Hoofdtekst
2.5. De scheidspaal
Op een gehucht van Eersel woonde in de vorige eeuw een boer, dIe door de drift om zijne akkers te vergrooten, zoodanig was beheerscht, dat hij niet vreesde, den paal welken zijnen akker van dIen zijns buurmans afscheidde, ver voort te zetten, om alzoo eenige roeden grond in te palmen.
De brave buurman was geenszins op bedriegerij bedacht en had dus dIe onrechtvaardige daad niet opgemerkt. De bedrieger mocht, zijn leven lang, de vrucht van zijnen diefstal genieten, maar dat genot kwam hem eens duur te staan! De onrechtveerdige stierf eindelijk, en sedert dien tijd zagen de boeren van de omstreek, alle nachten tusschen twaalf en één uur, dien man op den akker rondloopen met een zwaren paal op zijne schouders, gedurig roepende: ‘Waar zal Ik hem laten? waar zal ik hem laten’. Meer dan één inwoner van Eersel had die verveerlijke verschijning voor oogen gehad en was met angst gaan vluchten. Jaren lang had de schim reeds rondgezworven, toen, op zekeren keer, een boer, door den drank verhit, en wien zijne beenen huiswaarts verder niet meer wilden dragen, zich op den gevloekten akker te slapen legde. De geest verscheen als naar gewoonte met den paal en riep wederom: 'Waar zal ik hem laten?' De dronkaard hief het hoofd half op, zag de verschijning en antwoordde: 'Draag hem, lomperd, waar gij hem gehaald hebt.' - 'Nu ben ik verlost,' riep de schim, en zij ging den paal op zijne eerste plaats terugzetten en verdween voorgoed.
De dronkaard was zoodanig door dit voorval getroffen, dat hij op staanden voet nuchter werd en met de vrees in de ziel zich naar huis spoedde, waar hij het gebeurde aan zijne vrouw verhaalde, die het 's anderendaags aan het gansche dorp bekend maakte.
Op een gehucht van Eersel woonde in de vorige eeuw een boer, dIe door de drift om zijne akkers te vergrooten, zoodanig was beheerscht, dat hij niet vreesde, den paal welken zijnen akker van dIen zijns buurmans afscheidde, ver voort te zetten, om alzoo eenige roeden grond in te palmen.
De brave buurman was geenszins op bedriegerij bedacht en had dus dIe onrechtvaardige daad niet opgemerkt. De bedrieger mocht, zijn leven lang, de vrucht van zijnen diefstal genieten, maar dat genot kwam hem eens duur te staan! De onrechtveerdige stierf eindelijk, en sedert dien tijd zagen de boeren van de omstreek, alle nachten tusschen twaalf en één uur, dien man op den akker rondloopen met een zwaren paal op zijne schouders, gedurig roepende: ‘Waar zal Ik hem laten? waar zal ik hem laten’. Meer dan één inwoner van Eersel had die verveerlijke verschijning voor oogen gehad en was met angst gaan vluchten. Jaren lang had de schim reeds rondgezworven, toen, op zekeren keer, een boer, door den drank verhit, en wien zijne beenen huiswaarts verder niet meer wilden dragen, zich op den gevloekten akker te slapen legde. De geest verscheen als naar gewoonte met den paal en riep wederom: 'Waar zal ik hem laten?' De dronkaard hief het hoofd half op, zag de verschijning en antwoordde: 'Draag hem, lomperd, waar gij hem gehaald hebt.' - 'Nu ben ik verlost,' riep de schim, en zij ging den paal op zijne eerste plaats terugzetten en verdween voorgoed.
De dronkaard was zoodanig door dit voorval getroffen, dat hij op staanden voet nuchter werd en met de vrees in de ziel zich naar huis spoedde, waar hij het gebeurde aan zijne vrouw verhaalde, die het 's anderendaags aan het gansche dorp bekend maakte.
Onderwerp
SINSAG 0404 - Wo soll ich ihn hinsetzen?
SINSAG 0404 - Wo soll ich ihn hinsetzen?
Beschrijving
Boer die onopgemerkt de afscheiding van zijn akker verzet komt na zijn dood terug met een de paal op zijn schouder en vragend waar hij de paal moet laten. Een dronken passant roept hem toe dat hij de paal terug moet zetten op de plaats waar die vandaan komt. De geest is dan verlost, plaatst de paal op de oorspronkelijke plaats en verdwijnt. De dronken man ontnuchtert meteen, vertelt het gebeuren thuis aan zijn vrouw, die het doorvertelt.
