Hoofdtekst
G: meneer Groot
M: Theo Meder
M: "Nee hoor, ik vind het juist heel prettig dat u zo op uw praatstoel zit. Dan komt 't vanzelf, en dan verzin ik tussendoor nog wel weer wat ik ga vragen. U zei net: dan ging je met zo'n boot met mest, en dan ging je toch een beetje wedstrijdje doen met z'n tweeën. Of je mekaar kon bijhouden met op het land gooien."
G: "Het kwam m'n eer te na. Ik zie het nog voor me. Die boot daar zaten zeven van die spanten in: dus ieder drieëneenhalf spant. Dus als ik die drieëneenhalf er niet uitgooide, dat was mijn eer te na."
M: "Er zijn ook van die verhalen dat maaiers wedstrijdje doen met mekaar. En dan met die zeisen aan de slag gaan, en dat eentje 't dan wint, omdat 'ie dan bijvoorbeeld 't haarspit - heet dat zo? - 't haarspit in het veld heeft gestoken, zodat de andere z'n zeis bot wordt. Heeft u wel eens van dat soort verhalen gehoord?"
G: "Nee. Dat is een... Ik zal 't in het Nederlands zeggen: de kerel die dat gedaan heeft, was een secreet. En dat zou bij de maaiers die ik gekend heb, nooit gebeurd wezen. 't Ken ook fantasie wezen, dat het bedacht is. Maar nee..."
M: "D'r is ook wel een variatie op het verhaal: dat iemand denk dat hij de ander dwars zit door dat haarspit in de grond te zetten. En die andere maait zo de kop van het haarspit d'r in één keer af. En dan wordt er wel gezegd: zo'n goeie maaier was 't nou, of: het was uiteindelijk de duvel die daar aan het maaien was."
G: "Nou... Als je langs zo'n haarspit maait, dan is het haarspit er niet af."
M: "Nee, dat is zo."
G: "Maar dan ligt je zeis, het scherp van de snee, dat ligt omgekruld. En dat haren als zodanig, wat wil dat zeggen? Dat wil ik ook nog wel vertellen. Diezelfde maaiers die hebben mij dus geleerd hoe je een zeis scherpen moet, hoe je 'm haren moet. Dan zet je een spit - dat is zo'n klein aambeeldje met een vierkant oppervlak - in de grond. D'r zit een dwarshout in dat 'ie niet verder ken. Dan leg je de zeis met het scherp van de snee op dat aambeeld, en dan ga je met de platte bek van een haarhamer daar op die snee slaan, dat je d'r een pad op slaat, dat 'ie dun wordt. En dan moest 'ie zo dun worden: als je dan het scherp van de snee had... Dit randje heb ik nou gehaard, dan heb ik dat afgekeken van die maaiers... Dan hadden ze dit stukkie gedaan, en dan dee 'ie zo, op z'n nagel. En dan moest dat randje zo dun wezen dat het een beetje opkrulde: zo dun moest 'ie wezen. En hoe leert iemand dat? Ook hij had dat geleerd, hoe 'ie de zeis goed haren moest. Zo hou je die zeis vast, en zo sta je te slaan op dat scherp [doet 't voor]. Maar dan moest je niet zo slaan, want dan gaat die pad zo omkrullen. Maar als je zò slaat, dan blijft 'ie vlak. En je mag 'm niet zo leggen, want dan gaat 'ie zo. Maar je moet 'm plat leggen, en dat het scherp - zo heb 'ie me dat geleerd - daar moest je een dubbeltje onderdoor halen kennen. Met een halve millimeter ruimte, dan op de scherpe rand sla je, en dan krijg je het mooiste pad op je zeis. En als 'ie zo scherp is, en je komt in 't land langs een steentje, als 'ie fijn scherp is, dan is 'ie gauw stomp. Want hoe scherper hij is, des te gauwer is 'ie stomp. Maar als je langs het spit... dan moet die man opnieuw de zeis haren, en dat is toch een kwestie van gauw een half uur. Dan gingen ze zitten de zeis haren. En als ze dan gezeten hadden, dan zei die ene maaier (die kwam van Putten): 'We zullen d'r toe over gaan, de verzene tegen de prikkels te slaan'."
M: "De verzen?"
G: "Dat is een Bijbels woord: 'de verzene tegen de prikkels slaan'. Wat wil dat zeggen? Als je op een paard zit, dan geef je dat paard [maakt beweging van sporen geven met de voeten]... Daar komt het vandaan, is me wijs gemaakt. Maar het komt uit de Bijbel. De verzene tegen de prik... We gaan beginnen."
M: "Ja ja."
G: "Ja, we zullen d'r toe over gaan, de verzene tegen de prikkels te slaan."
