Hoofdtekst
Krintestoete (historisch)
Net as alle kinder gung ik as buitel van goed zes joor tussen mien beide grotere zussies in, veur 't eerst noar de grote schoele. Met een kloppend hättie, beni-jd noar alles wat ze mi-j zoal verteld hadden, stappen ik dapper met.
Vlak bi-j de schoele leupe wi-j langs een venterskarre, den vol epakt weurd met stoete, koeke en möppies. "Kiek," zeg mien zussie, "da's Theo van de Moes, den kon eergistern niet alleene veuroet, mar ok tegelieke achteroet kieken". Door kon ik met mien kötte verstaand niet bi-j. Mar um de wiele ha'k deur, dat ze mi-j veur 't läppie heuld.
Theo hadde ien glazen ooge en dät zetde 'soams asse noar bedde gunk aait in een kummegie water op 't nachtkässie. 's Nachts kriej wal es döst; zo ok Theo, mar den had niet alleene wat edrunken, mar ok zien glazen ooge deur eslökken. 's Aanderdaangs konne achteroet kieken.
Noa die tied was Theo van de Moes veur oes kinder een bizundere man. Aw hum ankeken, gaf i-j aait acht of het glazen ooge ok met-dreide.
Theo was 'n goeien bakker en stund der veural bekend umme dätte lakkere krintestoete bakken.
Alleman zee Theo tegen hum as ze mét hum preuten; en zie nuum' hum Theo van de Moes as ze 't óver hum hadden; dät kwaamp umdät e nogal klein oet evallen was. 's Möns veur dag en tied stund e op en bakte dan stoete, en noa de koffie gunke dan hen venten met peerd en wääge. De meeste klaanten hadde an de Waterkaante, Holthieme en 'n Vilde. 't Was eigenluk meer oole kunnigheid; hie kreeg väke meer koffie dan goed veur hum was, um mar niet te proten over de eerste acht dääge in Nijjoor; mar hie had een goed peerd en den wus de weg!
Al disse klaanten lagen hum noa an 't hätte, want zie waren aait goed veur de centen. Dät was wal is aans met de luu van "'t Kamp".
"Het Kamp" was in 'n oorlog ebouwd veur de Arbeidsdienst, en noa 'n oorlog woonden der luu van allerlei slag, pärtie luu umdat ze gien hoes hadden, en pärtie luu umdat die niet op zich zölf konnen passen.
En op die luu passen Meneer Van 't Hart. De luu oet 't dörp zeeden aait: Meneer Van 't Hart, umdatte Hollands preut en 'n witten boord um hadde.
Het duurde niet lange of de roem van Theo zien krintestoete was ok deur edrungen bi-j 't kampheufd, en ieder Zoaterdag weurden der 2 haalt want hie had een hok vol jongen. Umdatte niet better wus zeet he "Meneer Muis" tegen Theo en den wus eigenluk niet hoe e der met an mos um te vertellen datte Regeling hieten.
Op 'n goeien, of eerder 'n kwaaien Moandagmörgen, komp Meneer Van 't Hart met een opgestökken zeil de winkel in van vrög Meneer Muis te sprekken. Noa 'n zettien komp Theo oet de bakkerijje ansloffen, zich de haande an 't schoet ofvegend, en kek zien klaanten vroagend an.
"Meneer Muis," zeg Van 't Hart, "wij lusten voortaan geen krentebrood meer van u!", en hie keek Theo an of e de hele familie oet eroeid hadde. Het duurde eem veurdat de bakker een woord over de lippen kon kriegen; toen stotterde hie: "W wat mekeert er dan toch an?"
"Toen mijn vrouw een hap van uw krentebrood nam, bleek dat er een kies in zat; ze werd daarop zo misseluk dat ze geheel geen eten meer lustte..." Onderwiele had Van 't Hart umzichtig een pepiertie oet de buuste haald en voolde dat veurzichtig lös.
"Is dat een kies of niet?" vreug e en keek Theo ietwat geniepig an. Dissen pakte het umstreden veurwarp veurzichtig tussen doem en wiesvinger en bekeek het an alle kanten.
Zien gezichte kloarde geleideluk op; hie gooide het veurwarp in de heugte en vöng het met de aandere haand weer op.
"Za'k ow es wat vertellen, dit is een gewoon stientie, die zit wal is väker tussen de krinten en rezienen.
