Hoofdtekst
Hoantsje, Boantsje en it fiskje Tripentree
Dit is it ferhaal fan Hoàntsje en Boàntsje en de pispot, sa't myn âldomke Binne Reeling my dat verteld hat.
Ja, dat wie sa. Efter in boerespul wie in stienbult en dêr lei ek in stikkene pispot. Dêr miste in hoeke út. En ûnder dy pispot kamen in pear ierdmantsjes te wenjen, in mantsje en in wyfke. Dy hieten fan Hoantsje en Boantsje en se libben dêr fredich en goed.
Mar Boantsje dy hie ek al wat de measte froulju yn har sa: se woe wol ris hûshimmelje, al wie it op 't lêst mar in pispot. Se sei tsjin Hoantsje: 'Gean dû ris nei de see mei de skepamer en de amer en helje my in amerfol wetter. Dan sil ik hjoed de pot ris goed skjinmeitsje, it wurdt wol tiid'. 'Toemar', sei Hoantsje.
Hy sette hinne, kaam by de see en skepte in putamer fol yn 'e amer. En doe't er noch in putamerfol yn 'e amer goaie soe, doe seach er, dat dêr in fiskje yn om swom. Dat kaam yn 'e amer terjochte, en Hoantsje tochte, ha, moai! No kinne wy hjoed fiskite, wat sil dat lekker smeitsje.
Mar wat barde der? It fiskje begûn te praten en dat sei: 'Och, lit my los, lit my los! Ast my loslitste, dan kinst krije watst ha wolste'.
Wat nuver! Hoantsje frege: 'Is dat wier'.
'Ja wier', sei it fiskje. dou kinst krije watst ha wolste'.
No, Hoantsje tocht, wy kinne wol wat brûke. Ik weagje it der op, ik smyt it fiskje wer yn 'e see.
Hy kaam thús mei in amerfol wetter en fertelde oan syn wiif, wat him oerkommen wie. Boantsje gong der raar oer út. Sy sei: 'Smoarge jonge, ik ha sa'n sin oan fisk, en no krije wy neat'.
'Ja', sei Hoantsje, 'wy kinne krije wat wy ha wolle'.
'No', sei Boantsje, 'as dat wier is, dan moatst daalk wer nei de see ta gean en dan moatst it fiskje roppe en freegje om in nij hûs'.
Hoantsje die dat. Hy gong nei de see en hy rôp:
'Fiskje, fiskje Tripentree,
Kom út 'e see.
Myn âld wiif Hillebil
Weet niet wat se wil'.
It fiskje kaam boppe wetter en sei: 'Wat is der oan?'
'Myn wiif Hillebil dy wol graach in nij hûs ha'.
'No', sei it fiskje, 'gean mar hinne, it stiet der al'.
Haljetrawalje fleach Hoantsje nei hûs ta, en ja hear, dêr stie in moai hûs en Boantsje stie yn 'e doar en lake en wie bliid. No, mar ris even besjen. Och, wat seach it der moai út. Dit wie wat! Mar ja, der mankearde wat oan. Boantsje sei: 'Ik soe der ek noch graach moai hûsree yn ha wolle'. No, dan moast dat mar wêze.
Hoantsje mar wer nei see ta, en wer itselde ferhaal. Hy begûn te roppen:
'Fiskje, fiskje Tripentree,
Kom út 'e see.
Myn âld wiif Hillebil
Weet niet wat se wil'.
It fiskje kaam foar 't ljocht en frege: 'Wat is der oan?'
'Ja, wy wol graach hûsree ha'.
'No', sei it fiskje, 'gean mar hinne, it stiet er al'.
En dêr kaam er thús, en ja, dêr stie it, hear. Alles yn oarder. Moaie klok, bêdspul, stuollen, tafels, alles wie klear. Wat sieten se der moai! Mar Boantsje wie net tefreden, sy woe noch mear ha. Sy woe ek in moai rydtúch ha, mei hynders. Sy woe kij ha, sy woe in feint en in faam ha foar 't wurk, neam mar op. En it fiskje joech it. As Hoantsje werkaam, dan sei it fiskje: 'It stiet der al'.
Op 't lêst hienen se alles wat se mar betinke koenen; se sieten yn dat moaie hûn yn alle weelde. Lekker iten wie der ek wol, mar Boantsje wie net tefreden. Se seach mar noartsk. Doe sei Hoantsje: 'Wat is dat no? Hast noch net genôch? Wat wolst no wer ha?'
'Ja', sei se, 'dat is 't him krekt: ik wit net, wat ik ha wol'.