M: Theo Meder
M: "Nee hoor, ik vind het juist heel prettig dat u zo op uw praatstoel zit. Dan komt 't vanzelf, en dan verzin ik tussendoor nog wel weer wat ik ga vragen. U zei net: dan ging je met zo'n boot met mest, en dan ging je toch een beetje wedstrijdje doen met z'n tweeën. Of je mekaar kon bijhouden met op het land gooien."
G: "Het kwam m'n eer te na. Ik zie het nog voor me. Die boot daar zaten zeven van die spanten in: dus ieder drieëneenhalf spant. Dus als ik die drieëneenhalf er niet uitgooide, dat was mijn eer te na."
M: "Er zijn ook van die verhalen dat maaiers wedstrijdje doen met mekaar. En dan met die zeisen aan de slag gaan, en dat eentje 't dan wint, omdat 'ie dan bijvoorbeeld 't haarspit - heet dat zo? - 't haarspit in het veld heeft gestoken, zodat de andere z'n zeis bot wordt. Heeft u wel eens van dat soort verhalen gehoord?"
G: "Nee. Dat is een... Ik zal 't in het Nederlands zeggen: de kerel die dat gedaan heeft, was een secreet. En dat zou bij de maaiers die ik gekend heb, nooit gebeurd wezen. 't Ken ook fantasie wezen, dat het bedacht is. Maar nee..."
M: "D'r is ook wel een variatie op het verhaal: dat iemand denk dat hij de ander dwars zit door dat haarspit in de grond te zetten. En die andere maait zo de kop van het haarspit d'r in één keer af. En dan wordt er wel gezegd: zo'n goeie maaier was 't nou, of: het was uiteindelijk de duvel die daar aan het maaien was."
G: "Nou... Als je langs zo'n haarspit maait, dan is het haarspit er niet af."
M: "Nee, dat is zo."
G: "Maar dan ligt je zeis, het scherp van de snee, dat ligt omgekruld. En dat haren als zodanig, wat wil dat zeggen? Dat wil ik ook nog wel vertellen. Diezelfde maaiers die hebben mij dus geleerd hoe je een zeis scherpen moet, hoe je 'm haren moet. Dan zet je een spit - dat is zo'n klein aambeeldje met een vierkant oppervlak - in de grond. D'r zit een dwarshout in dat 'ie niet verder ken. Dan leg je de zeis met het scherp van de snee op dat aambeeld, en dan ga je met de platte bek van een haarhamer daar op die snee slaan, dat je d'r een pad op slaat, dat 'ie dun wordt. En dan moest 'ie zo dun worden: als je dan het scherp van de snee had... Dit randje heb ik nou gehaard, dan heb ik dat afgekeken van die maaiers... Dan hadden ze dit stukkie gedaan, en dan dee 'ie zo, op z'n nagel. En dan moest dat randje zo dun wezen dat het een beetje opkrulde: zo dun moest 'ie wezen. En hoe leert iemand dat? Ook hij had dat geleerd, hoe 'ie de zeis goed haren moest. Zo hou je die zeis vast, en zo sta je te slaan op dat scherp [doet 't voor]. Maar dan moest je niet zo slaan, want dan gaat die pad zo omkrullen. Maar als je zò slaat, dan blijft 'ie vlak. En je mag 'm niet zo leggen, want dan gaat 'ie zo. Maar je moet 'm plat leggen, en dat het scherp - zo heb 'ie me dat geleerd - daar moest je een dubbeltje onderdoor halen kennen. Met een halve millimeter ruimte, dan op de scherpe rand sla je, en dan krijg je het mooiste pad op je zeis. En als 'ie zo scherp is, en je komt in 't land langs een steentje, als 'ie fijn scherp is, dan is 'ie gauw stomp. Want hoe scherper hij is, des te gauwer is 'ie stomp. Maar als je langs het spit... dan moet die man opnieuw de zeis haren, en dat is toch een kwestie van gauw een half uur. Dan gingen ze zitten de zeis haren. En als ze dan gezeten hadden, dan zei die ene maaier (die kwam van Putten): 'We zullen d'r toe over gaan, de verzene tegen de prikkels te slaan'."
M: "De verzen?"
G: "Dat is een Bijbels woord: 'de verzene tegen de prikkels slaan'. Wat wil dat zeggen? Als je op een paard zit, dan geef je dat paard [maakt beweging van sporen geven met de voeten]... Daar komt het vandaan, is me wijs gemaakt. Maar het komt uit de Bijbel. De verzene tegen de prik... We gaan beginnen."
M: "Ja ja."
G: "Ja, we zullen d'r toe over gaan, de verzene tegen de prikkels te slaan."
Beschrijving
Over het maaien met de zeis, het haarspit en het haren (scherpen) van de zeis.
Bron
n.v.t. (interview, band archief Meertens Instituut)
Commentaar
28 november 1996
Naam Overig in Tekst
Bijbel 
Bijbel 
Naam Locatie in Tekst
Putten
Putten
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:21