincht ghij voeren,
Dan salic oec singen, in heb so sotten liet gedacht.
Pape.
Nu, dits ter liefden van u.
(Dit sincht hij.)
Her Werrenbracht, her Werrenbracht,
Ghij sijt wel uwer vrouwen knacht!
Den wach es swaer, den buere es claer:
Ghij en compt in VII dagen daer:
Dat est dat ic wane.
Dwijf.
Ey, loerdeken, ghij moetter tavont ane:
Ic bringe u een dronckens sonder verdingen.
Pape.
Dat wachtic: maer ghij moet oec eens singen.
Vruecht es in mijn hertte gesoncken.
Dwijf.
Ic singhe, haddic u dese scale gesconcken.
Pape.
Nu, liefken, doet u belof.
Dwijf.
Swijcht, ghij selter vrijlic horen of.
(Dit sijncht sij.)
Hier sijttic bij mijnder hertten vruecht!
Verblijt, ghij scone, jonghe juecht,
Frijchs in wael gedaene,
Ghij selt noch tavont moeten slanen:
Dat est dat ic wane.
Man.
Een walpuyt biers en heet niet vele ane,
Als meynchs met doerste es beringhelt.
Pape.
Ou, vrient met ten corve, hoe est met u gestelt?
Ghij en maecht ons geen genuechte: sijt vrolic.
Man.
Dats waer, vrient.
Pape.
Want ghij sijt al toelic!
Keren, ghij sout ons wat ghenuechten voert bringen!
Dwijf.
Ey, goejer, segt hem, hij moet ons wat singen,
Een proper lieken, goet van verstane.
Pape.
Vrient, ghij moet eens singen.
Man.
Wachermen, so benicker qualijc ane:
Ic en cans niet, ic bidde om verdrach.
Dwijf.
Nene, ghij moet singen.
Man.
Moet ic singen? En wet niet wat ic best singen mach.
Verdraghet mij, ic bids u touwen.
Pape.
Ne, ghij moet singen in dere van allen vrouwen.:
Ons werdinne begerijs, sij sal u den wijn scijncken.
Man.
Souwic wijn drincken,
So salic eens vrolic singen.
Dwijf.
Wat? Jaghij?
Man.
Hoert nauwe, ic sal gaen beghinnen,
Tsal wat niews sijn.
(Dit syncht de man metten corve.)
Her Werrenbracht, her Werrenbracht,
Smijt den pape nu op sijn vacht,
Hij doet u soe groten confuyse:
U wijf maecht met u huer sceren,
Ghij siet wel hoe sij douwe verteren:
En vindij nu niet player water bijnnen uwen hyuse?
Werrenbracht.
Bij Vids mortelhamert!
Ey, valcs pape, hier sal u af comen dat meste saus!
Longher gaten, dit seldij bey becopen!
Pape.
Wachermen, waer salic lopen?
Werrenbracht.
Wat maechtij hier, hier, segc, horen cater!
Man.
Beghieten met player water,
En latet op u wijf oec druppen.
Dwijf.
Eey, ey, ey, mijnen arm es mij in stucken:
Ic bidde ghenade. Wat salic nu aen gaen?
Werrenbracht.
Ey, valsche lougenen, ghij moet uwen loest nu verslaen!
Waerdij hier om siec? Dat sal u vergaen te leye.
Pape in dwijf.
Ey! Ey! Wachermen!
Man.
Ghiet vrij, Werrenbracht, ‘tes al meye’.
Twaer scaye, datter yet besijen ghinge.
Werrenbracht.
Ic sal ghieten van boven neer.
Man.
Och ja, Werrenbracht, enen geringhe,
Twaer scaeye, soudij nu stille staen.
Werrenbracht.
Longeren, dermen, ic sal u beyen doot slaen,
Ghij valschs pape, dat ghij mij noit deet de confuyse.
Pape in dwijf.
Ey! Moert! Moert! Moert!
Man.
Schijgaeten, loept bey uten huyse,
Eer ghij u lif verliest: ghij siet wel, hoet hier steet.
Pape.
Och, lieve vrient, gaet int bescheet,
Om Gods wille, de slagen maken mij so mat.
Man.
Gheringe, loept hier duer dit gat
Alle beye, oft en can u niet gehelpen.
