Hoofdtekst
DE DUIVEL ALS HEER
Het was vroeger en nu ook nog op vele plaatsen de gewoonte in de Kempen om in de kerstnacht op te blijven om zich toch zeker niet voor de nachtmis te verslapen. De meeste mensen bleven in de huiselijke kring. Er waren er echter ook die dit deden in een herberg, al werd daar door de pastoor vele malen tegen gewaarschuwd. Maar iedereen wil niet gewaarschuwd zijn en zo gebeurde het dat op zekere kerstnacht drie mannen in een herberg rond de tafel geschaard zaten in de hoop, dat er wel een vierde man zou komen om mee te kaarten.
Maar hoe ze ook wachtten, de vierde man kwam maar niet opdagen. Woedend om deze teleurstelling vloekten de drie mannen alle duivels uit de hel. Tenslotte besloten ze maar om naar huis te gaan.
Juist wilden ze opstaan, toen een reiziger binnenkwam en zich aan een tafeltje neerzette. De drie mannen gingen nu ook weer zitten en een van hen ging naar de vreemdeling toe om te vragen of deze zin had om een spelletje mee te kaarten. De vreemdeling stemde toe en zo zaten ze even later met hun vieren kaart te spelen. Ze raakten zo verdiept in hun spel, dat ze niet eens merkten dat de tijd omvloog. Zo speelden ze uren en uren door. Het was een koude kerstnacht. Door de met sneeuwvlokken gevulde lucht slingerde zich het gelui van een kerkklok. In de helderverlichte dorpskerk speelde zachtjes het orgel. Er liepen steeds meer mensen op straat die naar de kerk gingen, want niemand wilde de nachtmis missen.
Plotseling keek een van de spelers op de klok en riep: ‘He, het is bijna vier uur en om vier uur begint de nachtmis, we moeten gaan!’ ‘Och, het helpt nu toch niet meer,’ zei de vreemdeling. ‘De mis is toch reeds half afgelopen als we bij de kerk aankomen.’ De spelers voelden wel, dat ze verkeerd handelden, maar ze stelden elkaar gerust door te zeggen: ‘Och, er komen vandaag nog missen genoeg.’
Maar het spel wilde niet meer vlotten en met bevende handen gaf men de kaarten. Toen iemand weer de kaarten moest geven, beefde zijn hand zo erg, dat een kaart uit zijn hand viel en op de grond terechtkwam. De speler bukte zich onder de tafel om de gevallen kaart op te rapen. Hij tastte in het donker onder de tafel op de vloer. Toen gaf hij plotseling een gil van schrik, want hij pakte in een ruige bokkepoot. De gedachte dat het de duivel was, deed hem bewusteloos op de grond neervallen.
De vreemdeling sprong op en vloog met een angstaanjagende gil door het raam naar buiten, de drie anderen stom van schrik achterlatend. De herberg vulde zich met een verstikkende zwavelgeur en de drie mannen waren er nu van overtuigd dat ze met de duivel hadden zitten kaarten. Geen van het drietal heeft in de kerstnacht ooit nog kaart gespeeld.
Het was vroeger en nu ook nog op vele plaatsen de gewoonte in de Kempen om in de kerstnacht op te blijven om zich toch zeker niet voor de nachtmis te verslapen. De meeste mensen bleven in de huiselijke kring. Er waren er echter ook die dit deden in een herberg, al werd daar door de pastoor vele malen tegen gewaarschuwd. Maar iedereen wil niet gewaarschuwd zijn en zo gebeurde het dat op zekere kerstnacht drie mannen in een herberg rond de tafel geschaard zaten in de hoop, dat er wel een vierde man zou komen om mee te kaarten.
Maar hoe ze ook wachtten, de vierde man kwam maar niet opdagen. Woedend om deze teleurstelling vloekten de drie mannen alle duivels uit de hel. Tenslotte besloten ze maar om naar huis te gaan.
