Hoofdtekst
Hooidaif en Haalfmaal
Het es 'n boer west, dei drei zeuns haar. Haarm haitte de jongste. Hai was naarms nait baang veur, mor mensken zeden dat e wat onneuzel was. 's Oavens veurdat ze noa ber gingen, gooiden ze altied 't hooi van 't goul of veur aner dag. Mor as ze 's mörns opkwammen, den was 't hooi altied verzwonnen. Nou wollen ze 's nachts wacht hollen. Olste zeun mos de eerste wacht hemmen. Hai kroop ien 'n leeg vat ien schuur. Om twaalf uur kwam der 'n reus aan, zette deur oet hengen, rolde 't hooi op, sloug 't op nek en stapte der mit noa boeten. Dou zette deur weer ien hengen en ging vot. Jong ien 't vat was doodsbenauwd. Dou ze hom anerdoagsmörns vrougen, wat ter gebeurd was, trilde nog zoo, dat e niks oetbrengen kon. Dou mos tweide zeun wacht hollen. Dat laip net zoo of. Dou zee daarde zeun: nou zel ik ais wacht hollen! Wat wolt doe, zee voader, bis ja nait goud wies. Jong ging 's oavens ien schuur. Hai nam 'n stopnaal mit en kroop ien 't hooi. Rusteg bleef e liggen te wachten tot twaalf uur tou. Dou kwam reus ter weer aan, zette deur weer oet hengen, rolde 't hooi op en wol 't op nek sloagen. 't Is 'n beetje swoarder as aans, zee e, dou e noar boeten laip. Hai zette deur weer ien hengen en laip noa zien hoes tou. Onnerwegens stook jong hom aal gedureg mit stopnaal. Hè, zee reus, wat zitten der ja 'n stiekels ien vandoag! Dou reus bie hoes kwam, gooide 't hooi ien schuur en ging noa ber, en 't duurde nait laank of hai snorkte as 'n os. Nou wordt 't mien tied, docht Haarm, kroop oet zien hooibult, kreeg 'n dikke heksebiel en houwde reus kop of. Ziezoo, zee e, dei is aan zied. Nou zevve es kieken, wat hier nog meer touholt. Mor meer reuzen von e nait. Wel overaal gold en zulver en edelstainen. Wat ken mie aal dat geld schelen, zee Haarm, ik wil mien hooi weer hemmen. Dou e ien staal kwam, von e doar n poar haile mooie peerden. Dat leek hom beter tou. Hai gooide 't hooi op 'n woagen, spande peerden der veur en ree mit 't spul noar hoes. Hai was net op tied vot, want doar hil toch nog 'n reus tou. Mor dei haar nait ien hoes west. Met dou Haarm weg was mit zien span peerden, dou kwam e der aan zetten.Haarm haar dit nou oetricht, en zien voader en zien bruirs haren der oareg van opkeken. Mor Haarm zulf was ter nait hait of kold van worren; hai gaf naarms noa. Hai haar mor sen verlangst, dat e ook es baang worren zol, net as aner mensken. Hai wol zoo geern ais griezeln. Mor ze konnen 't nait zoo roer bedenken, dat e baang wer. Om reuzen en heksen en spouken gaf e niks, gain spier. Hai ston overaal veur. Veur de duvel was e nog nait baang. Nou dat kon ol vent nait te best hemmen. Ik zel die wel kriegen jonkje, zee e, en hai ging noa dei aner reus, en vertelde hom dat Haarm zien bruir kop ofsloagen haar. Dou wer dei reus haildaal tiegers ien hakken, en mit heur baaident zollen ze hom wel kriegen! Dou het doar ien dei wereld ook 'n spoukhoes west, doar gain mensk in wezen dus. Dat hoes was van de heer van 't laand. De heer heurde der van, dat Haarm zoo geern ais griezeln wol. Den mos e mor es 'n nacht ien dit spoukhoes deurbrengen, zee de heer tegen hom, as hai den zoo'n kerel was, dei ales dus. Dat liekt mie goud tou, zee Haarm, mor den wil ik joen dochter tot vrouw hemmen, zee e, want hai haar zain, dat de heer 'n haile mooie dochter haar, en dei was zóó mooi, dat hai haar der vot zin aan kregen. Dat is goud, zee de heer. Hai kon 't ja makkelk beloven, want 't zol hom verwonnern as Haarm der leventeg weer oet kwam. Nou, dat wer den ofsproken. As Haarm 't doar 'n nacht volhil, zunner dat e griezeleg wer, den kreeg e de dochter.Haarm begon te pankouk bakken. Om klokslag twaalm gooiden ze hom 'n haalve kerel tou schostain ien. Wat heb ik doar nou aan, zegt jong, woar is aner haalfschaid? En dou gooiden ze hom dei ook deur schostain hen. Dou wol Haarm dei baaide helften weer an nkanner bakken, mor dat spul psaste nait. Dou gooiden ze ook nog 'n menskekop