Werrenbracht.
Beyt, en hout mij niet, laet mij hueren commer stelpen
Met player water, daer sij mij om heet gesonden.
Man.
Sij tocht te vreden, ghij hebbes genoch vonden,
Ghij en doerster niet om lopen in oest lant.
Werrenbracht.
Tes waer, ic hebts duchtig, mijn leven lanc,
Scompte, verdriet, verwit in grote onneren:
Wij willen alle eerbaer vroukens eren,
Die gherne sijn bij hueren eyghen man.
Nu gaet Marien alle bevolen dan
En haren sone, Jhesum van Naserenen;
Dat hij u allen peys in vre wil verleenen,
En uwen houwelic so wilt hanteren,
Dat ghij in dewich leven muecht ringeneren.
Een man en heet Werrenbracht.
Och bedruecht man van hertten, zere tongemake,
Wat salic nu allene op dese alleyndege werelt maken!
Tsal nu gesceyden worden, alleyndich man,
Dlieste paer volcs dat noyt binnen der werelt quam.
De vrucht van ons beyen es nu ten eynde.
Jc mach wel ropen met allen: ic ben de gesceynde,
Verliesic mijn wijf. Sij heet siec gewest alle den dach.
Lieve dochter, hoe vaerdij?
Dwijf.
Zere qualic, lieve her Werrenbracht,
Eest met mij gestelt, soe ghij siet, wachermen.
Werrenbracht.
Laet staen u derlic kermen
En wilt mij u verdriet voer ogen leggen.
Dwijf.
Och, mijn gebrec en maghic u niet al seggen,
Lieve Werrenbracht, ten sou mij niet betamen.
Werrenbracht.
Soudij u voer mij scamen
U gebrec te seggen: nu horic wonder dan.
Dwijf.
Och, jaic, lieve man,
Jc en mach u myn verdriet niet beseffen.
Werrenbracht.
Ja, waerbij?
Dwijf.
Ghij cont mij qualic verleggen oft verheffen,
Tes u le moeylic nacht nae naecht.
Werrenbracht.
Ten es, seker, lief.
Dwijf.
Ic behoeft te vele, tes buyten uwer macht;
Sij es u te pijnlic, mijn moeite, hoort mijn vermaen,
Want ic behoeft te vele.
Werrenbracht.
Och, lieve wijf, ic sal u bij staen
Tot in deynde van ouwer noot.
Dwijf.
Lieve Werrenbracht, hout mij thoot
Met beyen handen, in douwet met dallen stijft.
Werrenbracht.
Hoe? Alsus?
Dwijf.
Ja, maer ghij sijt mij te zere opt dlijf,
Gij maeckt mij te heet: beyt, laet mij vercolen.
Och, hoe wel souwic mijnen mont willen spolen
Met coelen water als ten tijen.
Werrenbracht.
Beyt, lief, ic saels u halen.
Dwijf.
Ey, lieve Werrenbracht, ten es niet van dien,
Dat ic meyne: ic hebts so groten lost.
Werrenbracht.
Ja, wat water eest dan?
Dwijf.
Player water, lieve man:
Dies moet ic hebben, wat cost.
Werrenbracht.
Hebdij nae player water so groten doorst?
En waer haelt my datte, gevracht bij gedoghe?
Dwijf.
Waer myt haelt?
Werrenbracht.
Maer ja......
Dwijf.
Tonvreen, in oest lant, in het vloeyt hoghe
Uten berghe van ontwijste bij tal van drofheyen.
Werrenbracht.
Nu, ic wil gaen der waert, sonder beyen:
Hout u vromelic, ic sal my gaen spoeyen.
Dwijf.
Lieve Werrenbracht, en wilt u niet vermoeyen:
Nempt thijts genoch, den wech es ongereet;
De meneghe gerachter haestelic al eest hem leet,
Lieve vrient, dus moetict seggen.
Werrenbrecht.
Waeye, ic sal over zere gaen.
Dwijf.
Maer woerptij u oec dan tsegen bedde
Met vermoeyheiden, soe est al verdriet:
Dus gaet suverlick, ghy en verleet niet,
Ic sorghe alse zere voer u, als ghij doet voer mij,
In druct tallen herbergen.