Juist wilden ze opstaan, toen een reiziger binnenkwam en zich aan een tafeltje neerzette. De drie mannen gingen nu ook weer zitten en een van hen ging naar de vreemdeling toe om te vragen of deze zin had om een spelletje mee te kaarten. De vreemdeling stemde toe en zo zaten ze even later met hun vieren kaart te spelen. Ze raakten zo verdiept in hun spel, dat ze niet eens merkten dat de tijd omvloog. Zo speelden ze uren en uren door. Het was een koude kerstnacht. Door de met sneeuwvlokken gevulde lucht slingerde zich het gelui van een kerkklok. In de helderverlichte dorpskerk speelde zachtjes het orgel. Er liepen steeds meer mensen op straat die naar de kerk gingen, want niemand wilde de nachtmis missen.
Plotseling keek een van de spelers op de klok en riep: ‘He, het is bijna vier uur en om vier uur begint de nachtmis, we moeten gaan!’ ‘Och, het helpt nu toch niet meer,’ zei de vreemdeling. ‘De mis is toch reeds half afgelopen als we bij de kerk aankomen.’ De spelers voelden wel, dat ze verkeerd handelden, maar ze stelden elkaar gerust door te zeggen: ‘Och, er komen vandaag nog missen genoeg.’
Maar het spel wilde niet meer vlotten en met bevende handen gaf men de kaarten. Toen iemand weer de kaarten moest geven, beefde zijn hand zo erg, dat een kaart uit zijn hand viel en op de grond terechtkwam. De speler bukte zich onder de tafel om de gevallen kaart op te rapen. Hij tastte in het donker onder de tafel op de vloer. Toen gaf hij plotseling een gil van schrik, want hij pakte in een ruige bokkepoot. De gedachte dat het de duivel was, deed hem bewusteloos op de grond neervallen.
De vreemdeling sprong op en vloog met een angstaanjagende gil door het raam naar buiten, de drie anderen stom van schrik achterlatend. De herberg vulde zich met een verstikkende zwavelgeur en de drie mannen waren er nu van overtuigd dat ze met de duivel hadden zitten kaarten. Geen van het drietal heeft in de kerstnacht ooit nog kaart gespeeld.
Onderwerp
SINSAG 0904 - Der vierte Mann. Teufel als Kartenspieler erkannt am Bocksfuss (Pferdefuss). 
SINSAG 0904 - Der vierte Mann. Teufel als Kartenspieler erkannt am Bocksfuss (Pferdefuss). 
Beschrijving
Drie mannen die in de kerstnacht opblijven om de nachtmis niet te missen vloeken als een vierde man niet komt om te kaarten. Uiteindelijk speelt een reiziger mee, ze vergeten de tijd, de vreeemdeling stelt dat de mis toch al afgelopen is, en als een kaartspeler een kaart van de grond wil pakken merkt hij dat de man een bokkepoot heeft. De vreemde vlucht, en laat een zwavelgeur achter.
Bron
B. Janssen: Het Dansmeisje en De Lindepater - Sagen en legenden uit Kempen, Meierij en Peel. Maasbree 1978, p. 62-63.
Commentaar
1978
Speelt zich af in café De Kers
Aan notulist vertelt door de waardin en bevestigt door inwoners van Oerle.
Aan notulist vertelt door de waardin en bevestigt door inwoners van Oerle.
Der vierte Mann. Teufel als Kartenspieler erkannt am Bocksfuss (Pferdefuss) & SINSAG 0917 Teufel (in Tiergestalt) erschreckt Sünder (Fluchende, Holzdiebe, Sonntagsschänder oder Spötter)
Naam Overig in Tekst
De Kers
De Kers
Naam Locatie in Tekst
Oerle
Oerle
Kempen
Kempen
Plaats van Handelen
Oerle (Noord-Brabant)
Oerle (Noord-Brabant)
Kloekenummer in tekst
L224p
L224p
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20