LOMBO168

RdB: "Zo'n verhaal als Orpheus en Euridice bijvoorbeeld. Dat verhaal vertel ik heel vaak, nu wat minder. Maar daar kun je er zo een aantal naastleggen."
TM: "Dat 'ie de onderwereld ingaat en..."
RdB: "Ja, ik heb ook een Chinese versie over iemand die zijn vrouw terug gaat halen uit de onderwereld. Die maakt alleen geen muziek, maar... [...] En dat is wel leuk, die heeft een typisch Chinees einde, want het eindigt met een reïncarnatie, in tegenstelling tot de Griekse versie. Dan kan je zien dat het precies in het wereldbeeld dan past. In dat geval neemt hij haar mee, en op een bepaald moment dan heeft zij dorst, en dan gaat ze in een boerderijtje... dan zijn ze ontsnapt aan de onderwereld, op de hielen gezeten door geesten en een boosaardige man, waar zij inmiddels mee samenleefde in de onderwereld. En ze zijn op weg, en dan heeft hij dorst, en ze komen langs een boerderijtje en ze zegt dan: 'Ik ga even wat drinken.' Ze geeft hem dan een half muntje en zegt dan: 'Hou dit bij je; dat is het teken dat we elkaar altijd terugvinden.' Dus, nou, zij gaat weg en heeft dat andere halve muntje mee. En hij staat daar te wachten: een uur, anderhalf uur. Geen vrouw, dus op een bepaald moment gaat hij poolshoogte nemen. Doet er een boer open, die zegt: 'Een vrouw? Ik heb helemaal geen vrouw gezien. Maar d'r is hier net wel een dochtertje geboren. Dus hij gaat in het huis kijken en ziet daar een klein babytje, een meisje. En ja, hij is eigenlijk zo gelijk verknocht aan die plek, dat hij daar als knecht in dienst treedt, en daar blijft werken. En dat kind groeit op, en ja, en dat kind trekt toch wel het meest naar de knecht toe. Dat kind heeft alleen een handicap: een vuistje gebald, en er is geen dokter die er wat aan kan doen. En dan is ze zestien, en dan stoeien ze een keer met elkaar en dan krijgt hij dat handje open, en dan vindt hij dat halve muntje. Nou, verder is het precies Orpheus en Euridice. Alleen in de Chinese setting. Ik vind het fascinerend om... ja, ik vind het echt fascinerend. [...] Orpheus en Euridice, dat kan ik wel zeggen dat mijn lievelingsverhaal is. Ja."
TM: "Omdat er voor jou ook een bepaalde boodschap inzit of...?"
RdB: "Ja. Ja, absoluut! Maar daar gaat het ook om! Maar meestal merk ik dat pas als ik een verhaal aan het vertellen ben, en als ik 'm verder vertel, hè, want dat is toch impulsief een keuze, dat ik denk van: dit is een leuk verhaal. Orpheus en Euridice was toen een noodgreep, want ik moest ineens een verhaal hebben, en ik dacht: dat verhaal ken ik al een beetje. Dat kan ik even snel voorbereiden. En dat ging ik toen doen samen met een muzikant, die daarbij muziek maakte, in eerste instantie op de harp en in tweede instantie op de lier. Dus dat werkte natuurlijk èh... dat was heel erg voedend. En wat ik later pas merkte - het verhaal sloeg ook ontzettend aan bij het publiek - maar dat ik later ook merkte van wat ik voor mijzelf daar aan thema's inlegde. In hoeverre d'r voor mij ook een levens-thema inzat. Zoals Orpheus - zeg maar - zijn hart volgt - dat is dan de interpretatie die ik eraan geef - en uiteindelijk ook aan het eind van de rit ook krijgt wat 'ie wil. Want hij is in de eeuwigheid met zijn geliefde. Maar wel dat heel anders gehonoreerd krijgt dan wat 'ie in het begin gedacht had. Er zit heel veel pijn en heel veel dalen tussen op weg daarnaartoe. 't Is heel anders gelopen; hij heeft 't wel gekregen."
MvD kent een gruwelijke versie waarin Orpheus sterft.
RdB: "Ja, maar zijn geest wordt meegenomen - in de meeste versies althans, en dat verschilt dan nog weer hoe het afloopt - z'n geest wordt meegenomen door Pluto of respectievelijk Hades naar de onderwereld. Dus dat betekent dat zij als geesten weer samenkomen. Ja, in de meest brute versie wordt 'ie... D'r zijn verschillende versies, en dat is al grappig dan, hoe dat dan gaat met vertellen. Want d'r zijn verschillende versies hoe het verhaal afloopt. En in de meest brute versie haten de vrouwen hem, omdat 'ie niet meer verliefd kan worden op een andere vrouw, en slaan 'm dood. Ja, daar kan ik niks mee. Haha."
MvD: "Ja, dat is de enige versie die ik ken, hoor."
RdB: "Ja. Nou, d'r is nog een andere versie. En dat is ook, als je naar buiten kijkt, kan zien. Want de lier staat als sterrenbeeld aan de hemel, en is door Zeus als sterrenbeeld aan de hemel geplaatst, nadat Orpheus is doodgeslagen. En staat daar als teken van hun eeuwige liefde. [...] Daar kan ik al meer mee, dus daar kies ik dan voor als mijn einde te laten zijn."
(Interview J.P. Coenstraat 65bis, 3 maart 1999)

Verteller vertelt graag het verhaal van Orpheus en Euridice, eventueel met een Chinees slot, waarin een reïncarnatie voorkomt. Nadat het paar de onderwereld is ontvlucht, gaat het meisje in een boerderij iets drinken. Ze heeft een half muntje achtergelaten als herkenningsteken. Het meisje is spoorloos, maar er is wel een dochtertje geboren. Na zestien jaar gaat haar vuist open en daar vindt de jongen het andere halve muntje. De Griekse versie vertelt de verteller liever niet met de gewelddadige dood van Orpheus, maar met een hereniging in de onderwereld, of het sterrenbeeld lier aan de hemel als symbool van eeuwige liefde.

n.v.t.; interview door Theo Meder en Marie van Dijk (band archief MI)

3 maart 1999

Orpheus    Orpheus   

Euridice    Euridice   

Chinees    Chinees   

Grieks    Grieks   

Pluto    Pluto   

Hades    Hades   

Zeus    Zeus   

2013-03-01 14:46:21