Bron
Willem de Blécourt, Volksverhalen uit Noord Brabant, Utrecht [etc.]: Het Spectrum, 1980. p. 47-48
Motief
E345.1 - Dead returns to replace boundary marks he has removed.
E345.1 - Dead returns to replace boundary marks he has removed.
Commentaar
1892
Motief: E345.1.a Ghost walks boundary line, carrying stone, asking: 'Where shall I put it?' Finally someone tells him to put it where he had found it. Ghost does, comes no more.
OV IV: 7-8. Nederlandse bewerking van Wolf 1843: 509-510 (no. 428). Bewerking: Sinninghe 1964: 71; Biemans 1973: 9; Kunst 1972: 35 (no. 139). S.S404.1; LS C1021 Grenzgeist.
2. De archeologie van het vertellen. Verhalen uit de Kempen
Opgetekend, verzameld en bewerkt door Petrus Norbertus Panken. Panken werd geboren te Duizel op 6 september 1819. Hij was vanaf 1840 tot 1863 onderwijzer te Westerhoven en na zijn pensionering brievenbesteller te Bergeik, waar hij op 20 juli 1904 overleed. Hij was een pionier op het gebied van de Noordbrabantse archeologie, daartoe o.a. geïnspireerd door C.R. Hermans (zie Biemans 1977). Een uitgebreide biografie van hem werd geschreven door Hein Mandos (1971). Zijn verhalen werden gepubliceerd in het Tijdschrift voor Noordbrabantsche Geschiedenis, Taal- en Letterkunde (TNG) I (okt. 1883 -okt. 1884) II (okt. 1884-okt. 1885), III (okt. 1885-okt. 1886) en in Ons Volksleven (OV) IV (1892), V (1893). Van de publicaties uit Ons Volksleven verscheen in 1893 een overdruk. Zijn Bergeikse verhalen verschenen bovendien in de Beschrijving van Bergeik (BB), dat hij samen met A.F.O. van Sasse van Ysselt schreef (1900).
Zijn handschriften, waaronder een Autobiografie of Eigen Levensbeschrijving en een dagboek zijn te raadplegen in het streekmuseum Eicha te Bergeik.
OV IV: 7-8. Nederlandse bewerking van Wolf 1843: 509-510 (no. 428). Bewerking: Sinninghe 1964: 71; Biemans 1973: 9; Kunst 1972: 35 (no. 139). S.S404.1; LS C1021 Grenzgeist.
2. De archeologie van het vertellen. Verhalen uit de Kempen
Opgetekend, verzameld en bewerkt door Petrus Norbertus Panken. Panken werd geboren te Duizel op 6 september 1819. Hij was vanaf 1840 tot 1863 onderwijzer te Westerhoven en na zijn pensionering brievenbesteller te Bergeik, waar hij op 20 juli 1904 overleed. Hij was een pionier op het gebied van de Noordbrabantse archeologie, daartoe o.a. geïnspireerd door C.R. Hermans (zie Biemans 1977). Een uitgebreide biografie van hem werd geschreven door Hein Mandos (1971). Zijn verhalen werden gepubliceerd in het Tijdschrift voor Noordbrabantsche Geschiedenis, Taal- en Letterkunde (TNG) I (okt. 1883 -okt. 1884) II (okt. 1884-okt. 1885), III (okt. 1885-okt. 1886) en in Ons Volksleven (OV) IV (1892), V (1893). Van de publicaties uit Ons Volksleven verscheen in 1893 een overdruk. Zijn Bergeikse verhalen verschenen bovendien in de Beschrijving van Bergeik (BB), dat hij samen met A.F.O. van Sasse van Ysselt schreef (1900).
Zijn handschriften, waaronder een Autobiografie of Eigen Levensbeschrijving en een dagboek zijn te raadplegen in het streekmuseum Eicha te Bergeik.
Wo soll ich ihn hinsetzen? Grenzfrevler als Wiedergänger wird von einem Trunkenbold erlöst, der ihm die richtige Antwort gibt.
Naam Locatie in Tekst
Eersel
Eersel
Plaats van Handelen
Eersel (Noord-Brabant)
Eersel (Noord-Brabant)
Kloekenummer in tekst
K220p
K220p
Datum Invoer
2013-03-01 14:46:20