"Meneer Van 't Hart was ter helemoale niet met iens en was niet van zins zich met een "kluutie" in het riet te loaten sturen. Zie harrewarren over en weer en ieder heult zien eindtie vaste. Theo was niet allennig klein van stuk, mar ok kort veur de konte. Onder het määl op zien gezichte weurde nog witter, haalde met een körte beweging zien gebit oet zien mond en drukte dat Van 't Hart in de haande.
"Is door potverdubbeltie een koezen oet, joa of nee?" gölde Theo boeten zins, zo goed en zo kwoad as dat gunk zonder taande. Meneer Van 't Hart stund niet allennig met de haande, mar ok met de mond vol taande. Hie stamelde wat verontschuldigingen, lee met bevende haande 't gebit op de teunebaanke en gung sluupstättend de deure oet. "En zeg in 't vervolg mar gewoon Theo of Regeling, mar gien Meneer Muis, want door he'k een allerbässende hekel an," gölde Theo hum nog noa.
Garriet
Het verhaal "Krintestoete" (bijgaand) is van: G. Reinders, Stationsstraat 19, 7783 AR Gramsbergen. Het speelt zich af ± 1946.
Net as alle kinder gung ik as buitel van goed zes joor tussen mien beide grotere zussies in, veur 't eerst noar de grote schoele. Met een kloppend hättie, beni-jd noar alles wat ze mi-j zoal verteld hadden, stappen ik dapper met.
Vlak bi-j de schoele leupe wi-j langs een venterskarre, den vol epakt weurd met stoete, koeke en möppies. "Kiek," zeg mien zussie, "da's Theo van de Moes, den kon eergistern niet alleene veuroet, mar ok tegelieke achteroet kieken". Door kon ik met mien kötte verstaand niet bi-j. Mar um de wiele ha'k deur, dat ze mi-j veur 't läppie heuld.
Theo hadde ien glazen ooge en dät zetde 'soams asse noar bedde gunk aait in een kummegie water op 't nachtkässie. 's Nachts kriej wal es döst; zo ok Theo, mar den had niet alleene wat edrunken, mar ok zien glazen ooge deur eslökken. 's Aanderdaangs konne achteroet kieken.
Noa die tied was Theo van de Moes veur oes kinder een bizundere man. Aw hum ankeken, gaf i-j aait acht of het glazen ooge ok met-dreide.
Theo was 'n goeien bakker en stund der veural bekend umme dätte lakkere krintestoete bakken.
Alleman zee Theo tegen hum as ze mét hum preuten; en zie nuum' hum Theo van de Moes as ze 't óver hum hadden; dät kwaamp umdät e nogal klein oet evallen was. 's Möns veur dag en tied stund e op en bakte dan stoete, en noa de koffie gunke dan hen venten met peerd en wääge. De meeste klaanten hadde an de Waterkaante, Holthieme en 'n Vilde. 't Was eigenluk meer oole kunnigheid; hie kreeg väke meer koffie dan goed veur hum was, um mar niet te proten over de eerste acht dääge in Nijjoor; mar hie had een goed peerd en den wus de weg!
Al disse klaanten lagen hum noa an 't hätte, want zie waren aait goed veur de centen. Dät was wal is aans met de luu van "'t Kamp".
"Het Kamp" was in 'n oorlog ebouwd veur de Arbeidsdienst, en noa 'n oorlog woonden der luu van allerlei slag, pärtie luu umdat ze gien hoes hadden, en pärtie luu umdat die niet op zich zölf konnen passen.
En op die luu passen Meneer Van 't Hart. De luu oet 't dörp zeeden aait: Meneer Van 't Hart, umdatte Hollands preut en 'n witten boord um hadde.
Het duurde niet lange of de roem van Theo zien krintestoete was ok deur edrungen bi-j 't kampheufd, en ieder Zoaterdag weurden der 2 haalt want hie had een hok vol jongen. Umdatte niet better wus zeet he "Meneer Muis" tegen Theo en den wus eigenluk niet hoe e der met an mos um te vertellen datte Regeling hieten.
Op 'n goeien, of eerder 'n kwaaien Moandagmörgen, komp Meneer Van 't Hart met een opgestökken zeil de winkel in van vrög Meneer Muis te sprekken. Noa 'n zettien komp Theo oet de bakkerijje ansloffen, zich de haande an 't schoet ofvegend, en kek zien klaanten vroagend an.