Werrenbracht.
Och, wat getrouwer wijve sij!
Sij scheet van mij zere noey, dat sieic wel.
Al es huer verlangen noch so groten gequel
Van den water, sij steelt huer te gemake.
Orlof, lief.
Dwijf.
Ja, wildij mijn herte nu swaer maken?
Lieve Werrenbracht, wilt u toch sussen!
Werrenbrecht.
Och, mijn troest, ic moet u eens cussen:
Ter avonturen sieic u nemmermeer met ogen ane.
Dwijf.
Lieve Werrenbracht, beghint toch te gane,
Tverlangen tsal myn herrte doen berueren,
Gaet toch.
Werrenbracht.
Nu, nu, ic sal mij gaen steken duere,
In hangen stoppe en flessche aen mijnen hals,
En brengen ons water uut oestlant van als,
Ic sal u uten dale van droefheyt besoeven.
Dwijf.
Och ja, ic souts alte gherne proven,
Maer ten duuecht u niet dan wijse vasen.
Werrenbracht.
Nu, ic sal gaen lopen dat ic mach rasen,
Orlof, ic steke mij duere sonder beijen.
Dwijf.
So doet dat u verdriet moet verleyen;
En nemmermeer en moet hij wer thuys geraken,
Want ic heb tavont en dachvaert van enen pape,
Die mij tsommels es alte goeder tieren, -
Sij en willen niet langhe vrijen, dats de maniere, -
Dus willic haestelic op gaen staen,
Want ic en ben met ghender siechten bevaen,
Die mij tot dien spele mach hinderen, God wet.
Hoe mij dese mans verseynt gereet!
Tes oec niewe, hoe sommeghe vrouwen blijven in haer ere!
Nu, nu, niet merre: ic wilt gaen tot mijn here,
In seggen hem, dat hij noch tavont
Tonsent come, alst wordt avont.
Een man (met enen honder corve.)
Hoe ic oec altoes met comescapen ben belayen,
En tsomme tsmorgens tijlic, in tsavons spaye,
In altoes so benic int lopen tachter!
Int treysen moetic altoes sijn ewen wacker,
Ic heb te dragen mijn volle vracht.
Werrenbracht.
Goeden moerghen.
Man.
Goeden dach, her Werrenbracht.
Wannen comdij sus tijlic gestreken?
Werrenbracht.
Ic loep, siet, dat mij den nuese mach leeken,
En wet mij van vresen hoe gehermen.
Man.
Ja my scout u yet?
Werrenbracht.
Jaet, wachermen.
Ic sta beraest, verstaet mijnen snater.
Man.
Werrenbracht, waer wildij sijn?
Werrenbracht.
In oestlant, om player water,
Dat moetic hebben, wats ghesciet.
Man.
Waertoe, Werrenbracht?
Werrenbracht.
Lieve vrient, mijn wijf es alte siecht,
Ic duchte sij saelt willen besterven,
Est dat sijs langhe moet derven:
Sij heves te grooten loost.
Man.
Het u wijf nae player water doerst,
So en hoerdic mijn dage noyt merder wonder.
Werrenbracht.
En haeldics huer niet, sij storve, al waer haerder honder,
Dat merck ic wel aen haren lost, tsij u verclert.
Man.
De meneghe crijcht tsommels wel, dat hij beghert,
Die beyen mach: nemet int tgoye.
Werrenbracht.
Och, huer es alte we te moeye:
Tsou u verwonderen haer smerttelic gequel.
Man.
Werrenbracht, ic versta huer meninghe wel:
Sij het u verseynt in wil u tampteren.
Werrenbracht.
Waer om souse mij verseynden?
Man.
Dat sij wil hoven...... in brasseren,
In u tonvreden maken bijnen uwen huyse.
Werrenbracht.
Nu horic wonder van dien abuise:
Sout te mijnent sijn tal van droefheyen?
Daer moettij mij meer af seggen, eer wij sceyen,
Ic ben in ontwijste racht tonghemake.
Man.
Dat salic gherne doen, verstaet de sake,
Maer ghij moetet secretelic bedecken.
Werrenbracht.
Ja, willet mij dan vertrekken,
In bedien mijns wijfs siechte tusschen ons beyen.
