SINVS055 - Vogel Vinus

VOGEL VINUS
Er was eens een koning die erg ziek was en die koning had drie zoons.
"Ach," zei hij soms, "had ik vogel Vinus maar een half uur hier, dan was ik genezen."
Maar vogel Vinus woonde duizend uren en nog meer van zijn paleis. Op den duur kon de oudste zoon de klachten van zijn vader niet langer aanhoren, en hij ging op weg om de wondervogel te halen. Hij was weg en hij bleef weg, en iedereen dacht ten laatste dat hij wel dood zou zijn. Toen ging de tweede zoon, maar ook hij kwam niet terug en nog altijd lag de oude koning ziek.
De derde zoon was een dwaze jongen, van wie niemand dacht dat hij ooit iets goed zou doen, en daarom meende de koning dat alles verloren was en dat hij de vogel Vinus nooit zou zien.Op zekere dag echter zei Diederik — zo heette de jongste zoon — : "Vader, laat mij maar eens gaan. Ik durf wedden dat ik u vogel Vinus breng."
"Ga dan mijn jongen," zei de oude koning.En Diederik ging op weg.Onderweg kwam hij een grote vos tegen, die hem vroeg waarheen hij ging.
"Ik ga vogel Vinus halen," was het antwoord."
Daarheen kom je te paard niet, prins Diederik," zei de vos. "Je moet je paard verkopen en te voet gaan. Verkoop je paard en ik zal met je meegaan."
Nadat ze lang, heel lang gereisd hadden, kwamen ze aan een groot kasteel.
"Hier," zei de vos, "woont vogel Vinus. Let nu goed op. In het vertrek, waar hij zich bevindt, hangen een gouden korf en een ijzeren korf. Je moet de ijzeren korf nemen en vogel Vinus daar inzetten, maar de gouden korf moet je laten hangen, anders zullen ze je vangen."
Toen de jongen in het vertrek kwam waar het van de vogels wemelde, en die mooie gouden korf zag, dacht hij bij zichzelf: weet je wat, ik neem toch die gouden korf: niemand zal er wat van merken.
Maar nauwelijks had hij zijn hand naar de gouden korf uitgestoken, of al de vogels begonnen te tetteren en te kwetteren, zodat de koning en heel zijn volk het hoorde en Diederik werd gevangen.
Daar stond hij nu voor de koning, die hem vroeg wie hij was en vanwaar hij kwam. Diederik vertelde dat zijn vader erg ziek was en alleen gered kon worden, wanneer vogel Vinus maar een half uur bij hem zou zijn. De koning kreeg medelijden met hem en beloofde hem vogel Vinus, wanneer Diederik het rosbonte paard voor hem zou halen, de snelste draver van de wereld, die duizend uur verder in de stal van een groot kasteel stond. Diederik beloofde dat en vertrok, maar nauwelijks was hij de poort uit of de vos kwam weer bij hem.
Nadat zij lang, lang gereisd hadden, kwamen zij aan een groot en sterk kasteel.
"Hier staat het rosbonte paard in de stal," zei de vos, "maar als je het dier er deze nacht uithaalt, moet je het binden met de ijzeren halster en de gouden halster laten hangen."
Dat beloofde Diederik, maar toen hij in de stal stond, kon hij zijn handen weer niet thuishouden en hij greep de gouden halster. Op het ogenblik echter dat hij ernaar greep, begonnen al de paarden in de stal te hinniken en te stampen dat horen en zien verging en de koning en al zijn volk wakker schrokken.
Weer werd Diederik gevangen. Daar stond hij nu voor de koning, die hem vroeg wie hij was en vanwaar hij kwam. Diederik vertelde hem alles en de koning was erg verwonderd.
"Je zult het rosbonte paard krijgen," zei hij, "maar eerst moet je de wondermooie Lena halen, die op de Glazen berg woont, duizend uren van hier."
Dat beloofde Diederik en hij ging op weg. Weldra voegde de vos zich bij hem en samen reisden ze ver, heel ver. Eindelijk stonden ze aan de voet van de Glazen berg en toen ze die beklommen hadden, kwamen ze aan het kasteel, waar de wondermooie Lena woonde.
Lena droogde haar gouden haren in de zon toen ze naderden en dadelijk vroeg Diederik haar of zij met hem mee wilde gaan. Eerst wilde ze niet, maar na lang vleien en praten liet ze zich overhalen.
Ze liet 's nachts twee snelle paarden zadelen en tomen en ze reden weg, zonder dat iemand het wist, behalve een oude knecht.
Toen ze aan het eerste kasteel kwamen, was de koning bij het zien van Lena zo blij alsof hij een gulden had gevonden. Hij wilde een heel jaar feestvieren ter ere van Diederik.
Diederik zei tegen de koning: "Laat uw bruid eens het rosbonte paard bestijgen, dan zullen wij allen tesamen een rondrit door de stad maken."
Dat was goed, maar Diederik sprong opeens naast Lena op het paard, hield haar met de ene hand omvat, greep met de andere hand de teugels en gaf het paard de sporen. Weg waren ze en de koning had het nakijken.
Zo reden ze naar het volgende kasteel en de koning was daar ook zo blij, dat hij niet op kon houden Diederik te prijzen."Ik zal u eens laten zien wat ik heb meegebracht," zei Diederik, "en laat intussen vogel Vinus, die ik krijgen zal in ruil voor het rosbonte paard, aan mijn bruid zien."
De koning haalde de vogel in zijn gouden kooi en gaf hem aan het meisje. Op dat ogenblik zwaaide Diederik zijn Lena met de vogel op het rosbonte paard en ze waren er vandoor eer de koning goed en wel wist wat er gaande was.
Zo reden ze een hele tijd, totdat ze opeens de vos weer ontmoetten.
"Weldra zullen jullie in een stad komen," zei de vos, "waar je doorheen moet, maar pas op, pas op; koop er geen vlees van de galg."
Dat beloofde Diederik, maar in de stad zag hij zijn beide broers onder de schelmen, die die dag gehangen zouden worden. Hij kon het niet verdragen dat die schande over hen zou komen en hij kocht hen af. Het volk begon echter te razen en te tieren en het slot was dat Diederik gegrepen werd en met de wondermooie Lena in een grote, diepe kuil werd geworpen; dat was in die stad de gevangenis.
Wat deed de vos echter?! 's Nachts groef hij een gang dwars door de grond en trok ze allebei aan zijn staart de kuil uit.
"Nu heb je te kiezen," zei de vos, toen ze allebei goed en wel uit de kuil waren, "of je moet mij doodslaan, of je moet zelf sterven."
Eerst wilden Diederik en Lena die vriendelijke vos, die hun zoveel goeds bewezen had, niets doen, maar toen het dier aandrong, sloegen zij hem de kop af... en zie, daar stond opeens een edelman voor hen met rood haar als een vos. Dat was de broer van de wondermooie Lena, de jongen, die eens in zijn jeugd door een boze heks in een vos veranderd was.
Met zijn drieën keerden ze terug naar de oude koning, die dadelijk genas, dank zij de vogel Vinus. Diederik trouwde met de wondermooie Lena en haar broer bleef bij hen wonen, en als ik het wel heb, wonen ze er nog.
(Vlaams Limburg)

