Hoofdtekst
Er was er's een schipper, die een schuit had, maar er nooit zelf in sliep; hij noch zijn knecht. Eens kreeg hij een nieuwen knecht en toen die 's morgens opstond, zag hij dat het schip andersom lag, dan hij het 's avonds gelegd had.
Hij vertelde dit aan zijn baas, maar die zei: "O, da's niks. Dat gebeurt alle nachten, en daarom durven wij er dan ook niet in slapen."
"Nou, ik dan wel," zei de knecht en ging 's avonds in 't vooronder wakker liggen.
's Nachts hoorde hij opeens een groot geraas.
Er werd door meerdere personen over het dek geloopen en gerend en hij hoorde schreeuwen: "Maak los de touwen, haal op de zeilen, gooi om dat roer."
En een poos later voer het schip uit. Na eenige tijd lag het schip stil. Toen klom hij naar boven, stak zijn hoofd door het luik en zag dat er een tak van een Chinaasappelenboom met Chinaasappels eraan over het schip hing. Hij zag toen, dat hij in China was, brak den tak af, nam die mee naar beneden en hield zich weer slapende.
Kort daarop hetzelfde rumoer, dezelfde bevelen, weer bewoog het schip zich en toen hij, zoodra het stil was geworden, weer ging kijken, zag hij dat het schip weer op zijn oude plaats aan den Langendijk (want daar gebeurde het) lag.
's Morgens ging hij de schipper alles vertellen en liet als bewijs den tak met Chinaasappelen zien.
Toen zei de vrouw van den schipper: "Nou, het was een geluk voor je, dat er bekend volk bij was, want anders was je er zoo goed niet afgekomen en hadden ze je zeker vermoord."
Dit vond de knecht vreemd en ging er over nadenken.
Op zekeren dag vroeg hij aan den baas of de vrouw altijd 's nachts thuis was.
"Jawel," zei deze, "maar wat zou dat?"
"Nou, dan wou ik wel, dat ik er es bij je in de kamer mocht slapen."
Dat gebeurde.
Na middernacht lag de vrouw schijnbaar heel rustig te slapen en toen zei de knecht: "Laten we haar nou voor de aardigheid er's wakker maken."
Dat werd geprobeerd, doch het lukte niet, wat ze ook deden.
Toen zei de knecht: "Laten we ze nou er's in 't bed leggen in de andere kamer."
Dat gebeurde. Na eenigen tijd hoorden ze kermen, klagen, huilen, steunen enzovoort.
Toen dit naar zijn zin lang genoeg geduurd had, zei de knecht: "We moesten je vrouw nou maar weer in haar eigen bed leggen."
Nauwlijks lag ze daar, of het gekreun hield op en de vrouw werd wakker.
(Mij werd uitgelegd dat de kol het lichaam had verlaten en nu natuurlijk eerst zijn nestje niet meer vinden kon. Toen het lichaam op de oude plaats lag, ging de kol erin en werd de vrouw wakker. B.)
Toen ze haar man en den knecht zag, zei ze: "Zoo, ben jelui al op? Geef me dan gauw een koppie koffie, want ik heb zeker erg vast geslapen."
Doch toen wisten de baas en de knecht genoeg, namelijk dat de vrouw een kol was, en zij het was, onder wiens bevel het schip elken nacht naar China ging.
(Zuiderwoude)
Hij vertelde dit aan zijn baas, maar die zei: "O, da's niks. Dat gebeurt alle nachten, en daarom durven wij er dan ook niet in slapen."
"Nou, ik dan wel," zei de knecht en ging 's avonds in 't vooronder wakker liggen.
's Nachts hoorde hij opeens een groot geraas.
Er werd door meerdere personen over het dek geloopen en gerend en hij hoorde schreeuwen: "Maak los de touwen, haal op de zeilen, gooi om dat roer."
En een poos later voer het schip uit. Na eenige tijd lag het schip stil. Toen klom hij naar boven, stak zijn hoofd door het luik en zag dat er een tak van een Chinaasappelenboom met Chinaasappels eraan over het schip hing. Hij zag toen, dat hij in China was, brak den tak af, nam die mee naar beneden en hield zich weer slapende.