'No, dêr begryp ik neat fan. Sis it dan?' Mar it kaam der net út. Op 't lêst sei Boantsje: 'Witste wat! Gean mar nei de see ta en sis dan mar tsjin 't fiskje, dat ik noch wat ha wol. It fiskje moat mar sizze, wat it wêze sil'.
'No', sei Hoantsje, 'bist net wiis!'
Mar se die gjin lichten, se seurde en sangere sa lang, dat op 't lêst, Hoantsje wer nei de see ta, en dat ferhaal wer:
'Fiskje, fiskje Tripentree,
Kom út 'e see.
Myn âld wiif Hillebil
Weet niet wat se wil'.
It fiskje kaam boppe mei grutte eagen en in noartsk gesicht en frege: 'Wat is der no wer?'
'Ja', sei Hoantsje, 'it is wat. Myn wiif Hillebil dy wol wat ha'.
'Wat dan'.
'Ja, dat wit se sels net'.
Doe sei it fiskje mei in grutte stim:
'Sot, sot,
Krûp wer yn 'e âlde pispot'.
En wie wie it fiskje. Hoantsje nei hûs, en och, wat seach er? Dêr stie Boantsje foar de stikkene pispot te gûlen. al it moaie wie fuort.
Sa komt it, as men noait tefreden is.
Dit is it ferhaal fan Hoàntsje en Boàntsje en de pispot, sa't myn âldomke Binne Reeling my dat verteld hat.
Ja, dat wie sa. Efter in boerespul wie in stienbult en dêr lei ek in stikkene pispot. Dêr miste in hoeke út. En ûnder dy pispot kamen in pear ierdmantsjes te wenjen, in mantsje en in wyfke. Dy hieten fan Hoantsje en Boantsje en se libben dêr fredich en goed.
Mar Boantsje dy hie ek al wat de measte froulju yn har sa: se woe wol ris hûshimmelje, al wie it op 't lêst mar in pispot. Se sei tsjin Hoantsje: 'Gean dû ris nei de see mei de skepamer en de amer en helje my in amerfol wetter. Dan sil ik hjoed de pot ris goed skjinmeitsje, it wurdt wol tiid'. 'Toemar', sei Hoantsje.
Hy sette hinne, kaam by de see en skepte in putamer fol yn 'e amer. En doe't er noch in putamerfol yn 'e amer goaie soe, doe seach er, dat dêr in fiskje yn om swom. Dat kaam yn 'e amer terjochte, en Hoantsje tochte, ha, moai! No kinne wy hjoed fiskite, wat sil dat lekker smeitsje.
Mar wat barde der? It fiskje begûn te praten en dat sei: 'Och, lit my los, lit my los! Ast my loslitste, dan kinst krije watst ha wolste'.
Wat nuver! Hoantsje frege: 'Is dat wier'.
'Ja wier', sei it fiskje. dou kinst krije watst ha wolste'.
No, Hoantsje tocht, wy kinne wol wat brûke. Ik weagje it der op, ik smyt it fiskje wer yn 'e see.
Hy kaam thús mei in amerfol wetter en fertelde oan syn wiif, wat him oerkommen wie. Boantsje gong der raar oer út. Sy sei: 'Smoarge jonge, ik ha sa'n sin oan fisk, en no krije wy neat'.
'Ja', sei Hoantsje, 'wy kinne krije wat wy ha wolle'.
'No', sei Boantsje, 'as dat wier is, dan moatst daalk wer nei de see ta gean en dan moatst it fiskje roppe en freegje om in nij hûs'.
Hoantsje die dat. Hy gong nei de see en hy rôp:
'Fiskje, fiskje Tripentree,
Kom út 'e see.
Myn âld wiif Hillebil
Weet niet wat se wil'.
It fiskje kaam boppe wetter en sei: 'Wat is der oan?'
'Myn wiif Hillebil dy wol graach in nij hûs ha'.
'No', sei it fiskje, 'gean mar hinne, it stiet der al'.
Haljetrawalje fleach Hoantsje nei hûs ta, en ja hear, dêr stie in moai hûs en Boantsje stie yn 'e doar en lake en wie bliid. No, mar ris even besjen. Och, wat seach it der moai út. Dit wie wat! Mar ja, der mankearde wat oan. Boantsje sei: 'Ik soe der ek noch graach moai hûsree yn ha wolle'. No, dan moast dat mar wêze.
Hoantsje mar wer nei see ta, en wer itselde ferhaal. Hy begûn te roppen:
'Fiskje, fiskje Tripentree,
Kom út 'e see.
Myn âld wiif Hillebil
Weet niet wat se wil'.
It fiskje kaam foar 't ljocht en frege: 'Wat is der oan?'