Man.
Gherne. U wijf plecht den blijndeman te leyen
Int tfoereest van Venis palen.
Werrenbracht.
Den blyndeman?
Man.
Ja, Werrenbracht.
Werrenbracht.
Bij Wijds doot, dat sal sij betalen!
Segt mij, wat guyte dat sij heet onder staen......
Man.
Wat guyte?
Werrenbracht.
Ja.
Man.
En pape oft een capellenlaen.
Werrenbracht.
Wat necker, sou sij daer af den offer ontfaen?
Daer af slut mijn herte al waert een clater.
Man.
In hier omme seynsse u om player water:
Woudijt bevroyen, ghij vijnes touwent met hopen.
Werrenbracht.
Ic hore wel, ic en derf in oest lant niet lopen
Om player water, tfloeyt tonsent toeten dike.
Ey, oft ic heymelic thuys ware!
Man.
Leeft mijns raets: wij selent wel maken.
Ic salter u in brengen, geseet goed ront,
Alte abelic, sijt toch onbesoercht.
Werrenbracht.
Ja, hoe?
Man.
Ghij selt hier achter gaen sitten in mijnen corft,
En ic sal u thuys waert dragen voer enen verhauden cappoen.
Werrenbracht.
Her, set neer uwen corf, dat willic doen.
Och, mocht ic den losen pape
Binnen mijnen huyse betrapen
Ic sou hem beyen player water geven te dege!
Maar, hoe comdij in huys?
Man.
Sijt te vreden: ic sal bidden, so ic pleghe,
Touwent om herberghe, sijt onververt,
In ic sal u draghen aen uwen heert
Met mijnen coerffe; soe moechdij sien allet bedrijf.
Werrenbracht.
Her, her, set mij op u lijf:
Ic sal uwen arbeyt wel betalen,
Ic ben rachts tonvreen.
Man.
Daer moet mij player water halen:
Nu nempt toch in u hertte verstant,
Dat ghij niet en doerft gaen in oest lant:
Men vijnes hier genoeg te cleynen bederve.
Werrenbracht.
Ic wet wel, ic sout alte wel derven,
Maar tes u moeylic, dat ic sus hange aen u lijf.
Man.
De meneghe souwer de doet voer sterven,
Dien ha getrout al selcken wijf.
Werrenbracht
Ic wet wel, ic sout waltewel derven.
Man.
Player water te halen, tes een arm bedrijf.
Werrenbracht.
Ic wet wel, ic souts alte wel derven.
Maer tes u alte moeylic, dat ic sus hange aen u lijf.
Man.
Nu sit al stille ende macht geswijch,
Ic sal u vast wocken in scoecken.
Wij selen desen pape alte wel bestoppen
In u wijf, dat sij hueren loest mach verslaen
Met player water. Nu laet ons vast gaen.
Dwijf.
Nu benic properlic racht te ghereke!
Hier om hebbic siec gelegen alle de weke
En raet gesocht, hoeic mijnen man sou verseynden!
Hij es nu ewech. Nemmermeer en moet hij weynden,
Dat biddic hem, die ons hee morgen gaf den dach.
Ic wil gaan tot mijn here, oft hij thuys sijn mach:
Dat duncht mij dbeste, dus lopic voor zijn duere. -
Ou, sech, ou!
Een Pape.
Wije es daer voere?
Dwijf.
Ic, here, in come u herttelic groten.
Pape.
Keren, wille comen, lieve zoete.
Sijt neer, ic moet u eens vriendelijken aan u mondeken.....
Dwijf.
Dats wel mijn willeken op dit stondeken,
Maar en vercroecht niet mijn verchs wympelken,
Slaet toch gaye mijn proper tympelken:
Maer doet anders dat u hertte beghert.
Pape.
Ja, waer gaey wandelen?
Dwijf.
Ic come touwert,
Omdat gij tonsent sout comen, sy u bekynt.
Pape.
Waer is u man dan?
Dwijf.
Dien hebbic alte abelic verseynt
In hebben doen lopen gelic enen cater.
Pape.
Waer hene, soete?
Dwijf.
In oest lant om player water
Hebbicken verseynt tsijnen groten leyen.
Pape.
Ja, waer sal hij dat water vijnden?
