Hoofdtekst
G: meneer Groot
M: Theo Meder
Mevr. G.: Mevrouw Groot
M: "Nou, dan zijn er verhalen bij Bakker over een spookdier of een spook, dat gezien wordt bij de Aandammerbrug. Heeft u daar ooit iets over gehoord?"
G: "Nee. Weet ik niets van."
M: "Katten die dansen om een avondmaalsbeker?"
G: "..."
M: "Van die voorbodes van een sterfgeval: dat er op de deur gebonsd wordt, of dat er ergens geluiden in huis zijn? Dat achteraf blijkt een voorbode te zijn van een sterfgeval in de familie..."
G: "Ja, zukke verhalen bennen d'r vroeger wel 's gegaan. Ja, maar ik ken d'r geen voorbeelden van noemen hoor."
Mevr. G: "Die man die uit Haarlem kwam, die had van die verhalen."
G: "Ja."
Mevr. G.: "Weet je niet?"
G: "Die is weg."
Mevr. G.: "Ja, die is weggegaan. Die had die verhalen. Die heeft 'ie ook 's verteld, weet je nog?"
G: "Maar dat was een fantast."
Mevr. G.: "Ja nou, maar het is allemaal fantasie."
M: "Het is allemaal fantasie en bijgeloof, natuurlijk. Maar het is toch opgetekend door die Bakker: verhalen over kabouters in huis..."
Mevr. G.: "Die had misschien ook wel van die fantasie..."
M: "Ja, sommige van die mensen geloofden heilig in de verhalen die ze vertelden. Anderen zeiden al gelijk van: 'Ja, ze zeggen het wel, maar ik geloof het zelf niet. Maar ze vertellen dan dit en dit en dit'. Maar d'r zijn anderen, zoals die Kees van de Nadort: die was er heilig van overtuigd dat de nachtmerrie 's nachts het paard bereed, en dat zijn vader nog in de stal heeft gewaakt met een kaarsje onder het, nou, onder het 'weivat' of zo, het 'waaivat' - hoe noemden ze dat? En dan sprongen ze d'r onderuit, en dan werd die heks gevangen in het licht. Ja, en toen was ze betrapt."
G: [sceptisch] "Ja."
M: "En die man die heeft zelf ook geloofd dat 'ie behekst is geweest. Hij was gewoon ziek, maar hij schreef dat toe aan een kwaad persoon in de omgeving, en niet aan z'n kwaal. Maar goed... Roversverhalen werden ook veel verteld. Over historische rovers als - misschien zeggen die namen u iets - Platte Thijs die hier in de buurt zou hebben rondgelopen, of de Achtkante Boer..."
G: "Thijs. D'r heb hier een Thijs gewoond in een schip. Thijs. Ik weet niet meer hoe z'n achternaam was. En daar gingen een beetje kwaaie geruchten van."
Mevr. G.: "Dan zal het die Thijs wel geweest zijn, haha."
G: "Maar daar ken ik niet van vertellen."
M: "Nee, nee... Of een boerderij die door een roversbende wordt overvallen... Of een rover die als vrouw verkleed een boerderij binnenkomt, maar zich dan verraadt doordat ze een appel naar hem toegooien: en dan vangt 'ie 'm als een man en niet als een vrouw. Een vrouw die doet haar schoot open, vangt 'm in d'r schoot, in d'r rokken. Maar hij doet z'n knieën bij mekaar, en vangt de appel zò, en dan zien ze dat het een man is."
G: "Nee hoor, zulke verhalen..."
M: "Ook niet... Nee. Ik probeer het maar. Tovenaars die tijdens het kaarten de klaverboer een fles jenever laten halen? Nee?"
G: "Ik heb wel een verhaal gehoord van m'n zwager, die woonde in Leeuwarden. En daar zaten twee ongetrouwde boeren in Tietjerkstradeel, en die dronken nogal veel. En die hadden de loffelijke gewoonte om alle lege flessen in de appelenboom te hangen. En als er nou storm was, dan ringelde het van het glas, want die boom was hartstikke vol..."
Mevr. G.: "Maar dat is echt waar."
G.: "Dat is waar hoor."
M: "Over de koortsboom; heeft u wel eens van de koortsboom gehoord?"
G: "Nee."
M: "Dat als mensen ziek waren dat dan een doekje van de patiënt om een boom werd gebonden om de koorts over te brengen op de boom."
Mevr. G.: "O, dat zal best wel waar geweest zijn. Zulke dingen deden ze wel. Of een zoute haring op je keel."
G: "Ja, maar..."
Mevr. G.: "Zulke dingen gebeurden d'r wel, toch?"
G.: "Ja."
M: "Of als iemand zelfmoord had gepleegd, dat het dan later spookte op die plaats."
G: "..."
M: "Of over Lord de Kappestijfster. Ooit van gehoord? Als de deur ineens zonder reden opengaat of dichtslaat. Dan zeggen ze: dat is Lord de Kappestijfster."
G: "'t Enige wat we hier horen, dat is als 't... je zit in gezelschap, en 't is een tijdje stil, dan zeggen ze: de dominee gaat voorbij. Hahaha."
M: Theo Meder
Mevr. G.: Mevrouw Groot
M: "Nou, dan zijn er verhalen bij Bakker over een spookdier of een spook, dat gezien wordt bij de Aandammerbrug. Heeft u daar ooit iets over gehoord?"
G: "Nee. Weet ik niets van."
M: "Katten die dansen om een avondmaalsbeker?"
G: "..."