AT 0551 - The Sons on a Quest for a Wonderful Remedy for their Father    AT 0551 - The Sons on a Quest for a Wonderful Remedy for their Father   

ATU 0551 - Water of Life    ATU 0551 - Water of Life   

AT 0550 - Search for the Golden Bird    AT 0550 - Search for the Golden Bird   

ATU 0550 - Bird, Horse and Princess    ATU 0550 - Bird, Horse and Princess   

Een koning is ziek en alleen een wondervogel kan hem genezen. De jongste zoon vertrekt om de vogel te halen, nadat zijn broers al op weg gingen, maar niet terugkeerden. De jongen komt een vos tegen die hem helpt. Ze komen aan op het kasteel van de vogel. De vos waarschuwt de jongen dat hij alleen de zilveren kooi mag pakken om de vogel in te zetten. De jongen grijpt naar de gouden kooi, waarna alle vogels beginnen te kwetteren. De jongen wordt gevangen gezet. Hij vertelt het verhaal van zijn zieke vader aan de koning van het kasteel. De koning belooft hem de vogel als hij eerst het snelste paard voor hem wil halen uit de stal van een ander kasteel. De jongen komt aan in de stal. Hij mag alleen de ijzeren halster pakken. Hij grijpt naar de gouden halster en wordt wederom gevangen gezet. Als hij zijn verhaal vertelt, belooft de koning hem het paard mits hij een mooi meisje van ver haalt. De jongen verleidt het meisje mee te gaan. Hij neemt haar mee naar de laatste koning. Hij krijgt het paard en vlucht meteen weg met het meisje. Ze komen terug bij de eerste koning. Hij krijgt de vogel en is meteen weer vertrokken. In een stad worden juist de twee broers van de jongen opgehangen. De jongen protesteert. Hij wordt in een kuil geworpen. De vos graaft een gang om ze er uit te halen. Hij moet hij de kop van de vos eraf hakken. De vos verandert in de broer van het meisje. De jongen en het meisje trouwen. De broer komt bij ze wonen.

J.R.W. Sinninghe: Volkssprookjes uit Nederland en Vlaanderen. Den Haag 1978, p. 170-173

H1210.1 - Quest assigned by father.    H1210.1 - Quest assigned by father.   

H1331.1 - Quest for marvelous bird.    H1331.1 - Quest for marvelous bird.   

H1324 - Quest for marvelous remedy.    H1324 - Quest for marvelous remedy.   

L13 - Compassionate youngest son.    L13 - Compassionate youngest son.   

B560 - Animals advise men.    B560 - Animals advise men.   

H1241 - Series of quests.    H1241 - Series of quests.   

H1239.3 - Quest accomplished by means of objects given by helpers.    H1239.3 - Quest accomplished by means of objects given by helpers.   

H1242 - Youngest brother alone succeeds on quest.    H1242 - Youngest brother alone succeeds on quest.   

B544 - Animal rescues captive.    B544 - Animal rescues captive.   

B435.1 - Helpful fox.    B435.1 - Helpful fox.   

D711 - Disenchantment by decapitation.    D711 - Disenchantment by decapitation.   

L10.    L10.   

Search for the Golden Bird

Vinus    Vinus   

Diederik    Diederik   

Glazen Berg    Glazen Berg   

Lena.    Lena.   

2013-03-01 14:46:20