Dwijf.
Aenden berch van ontwijste, bij tal van droefheyen
Sal hijt halen alle sijn leef daghe lanc.
Pape.
In waer omme haelt hij dyte?
Dwijf.
Ic lach te bedde, in ic sey ic was met dallen cranc,
En clachde hem mijn grote alleynde.
Pape.
In heb dien so verseynt?
Dwijf.
Jaic, gelijc enen jongen kijnde:
Hi en sal in drie dagen connen gekeren.
Pape.
Willic dan tavont comen?
Dwijf.
Och, jaghij, lieve heren:
Ic heb uus te doene, ghij plecht mij mer te gerieven.
Pape.
Seker soete, tot uwen believen
Salic dan comen, sonder enich verbeyen:
Maer bereyt ons wel te brassen.
Dwijf.
Ic sal ons vrijlic wel bereyen
Lacker vlaykens, gecruyt met canele, in fijne,
En doen ons hallen van den besten wijne
Tot uwer liefden, racht oft ghij quaemt van buyten.
Pape.
Ja, ja, in laet ons met uwen man nu guyten:
Wij willen brassen, hoven in vrolijk singen!
Tot dat u man player water sal bringen,
Also langhe salic u vrij bij blijven.
Dwijf.
Dat ghij ommers compt?
Pape
Jaic, in trouwen.
Dwijf.
Nu salic mijnen man een screve ontscrijven,
Want de sake es racht wel verwaert.
Ic wil de taffel gaen decken nae den aert
Van spijsen, van drancke, kijselic in fijne,
En halen ons van den besten wijne:
Ic moet hem doch doen goet geryef.
Pape.
God seynt hier al.
Dwijf.
Keren, wille comen, suete lief,
Compt sitten, u cussen es gescuut.
Pape.
Soete, siet dat ghij de duere sluut,
Dat ons niement over den hals en come bekijken.
Dwijf.
Sijt vrij sonder sorghe hen allen te spijte,
Diet leet es. Her, schenckt ons van den coelen wijne,
Wij willen emmer ons beyen pinen vrolic te sijne.
Ic moet u eens bringen: hout daer, siet.
Pape.
Dat wachtic, en ic en heb een haer niet,
Dats u weygeren sal desen nacht.
Dwijf.
Ic sette u vrij in mijn, daer siet,
Ic brinct u, en spaert mij niet, en proeft u cracht.
Pape.
Dat wachtic, en ic en heb een haer niet.....
Dwijf.
Ic brinct u, en doet vrij u macht.
Pape.
Dat wachtic, en ic en heb een haer niet,
Dats u weygeren sal desen nacht.
Dwijf.
Dits ghenuechte, al sou mijn man sijn versmacht.
Laetten nu lopen, dat hij mach breken sijn beene!
Man.
Ja, sijttij wel?
Werrenbracht.
Wat? Jaic, ic sitte allene
Al waric een roettaert in een ghyoelken.
Man.
Hoe u wijf u verseynt heet!
Werrenbracht.
Sij hout met mij haer foelken
In verseynt mij! Al sou sij huer nach been verstuycken,
Ey oft ic bij haer ware!
Man.
Blijft vast sitten duychten:
Jc salder u dragen aen uwen heert wel ter cuere.
Werrenbracht.
Hoe salicse begayen!
Man.
Swijt al stille: wij sijn aen de duere,
En maecht geen geruchte, cleyne noch groet:
Ic sal cloppen. Ou, sec, ou!
Dwijf.
Daer es een voere, bij der doot,
Wie maecht sijn, die hier compt so verghe?
Wie esser voere?
Man.
Jc, lieve vrouwe, in hae gherne herberghe,
Om Gods wille in mijnen penninc me.
Dwijf.
Tes hier al vol vochs.
Man.
Och lasen, eest?
Dwijf.
Jaet, gaet voerder in stee,
Daer vindij herbergen genoech met hopen.
Man.
Och, vrouwe, ic en wet nu waer lopen,
Tes avont, en ic plege hier te leggen.
Dwijf.
Wat stan, ic moet u op desen tijt ontseggen,
Ic en ben mijn selfs niet, nemet int tgoye.
Man.
Herbercht ons toch.
Dwijf.