M: "Van die voorbodes van een sterfgeval: dat er op de deur gebonsd wordt, of dat er ergens geluiden in huis zijn? Dat achteraf blijkt een voorbode te zijn van een sterfgeval in de familie..."
G: "Ja, zukke verhalen bennen d'r vroeger wel 's gegaan. Ja, maar ik ken d'r geen voorbeelden van noemen hoor."
Mevr. G: "Die man die uit Haarlem kwam, die had van die verhalen."
G: "Ja."
Mevr. G.: "Weet je niet?"
G: "Die is weg."
Mevr. G.: "Ja, die is weggegaan. Die had die verhalen. Die heeft 'ie ook 's verteld, weet je nog?"
G: "Maar dat was een fantast."
Mevr. G.: "Ja nou, maar het is allemaal fantasie."
M: "Het is allemaal fantasie en bijgeloof, natuurlijk. Maar het is toch opgetekend door die Bakker: verhalen over kabouters in huis..."
Mevr. G.: "Die had misschien ook wel van die fantasie..."
M: "Ja, sommige van die mensen geloofden heilig in de verhalen die ze vertelden. Anderen zeiden al gelijk van: 'Ja, ze zeggen het wel, maar ik geloof het zelf niet. Maar ze vertellen dan dit en dit en dit'. Maar d'r zijn anderen, zoals die Kees van de Nadort: die was er heilig van overtuigd dat de nachtmerrie 's nachts het paard bereed, en dat zijn vader nog in de stal heeft gewaakt met een kaarsje onder het, nou, onder het 'weivat' of zo, het 'waaivat' - hoe noemden ze dat? En dan sprongen ze d'r onderuit, en dan werd die heks gevangen in het licht. Ja, en toen was ze betrapt."
G: [sceptisch] "Ja."
M: "En die man die heeft zelf ook geloofd dat 'ie behekst is geweest. Hij was gewoon ziek, maar hij schreef dat toe aan een kwaad persoon in de omgeving, en niet aan z'n kwaal. Maar goed... Roversverhalen werden ook veel verteld. Over historische rovers als - misschien zeggen die namen u iets - Platte Thijs die hier in de buurt zou hebben rondgelopen, of de Achtkante Boer..."
G: "Thijs. D'r heb hier een Thijs gewoond in een schip. Thijs. Ik weet niet meer hoe z'n achternaam was. En daar gingen een beetje kwaaie geruchten van."
Mevr. G.: "Dan zal het die Thijs wel geweest zijn, haha."
G: "Maar daar ken ik niet van vertellen."
M: "Nee, nee... Of een boerderij die door een roversbende wordt overvallen... Of een rover die als vrouw verkleed een boerderij binnenkomt, maar zich dan verraadt doordat ze een appel naar hem toegooien: en dan vangt 'ie 'm als een man en niet als een vrouw. Een vrouw die doet haar schoot open, vangt 'm in d'r schoot, in d'r rokken. Maar hij doet z'n knieën bij mekaar, en vangt de appel zò, en dan zien ze dat het een man is."
G: "Nee hoor, zulke verhalen..."
M: "Ook niet... Nee. Ik probeer het maar. Tovenaars die tijdens het kaarten de klaverboer een fles jenever laten halen? Nee?"
G: "Ik heb wel een verhaal gehoord van m'n zwager, die woonde in Leeuwarden. En daar zaten twee ongetrouwde boeren in Tietjerkstradeel, en die dronken nogal veel. En die hadden de loffelijke gewoonte om alle lege flessen in de appelenboom te hangen. En als er nou storm was, dan ringelde het van het glas, want die boom was hartstikke vol..."
Mevr. G.: "Maar dat is echt waar."
G.: "Dat is waar hoor."
M: "Over de koortsboom; heeft u wel eens van de koortsboom gehoord?"
G: "Nee."
M: "Dat als mensen ziek waren dat dan een doekje van de patiënt om een boom werd gebonden om de koorts over te brengen op de boom."
Mevr. G.: "O, dat zal best wel waar geweest zijn. Zulke dingen deden ze wel. Of een zoute haring op je keel."
G: "Ja, maar..."
Mevr. G.: "Zulke dingen gebeurden d'r wel, toch?"
G.: "Ja."
M: "Of als iemand zelfmoord had gepleegd, dat het dan later spookte op die plaats."
G: "..."
M: "Of over Lord de Kappestijfster. Ooit van gehoord? Als de deur ineens zonder reden opengaat of dichtslaat. Dan zeggen ze: dat is Lord de Kappestijfster."
G: "'t Enige wat we hier horen, dat is als 't... je zit in gezelschap, en 't is een tijdje stil, dan zeggen ze: de dominee gaat voorbij. Hahaha."
Beschrijving
De verteller bestempelt de oude sagen over spokerij, hekserij, toverij en de nachtmerrie als fantasie en onzin. Roversverhalen zijn hem niet bekend.
Bron
n.v.t. (interview, band archief Meertens Instituut)
Commentaar
28 november 1996
Naam Overig in Tekst
Cornelis Bakker 
Cornelis Bakker 
Kees van de Nadort
Kees van de Nadort
Platte Thijs
Platte Thijs
de Achtkante Boer
de Achtkante Boer
Tietjerkstradeel
Tietjerkstradeel
Lord de Kappenstijfster
Lord de Kappenstijfster
Naam Locatie in Tekst
Aandammerbrug
Aandammerbrug
Haarlem
Haarlem
Leeuwarden
Leeuwarden
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:21