'Ja, wy wol graach hûsree ha'.
'No', sei it fiskje, 'gean mar hinne, it stiet er al'.
En dêr kaam er thús, en ja, dêr stie it, hear. Alles yn oarder. Moaie klok, bêdspul, stuollen, tafels, alles wie klear. Wat sieten se der moai! Mar Boantsje wie net tefreden, sy woe noch mear ha. Sy woe ek in moai rydtúch ha, mei hynders. Sy woe kij ha, sy woe in feint en in faam ha foar 't wurk, neam mar op. En it fiskje joech it. As Hoantsje werkaam, dan sei it fiskje: 'It stiet der al'.
Op 't lêst hienen se alles wat se mar betinke koenen; se sieten yn dat moaie hûn yn alle weelde. Lekker iten wie der ek wol, mar Boantsje wie net tefreden. Se seach mar noartsk. Doe sei Hoantsje: 'Wat is dat no? Hast noch net genôch? Wat wolst no wer ha?'
'Ja', sei se, 'dat is 't him krekt: ik wit net, wat ik ha wol'.
'No, dêr begryp ik neat fan. Sis it dan?' Mar it kaam der net út. Op 't lêst sei Boantsje: 'Witste wat! Gean mar nei de see ta en sis dan mar tsjin 't fiskje, dat ik noch wat ha wol. It fiskje moat mar sizze, wat it wêze sil'.
'No', sei Hoantsje, 'bist net wiis!'
Mar se die gjin lichten, se seurde en sangere sa lang, dat op 't lêst, Hoantsje wer nei de see ta, en dat ferhaal wer:
'Fiskje, fiskje Tripentree,
Kom út 'e see.
Myn âld wiif Hillebil
Weet niet wat se wil'.
It fiskje kaam boppe mei grutte eagen en in noartsk gesicht en frege: 'Wat is der no wer?'
'Ja', sei Hoantsje, 'it is wat. Myn wiif Hillebil dy wol wat ha'.
'Wat dan'.
'Ja, dat wit se sels net'.
Doe sei it fiskje mei in grutte stim:
'Sot, sot,
Krûp wer yn 'e âlde pispot'.
En wie wie it fiskje. Hoantsje nei hûs, en och, wat seach er? Dêr stie Boantsje foar de stikkene pispot te gûlen. al it moaie wie fuort.
Sa komt it, as men noait tefreden is.
Onderwerp
AT 0555 - The Fisher and his Wife 
AT 0555 - The Fisher and his Wife 
ATU 0555 - The Fisherman and his Wife.
ATU 0555 - The Fisherman and his Wife.
VDK 0555 - The Fisher and his Wife
VDK 0555 - The Fisher and his Wife
Beschrijving
Een man en een vrouw leven in een omgekeerde pispot. Op een dag gaat de man water halen uit de zee en vangt daarbij een vis. De vis smeekt of hij vrijgelaten kan worden, want dan mag de man wensen wat hij wil. De vis wordt teruggeworpen en de man vraagt aan zijn vrouw wat ze wil hebben. Ze wil een nieuw huis. De man gaat naar de zee en roept het visje. Als hij thuiskomt staat er inderdaad een mooi huis. Maar de vrouw wil ook nieuw huisraad. Opnieuw wordt er op het visje een beroep gedaan en weer komt de wens uit. Maar nog is de vrouw niet tevreden. Ze wil ook een rijtuig met paarden, een knecht en een huishoudster. Alles wordt door het visje gegeven. Nog steeds is de vrouw ontevreden. Alleen ze weet niet wat ze wil. Ze zegt tegen haar man: laat het visje maar iets kiezen. Als de man voor de zoveelste keer het visje raadpleegt, is het visje erg verbaasd. De straf laat niet lang op zich wachten: alle wensen worden ongedaan gemaakt. Nu wonen de man en de vrouw weer in een pispot.
Bron
Ype Poortinga: De foet fan de reinbôge. Fryske folksforhalen. Baarn [etc.], 1979, p. 46
Motief
B375.1 - Fish returned to water: grateful.
B375.1 - Fish returned to water: grateful.
C773.1 - Tabu: making unreasonable requests.
C773.1 - Tabu: making unreasonable requests.
J514 - One should not be too greedy.
J514 - One should not be too greedy.
Q338 - Immoderate request punished.
Q338 - Immoderate request punished.
Commentaar
september 1971
Ook door Jaarsma bij de verteller opgetekend (De Strikel 1966, p.74-75)
The Fisher and his Wife
Naam Overig in Tekst
Hoàntsje
Hoàntsje
Boàntsje
Boàntsje
Tripentree
Tripentree
Hillebil
Hillebil
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20