noa beneden. Hai wol dei kop ter ook weer opbakken. Onnertied dat e doar mit aan gaang was, stapte der 'n reus mit 'n hail laange board tou schòstain oet. Dei haar 'n dikke heksebiel mit 'n hakblok onner aarm, greep de jong dei baaide helften oet hannen, en legde vot dei aine haalfschaid op hakblok en houwde hom haildal oet nkanner. Geef mie biel ook es op, zee Haarm tegen reus, den zel ik dei aner haalve es oet nkanner houwen. Mor zoo gauw as Haarm heksebiel te pakken haar, sloug e reus zien kop of, en dou houwde hom ien bietjes. Anerdoagsmörns kwam de heer bie Haarm. Hai zee: kerel wat hes nou om maans had? Dat vlaisch, zee Haarm, dat mòje ienzetten, dat is goud veur stieve honden. Dat komt ja best oet, zee de heer, twei van mien jachthonden bennen zoo stief as 'n deur. Hai het heur van dat vlaisch geven, en dou werren ze weer smui en lieneg. En zien dochter mos e nou wel aan Haarm geven. Dou kwam er op 'n dag 'n visker mit 'n körf mit oal bie deur en dei körf het vrouw ien Haarms ber omkeerd en dou hai doar 's oavens ien stapte zee e: hè, doar griezel ik van. En zoo het Haarm ien 't end deur zie vrouw nog griezeln leerd.
Het es 'n boer west, dei drei zeuns haar. Haarm haitte de jongste. Hai was naarms nait baang veur, mor mensken zeden dat e wat onneuzel was. 's Oavens veurdat ze noa ber gingen, gooiden ze altied 't hooi van 't goul of veur aner dag. Mor as ze 's mörns opkwammen, den was 't hooi altied verzwonnen. Nou wollen ze 's nachts wacht hollen. Olste zeun mos de eerste wacht hemmen. Hai kroop ien 'n leeg vat ien schuur. Om twaalf uur kwam der 'n reus aan, zette deur oet hengen, rolde 't hooi op, sloug 't op nek en stapte der mit noa boeten. Dou zette deur weer ien hengen en ging vot. Jong ien 't vat was doodsbenauwd. Dou ze hom anerdoagsmörns vrougen, wat ter gebeurd was, trilde nog zoo, dat e niks oetbrengen kon. Dou mos tweide zeun wacht hollen. Dat laip net zoo of. Dou zee daarde zeun: nou zel ik ais wacht hollen! Wat wolt doe, zee voader, bis ja nait goud wies. Jong ging 's oavens ien schuur. Hai nam 'n stopnaal mit en kroop ien 't hooi. Rusteg bleef e liggen te wachten tot twaalf uur tou. Dou kwam reus ter weer aan, zette deur weer oet hengen, rolde 't hooi op en wol 't op nek sloagen. 't Is 'n beetje swoarder as aans, zee e, dou e noar boeten laip. Hai zette deur weer ien hengen en laip noa zien hoes tou. Onnerwegens stook jong hom aal gedureg mit stopnaal. Hè, zee reus, wat zitten der ja 'n stiekels ien vandoag! Dou reus bie hoes kwam, gooide 't hooi ien schuur en ging noa ber, en 't duurde nait laank of hai snorkte as 'n os. Nou wordt 't mien tied, docht Haarm, kroop oet zien hooibult, kreeg 'n dikke heksebiel en houwde reus kop of. Ziezoo, zee e, dei is aan zied. Nou zevve es kieken, wat hier nog meer touholt. Mor meer reuzen von e nait. Wel overaal gold en zulver en edelstainen. Wat ken mie aal dat geld schelen, zee Haarm, ik wil mien hooi weer hemmen. Dou e ien staal kwam, von e doar n poar haile mooie peerden. Dat leek hom beter tou. Hai gooide 't hooi op 'n woagen, spande peerden der veur en ree mit 't spul noar hoes. Hai was net op tied vot, want doar hil toch nog 'n reus tou. Mor dei haar nait ien hoes west. Met dou Haarm weg was mit zien span peerden, dou kwam e der aan zetten.Haarm haar dit nou oetricht, en zien voader en zien bruirs haren der oareg van opkeken. Mor Haarm zulf was ter nait hait of kold van worren; hai gaf naarms noa. Hai haar mor sen verlangst, dat e ook es baang worren zol, net as aner mensken. Hai wol zoo geern ais griezeln. Mor ze konnen 't nait zoo roer bedenken, dat e baang wer. Om reuzen en heksen en spouken gaf e niks, gain spier. Hai ston overaal veur. Veur de duvel was e nog nait baang. Nou dat kon ol vent nait te best hemmen. Ik zel die wel kriegen jonkje, zee e, en hai ging noa dei aner reus, en vertelde hom dat Haarm zien bruir kop ofsloagen haar. Dou wer dei reus haildaal tiegers ien hakken, en mit heur