Ic seggu, dat ict niet en doeye;
En geloefdij mij niet? Waer me lijcdij mij, en quelt?
Pape.
Keren, soete, ghij selt
Den man herbergen, tes beter in hier gebleven.
Dwijf.
Ja? hoe soe?
Pape.
Hij sout ter avontueren alden lieden te kinnen geven,
En seggen int tgemeyne en int clare
Oppenbaerlic, dat ic hier ware:
Dus duncht hij mij best hier behouwen,
So en weter niement af.
Dwijf.
Ghij segt waer, bij mijnder trouwen,
Om dat hij u hier noch meer heet sien vernachten.
Pape.
Roepten inne!
Dwijf.
Komt naer, al soudij versmachten,
Ic sal u verleenen dac in stro.
Man.
Gherne, lieve werdinne.
Pape.
Tes, segc, dbeste also.
Laetten gaen sitten daer besijen.
Dwijf.
Gaet daer duere.
Man.
Dits met orlove, dat ic dus moet lijen
Aen u taffele alsus ruym?
Pape.
Vrient, wats in den corf?
Man.
Here, kiekenen, in enen groten cappuyn
Esser in gesprongen desen morgen.
Dwijf.
Gaet, segc, sitten in uwen vre, en wilt niet sorgen:
Ic moet desen priester doen goey siere.
Segt, wildij yet hebben?
Man.
Ic wou, ic hae een pijntken van uwen biere,
Daer me sou ic der vruchden lieken singen!
Dwijf.
Hout, daer eest een pijnte.
Man.
Eest, lieve werdinne?
Gelofsij God, nu benic te vreden alte male.
In beyt, ic hae noch kasen broet in mijn male:
Daer sal dit bierken alte wel op smaken.
Dwijf.
Nu, laet ons gaen sitten hoven in craken
En met genuechten eten in drincken!
Pape.
Ja, in van desen coelen wijne scijncken!
Ic moets u emmert een bringen uter scalen.
Dwijf.
Die wachtic seker alte male:
Her, gefse mij, sij en sal mij niet ontspringen.
Pape.
Wat, ou, en seley wij niet eens een lieken singen?
Wij sichten racht al hadden wij den moet verloren!
Wat, liefken, sincht ons eens.
Dwijf.
Nee, in trouwen, heren, sincht ghij voeren,
Dan salic oec singen, in heb so sotten liet gedacht.
Pape.
Nu, dits ter liefden van u.
(Dit sincht hij.)
Her Werrenbracht, her Werrenbracht,
Ghij sijt wel uwer vrouwen knacht!
Den wach es swaer, den buere es claer:
Ghij en compt in VII dagen daer:
Dat est dat ic wane.
Dwijf.
Ey, loerdeken, ghij moetter tavont ane:
Ic bringe u een dronckens sonder verdingen.
Pape.
Dat wachtic: maer ghij moet oec eens singen.
Vruecht es in mijn hertte gesoncken.
Dwijf.
Ic singhe, haddic u dese scale gesconcken.
Pape.
Nu, liefken, doet u belof.
Dwijf.
Swijcht, ghij selter vrijlic horen of.
(Dit sijncht sij.)
Hier sijttic bij mijnder hertten vruecht!
Verblijt, ghij scone, jonghe juecht,
Frijchs in wael gedaene,
Ghij selt noch tavont moeten slanen:
Dat est dat ic wane.
Man.
Een walpuyt biers en heet niet vele ane,
Als meynchs met doerste es beringhelt.
Pape.
Ou, vrient met ten corve, hoe est met u gestelt?
Ghij en maecht ons geen genuechte: sijt vrolic.
Man.
Dats waer, vrient.
Pape.
Want ghij sijt al toelic!
Keren, ghij sout ons wat ghenuechten voert bringen!
Dwijf.
Ey, goejer, segt hem, hij moet ons wat singen,
Een proper lieken, goet van verstane.
Pape.
Vrient, ghij moet eens singen.
Man.
Wachermen, so benicker qualijc ane:
Ic en cans niet, ic bidde om verdrach.
Dwijf.
Nene, ghij moet singen.
Man.
Moet ic singen? En wet niet wat ic best singen mach.
Verdraghet mij, ic bids u touwen.
Pape.