"Meneer Muis," zeg Van 't Hart, "wij lusten voortaan geen krentebrood meer van u!", en hie keek Theo an of e de hele familie oet eroeid hadde. Het duurde eem veurdat de bakker een woord over de lippen kon kriegen; toen stotterde hie: "W wat mekeert er dan toch an?"
"Toen mijn vrouw een hap van uw krentebrood nam, bleek dat er een kies in zat; ze werd daarop zo misseluk dat ze geheel geen eten meer lustte..." Onderwiele had Van 't Hart umzichtig een pepiertie oet de buuste haald en voolde dat veurzichtig lös.
"Is dat een kies of niet?" vreug e en keek Theo ietwat geniepig an. Dissen pakte het umstreden veurwarp veurzichtig tussen doem en wiesvinger en bekeek het an alle kanten.
Zien gezichte kloarde geleideluk op; hie gooide het veurwarp in de heugte en vöng het met de aandere haand weer op.
"Za'k ow es wat vertellen, dit is een gewoon stientie, die zit wal is väker tussen de krinten en rezienen.
"Meneer Van 't Hart was ter helemoale niet met iens en was niet van zins zich met een "kluutie" in het riet te loaten sturen. Zie harrewarren over en weer en ieder heult zien eindtie vaste. Theo was niet allennig klein van stuk, mar ok kort veur de konte. Onder het määl op zien gezichte weurde nog witter, haalde met een körte beweging zien gebit oet zien mond en drukte dat Van 't Hart in de haande.
"Is door potverdubbeltie een koezen oet, joa of nee?" gölde Theo boeten zins, zo goed en zo kwoad as dat gunk zonder taande. Meneer Van 't Hart stund niet allennig met de haande, mar ok met de mond vol taande. Hie stamelde wat verontschuldigingen, lee met bevende haande 't gebit op de teunebaanke en gung sluupstättend de deure oet. "En zeg in 't vervolg mar gewoon Theo of Regeling, mar gien Meneer Muis, want door he'k een allerbässende hekel an," gölde Theo hum nog noa.
Garriet
Het verhaal "Krintestoete" (bijgaand) is van: G. Reinders, Stationsstraat 19, 7783 AR Gramsbergen. Het speelt zich af ± 1946.
Beschrijving
Een bakker heeft een glazen oog. Hij heeft het ontzag der kinderen omdat hij op een dag ook achteruit kon kijken; dat was gekomen toen hij 's nachts het kommetje water op zijn nachtkastje had leeggedronken en daarbij ook zijn glazen oog had ingeslikt. Om zijn kleine gestalte heeft de bakker als bijnaam Van de Muis. De bakker staat bekend om zijn goede krentenbrood. Ook het Hollandse hoofd van een nabijgelegen kamp is klant. Op een dag komt het hoofd boos mededelen dat het gezin geen krentenbrood meer van meneer Muis hoeft: zijn vrouw had er een kies in aangetroffen. De bakker bekijkt het voorwerpje en meent dat het een steentje is dat tussen de krenten heeft gezeten. Het hoofd accepteert dit niet. Boos haalt daarop de bakker zijn kunstgebit uit zijn mond en drukt het zijn klant in de hand met de vraag of er soms een kies aan ontbreekt. Het hoofd verontschuldigt zich en vertrekt, waarna de bakker hem nog naroept dat hij geen Muis genoemd wil worden.
Bron
Vragenlijst no. 62 (1991) Meertens Instituut, Volkskunde, vraag 3, formulier G 094
Commentaar
1991; het verhaal speelt rond 1946
Naam Overig in Tekst
Theo Regeling 
Theo Regeling 
Theo van de Moes
Theo van de Moes
Theo van de Muis
Theo van de Muis
Meneer Muis
Meneer Muis
Meneer Van 't Hart
Meneer Van 't Hart
Waterkaante
Waterkaante
Holthieme
Holthieme
Het Kamp
Het Kamp
Arbeidsdienst
Arbeidsdienst
Hollander
Hollander
Garriet Reinders
Garriet Reinders
Naam Locatie in Tekst
Vilde
Vilde
Hollands
Hollands
Gramsbergen
Gramsbergen
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:22