Kort daarop hetzelfde rumoer, dezelfde bevelen, weer bewoog het schip zich en toen hij, zoodra het stil was geworden, weer ging kijken, zag hij dat het schip weer op zijn oude plaats aan den Langendijk (want daar gebeurde het) lag.
's Morgens ging hij de schipper alles vertellen en liet als bewijs den tak met Chinaasappelen zien.
Toen zei de vrouw van den schipper: "Nou, het was een geluk voor je, dat er bekend volk bij was, want anders was je er zoo goed niet afgekomen en hadden ze je zeker vermoord."
Dit vond de knecht vreemd en ging er over nadenken.
Op zekeren dag vroeg hij aan den baas of de vrouw altijd 's nachts thuis was.
"Jawel," zei deze, "maar wat zou dat?"
"Nou, dan wou ik wel, dat ik er es bij je in de kamer mocht slapen."
Dat gebeurde.
Na middernacht lag de vrouw schijnbaar heel rustig te slapen en toen zei de knecht: "Laten we haar nou voor de aardigheid er's wakker maken."
Dat werd geprobeerd, doch het lukte niet, wat ze ook deden.
Toen zei de knecht: "Laten we ze nou er's in 't bed leggen in de andere kamer."
Dat gebeurde. Na eenigen tijd hoorden ze kermen, klagen, huilen, steunen enzovoort.
Toen dit naar zijn zin lang genoeg geduurd had, zei de knecht: "We moesten je vrouw nou maar weer in haar eigen bed leggen."
Nauwlijks lag ze daar, of het gekreun hield op en de vrouw werd wakker.
(Mij werd uitgelegd dat de kol het lichaam had verlaten en nu natuurlijk eerst zijn nestje niet meer vinden kon. Toen het lichaam op de oude plaats lag, ging de kol erin en werd de vrouw wakker. B.)
Toen ze haar man en den knecht zag, zei ze: "Zoo, ben jelui al op? Geef me dan gauw een koppie koffie, want ik heb zeker erg vast geslapen."
Doch toen wisten de baas en de knecht genoeg, namelijk dat de vrouw een kol was, en zij het was, onder wiens bevel het schip elken nacht naar China ging.
(Zuiderwoude)
Onderwerp
SINSAG 0513 - Die verzauberte Jacht 
SINSAG 0513 - Die verzauberte Jacht 
Beschrijving
Schipper en knecht durven niet op het schip te slapen, want het ligt de volgende morgen andersom. Een nieuwe knecht durft wel en merkt dat het schip 's uitvaart en na een poos stilligt. Hij gaat naar boven en ziet een tak van een sinaasappelboom over het schip hangen, breekt die af en neemt de tak mee naar beneden. Het schip vertrekt weer en als de knecht gaat kijken als het stil is, ligt het schip weer op de oude plaats. 's Morgens toont hij de tak aan de schipper, waarop zijn echtgenote zegt dat hij geluk heeft gehad dat er bekenden mee waren. De knecht vertrouwt het niet en wil in hun slaapkamer slapen. Ze proberen de vrouw zonder resultaat te wekken, en als ze haar in een andere kamer neerleggen krijgt ze het erg moeilijk. Zodra ze weer in haar eigen bed ligt wordt ze wakker. De onrust bij de vrouw was ontstaan doordat ze haar lichaam had verlaten, en dat bij terugkeer niet meer kon vinden toen ze in de andere kamer was gelegd. Het is duidelijk dat ze een kol is, die het schip 's nachts laat varen.
Bron
Collectie Bakker (Archief Meertens Instituut)
Commentaar
18 mei 1911
Zie ook CBAK0020 en de gepubliceerde versies CBAK0507 en CBAK0556. In laatstgenoemde gepubliceerde versie voegt Bakker nog een commentaar toe van zijn informant uit Zuiderwoude, waarvan in de correspondentie met G.J. Boekenoogen geen sprake is.
Die verzauberte Jacht
Naam Overig in Tekst
Chinaasappelenboom
Chinaasappelenboom
Chinaasappelen
Chinaasappelen
B. [= C. Bakker]
B. [= C. Bakker]
Naam Locatie in Tekst
China
China
Langendijk
Langendijk
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:21