Ne, ghij moet singen in dere van allen vrouwen.:
Ons werdinne begerijs, sij sal u den wijn scijncken.
Man.
Souwic wijn drincken,
So salic eens vrolic singen.
Dwijf.
Wat? Jaghij?
Man.
Hoert nauwe, ic sal gaen beghinnen,
Tsal wat niews sijn.
(Dit syncht de man metten corve.)
Her Werrenbracht, her Werrenbracht,
Smijt den pape nu op sijn vacht,
Hij doet u soe groten confuyse:
U wijf maecht met u huer sceren,
Ghij siet wel hoe sij douwe verteren:
En vindij nu niet player water bijnnen uwen hyuse?
Werrenbracht.
Bij Vids mortelhamert!
Ey, valcs pape, hier sal u af comen dat meste saus!
Longher gaten, dit seldij bey becopen!
Pape.
Wachermen, waer salic lopen?
Werrenbracht.
Wat maechtij hier, hier, segc, horen cater!
Man.
Beghieten met player water,
En latet op u wijf oec druppen.
Dwijf.
Eey, ey, ey, mijnen arm es mij in stucken:
Ic bidde ghenade. Wat salic nu aen gaen?
Werrenbracht.
Ey, valsche lougenen, ghij moet uwen loest nu verslaen!
Waerdij hier om siec? Dat sal u vergaen te leye.
Pape in dwijf.
Ey! Ey! Wachermen!
Man.
Ghiet vrij, Werrenbracht, ‘tes al meye’.
Twaer scaye, datter yet besijen ghinge.
Werrenbracht.
Ic sal ghieten van boven neer.
Man.
Och ja, Werrenbracht, enen geringhe,
Twaer scaeye, soudij nu stille staen.
Werrenbracht.
Longeren, dermen, ic sal u beyen doot slaen,
Ghij valschs pape, dat ghij mij noit deet de confuyse.
Pape in dwijf.
Ey! Moert! Moert! Moert!
Man.
Schijgaeten, loept bey uten huyse,
Eer ghij u lif verliest: ghij siet wel, hoet hier steet.
Pape.
Och, lieve vrient, gaet int bescheet,
Om Gods wille, de slagen maken mij so mat.
Man.
Gheringe, loept hier duer dit gat
Alle beye, oft en can u niet gehelpen.
Werrenbracht.
Beyt, en hout mij niet, laet mij hueren commer stelpen
Met player water, daer sij mij om heet gesonden.
Man.
Sij tocht te vreden, ghij hebbes genoch vonden,
Ghij en doerster niet om lopen in oest lant.
Werrenbracht.
Tes waer, ic hebts duchtig, mijn leven lanc,
Scompte, verdriet, verwit in grote onneren:
Wij willen alle eerbaer vroukens eren,
Die gherne sijn bij hueren eyghen man.
Nu gaet Marien alle bevolen dan
En haren sone, Jhesum van Naserenen;
Dat hij u allen peys in vre wil verleenen,
En uwen houwelic so wilt hanteren,
Dat ghij in dewich leven muecht ringeneren.
Onderwerp
AT 1360C - Old Hildebrand
AT 1360C - Old Hildebrand 
ATU 1360C - Old Hildebrand.
ATU 1360C - Old Hildebrand.
Beschrijving
Een vrouw doet alsof zij ziek is, en stuurt haar sullige man om speciaal water (player water) te gaan halen in een ver land. Zij gebruikt zijn afwezigheid om overspel te plegen met een geestelijke. Onderweg komt de echtgenoot echter een marskramer tegen die al snel snapt dat de man bedrogen wordt. De marskramer neemt de echtgenoot mee in zijn mars naar huis, zodat deze kan zien wat er gaande is. De vrouw pleegt inderdaad overspel met de geestelijke, en op zeker moment komt de echtgenoot uit de mand om het tweetal een duchtig pak slaag te geven.
Bron
Henri Ernest Moltzer: De Middelnederlandsche dramatische poëzie. J.B. Wolters, Groningen 1875, p. 257-284.
Naam Overig in Tekst
Playerwater
Playerwater
Werrenbracht
Werrenbracht
Jhesum van Naserenen
Jhesum van Naserenen
Jezus Christus
Jezus Christus