baaident zollen ze hom wel kriegen! Dou het doar ien dei wereld ook 'n spoukhoes west, doar gain mensk in wezen dus. Dat hoes was van de heer van 't laand. De heer heurde der van, dat Haarm zoo geern ais griezeln wol. Den mos e mor es 'n nacht ien dit spoukhoes deurbrengen, zee de heer tegen hom, as hai den zoo'n kerel was, dei ales dus. Dat liekt mie goud tou, zee Haarm, mor den wil ik joen dochter tot vrouw hemmen, zee e, want hai haar zain, dat de heer 'n haile mooie dochter haar, en dei was zóó mooi, dat hai haar der vot zin aan kregen. Dat is goud, zee de heer. Hai kon 't ja makkelk beloven, want 't zol hom verwonnern as Haarm der leventeg weer oet kwam. Nou, dat wer den ofsproken. As Haarm 't doar 'n nacht volhil, zunner dat e griezeleg wer, den kreeg e de dochter.Haarm begon te pankouk bakken. Om klokslag twaalm gooiden ze hom 'n haalve kerel tou schostain ien. Wat heb ik doar nou aan, zegt jong, woar is aner haalfschaid? En dou gooiden ze hom dei ook deur schostain hen. Dou wol Haarm dei baaide helften weer an nkanner bakken, mor dat spul psaste nait. Dou gooiden ze ook nog 'n menskekop noa beneden. Hai wol dei kop ter ook weer opbakken. Onnertied dat e doar mit aan gaang was, stapte der 'n reus mit 'n hail laange board tou schòstain oet. Dei haar 'n dikke heksebiel mit 'n hakblok onner aarm, greep de jong dei baaide helften oet hannen, en legde vot dei aine haalfschaid op hakblok en houwde hom haildal oet nkanner. Geef mie biel ook es op, zee Haarm tegen reus, den zel ik dei aner haalve es oet nkanner houwen. Mor zoo gauw as Haarm heksebiel te pakken haar, sloug e reus zien kop of, en dou houwde hom ien bietjes. Anerdoagsmörns kwam de heer bie Haarm. Hai zee: kerel wat hes nou om maans had? Dat vlaisch, zee Haarm, dat mòje ienzetten, dat is goud veur stieve honden. Dat komt ja best oet, zee de heer, twei van mien jachthonden bennen zoo stief as 'n deur. Hai het heur van dat vlaisch geven, en dou werren ze weer smui en lieneg. En zien dochter mos e nou wel aan Haarm geven. Dou kwam er op 'n dag 'n visker mit 'n körf mit oal bie deur en dei körf het vrouw ien Haarms ber omkeerd en dou hai doar 's oavens ien stapte zee e: hè, doar griezel ik van. En zoo het Haarm ien 't end deur zie vrouw nog griezeln leerd.
Onderwerp
AT 0326 - The Youth Who Wanted to Learn What Fear Is 
AT 0326 - The Youth Who Wanted to Learn What Fear Is 
ATU 0326 - The Youth Who Wanted to Learn What Fear Is.
ATU 0326 - The Youth Who Wanted to Learn What Fear Is.
AT 0328 - The Boy Steals the Giant's Treasure
AT 0328 - The Boy Steals the Giant's Treasure
ATU 0328 - The Boy Steals the Ogre’s Treasure.
ATU 0328 - The Boy Steals the Ogre’s Treasure.
Beschrijving
Haarm weet niet wat angst is. Uit de schuur van zijn vader steelt een reus elke nacht hooi. Haarm is de enige die niet bang voor de reus is en het hooi weer kan terugpakken. Haarm wordt ook niet bang als hij een nacht in een spookhuis overnacht waar delen van een lijk naar hem worden toegegooid en hij een reus met een bijl doodt. Nadat Haarm de nacht in het spookhuis heeft overleefd, mag hij met de dochter van de heer trouwen. Hij leert uiteindelijk griezelen als zijn vrouw een korf met aal in zijn bed gooit.
Bron
E.J.Huizenga-Onnekes: Het boek van Minne Koning. Groningen (etc.), 1930, p. 77-81
Motief
H1376.2 - Quest: learning what fear is.
H1376.2 - Quest: learning what fear is.
H1400 - Fear test.
H1400 - Fear test.
H1411.1 - Fear test: staying in haunted house where corpse drops piecemeal down chimney.
H1411.1 - Fear test: staying in haunted house where corpse drops piecemeal down chimney.
H1441.1 - Fearless hero frightened by being awakened by eels put down his back.
H1441.1 - Fearless hero frightened by being awakened by eels put down his back.
Commentaar
1930
The youth who wanted to learn what fear is & AT 0328 The Boy Steals the Giant's Treasure
Naam Overig in Tekst
Haarm
Haarm
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20