Registratie zal enige tijd duren. Deze functie is in ontwikkeling.

YPFOE317 - Su'n min, petiterig kereltsje

Een mop (boek), vrijdag 14 december 1973

Hoofdtekst

Su'n min, petiterig kereltsje
Op un warme dag sat un kleermakerke op tafel. Ut was un min, petiterig kereltsje. Hy sat foorover te pikken en te pikken en hij kon eigenlik nyt avesere, want der waren sufeul muggen om 'em heen; dan saten se 'em op 'e kop en dan op'e hannen. Hij deed mar niks aanders as muggen wegjage en muggen wegslaan. Op ut laast nimt-y su'n lap en dêr sitte un boel muggen op. Dêr slaat-y met syn perslap op en dan lêgge der seven dooie muggen op 'e tafel. Hij seit: 'Wat doen ik hier eigenlik op 'e tafel te sitten en te pikken as ik dy seven in één klap doadslaan kan!'
Afijn, ut laaste dat-y doet dat is un sjerp make. Dy hangt-y skuin over't skouder en over syn bust heen en dêr staat op: Zeven in een klap doodgeslagen. Hij steekt syn klein busje foorút en hij stapt de wereld in. Hij hoorde, dat dêr in 'e stad un koaning was, dy socht un man foor syn dochter en dat moest un hele dappere en bekwame man weze. Nou, seit de kleermaker teugen'emsels, ik hew seven in één klap doadslagen, dat wêr sal ik ferders nog benaud foor weze? Ik gaan der es eventsjes op ô.
Hij wurde wel un bitsje freemd ansien. De groaste en sterkste mannen hadden dêr al weest en waren allemaal de wereld ingaan om de taken te folbringen, mar der was nog nooit gynéén fan weeromkomen. Se dochten, nou afijn, we kanne ut dat kleine kereltsje oek nog wel even prebere late. Wij misse eigenlik oek niks, as-y hier of dêr opfreten wurdt.
Nou sit dêr in 'e tunen of de bossen dy bij ut koaninklik paleis hore un hele groate ferskeurende leeuw, en omdat se dat beest nyt op tiid foere konnen, frat-y oek wel es minsen op. Mar der was nooit gynéén dy 'em krije of pakke kannen had. Nou was syn eerste taak om dy leeuw te krijen. Nou, de kleermaker dy seit: 'Hindert niks, ik gaan der op ô, ik hew seven in één klap doadslagen, dy éne leeuw wurd ik oek wel baas'.
Kleermaker ut bos in. De diinstknechten fan 'e koaning gaan met, tot an 'e ingang fan ut bos toe en dan sêgge se: 'Nou durve wy nyt ferder met. Gaan jou mar alleen ferder'. Nou, hij foelde 'em eigenlik al nyt lekker, mar hij docht, ik mut ut nou toch wel doen.
Ferderop siet-y su'n boswachterswoaninkje staan, en hij steekt eerst mar es dy kant út. Hij is der al dicht bij, en ja hoor, dêr in 'e struken sit dy groate leeuw met syn bek wiid open en dy siet dêr dat hapke en hij sal wel docht hewwe, dêr sit foor mij niet feul an, mar foor bytsje is dat mantsje toch nog wel goed genoeg. Dat hij komt met groate sprongen op 'em ô en de kleermaker naait der út, su hard as-y kan, en hij springt bij wize fan spreken dwars deur de deur dat boswachtershúske in, en hij draaft deur naar de kamer toe. Mar ja, dy deur laat-y open staan, dy suffert, en doe hoort-y dy leeuw in dat gankje stommelen. Doe was de enigste útweg un klein rútsje. Dêr kon-y nog krek deur, deurdat-y su klein en su mager was. De leeuw sat flak achter 'em en had 'em bijna bij syn poat beet, mar hij nimt un snoeksprong en hij komt su weer buten. De leeuw steekt syn groate kop deur ut rútsje. mar ferder kan-y nooit komme. Hij kan de kop der nyt meer út krije en hij kan oek nyt meer achterút.
De kleermaker doet de foordeur dicht, op 'e knip, hij sjout weerom en hij seit teugen de knechten fan 'e koaning: 'Hoe wi'jime de leeuw hewwe, doad of levend?' Nou, dat kan se niks skele. 'Awwe dat beest maar hewwe', sêgge se. Nou, hij seit: 'Ik hew 'em levend fongen—kom mar eventsjes met. Jym kanne 'em wel fan mij krije'.
Doe is dêr un heel leger mênsen metkomen, met un wagen en met un kooi, en toen kwamen se bij ut húske en dy leeuw dy sat dêr met 'e kop in dat raamke. Fan 'e aandere kant konnen se 'em fastbine en der út trekke en hij is in triomftocht op 'e wagen deur de stad foerd. Doe had de kleermaker syn eerste taak folbrocht.
Toen kreeg hij de tweede opdracht. Dêr was dan un groate draak met seven koppen. Dy sat an 'e aandere kant bij un meer en dan moest-y dêrheen, deur de bergen heen. Hij der op ô en toen kwam-y in 'e streek wêr dy draak weze moest. Hij loopt der su heen en dêr sit an 'e kant fan't water un monster fan un draak met seven koppen. Dy stak seven tongen teugen 'em út, dy su heen en weer kwispelden. Hij had de steert fan un hônd en dêr deed-y oek krek met as un hônd. Dy koppen dy sêgge: 'Ha, dêr komt un hapke foor mij an. Ut is wel un klein mantsje, mar ut is in elk gefal wat om met te beginnen. Dan kann' we altyd noch wel es eventsjes sien'.
Mar ut kleermakerke seit: 'Draak, jou mutte nog eventsjes wachte, want miskyn kan ik jou nog wel helpe'.
'Op hoe'n manier súd nou su'n klein kereltsje my helpe kanne?'
'Nou, ik hew seven in één klap doadslagen en ik hew al un taak foor de koaning deen. Ik kan alles wat je mar wille!'
'Nou', seit de draak, 'ik loof der niks fan. Mar ast my dan toch nog un plesier doen wiste, foordat ik dy opfreet: ik hè wat luzen op myn koppen sitten en dy wúd ik eigenlik wel eventsjes kwyt'.
'Nou, dan mutt' jou dy koppen heel stil neerlêgge'.
Toen ging dy draak heen, dy lei syn koppen op 'e grônd en ut kleermakerke dat trok der un boomstamke dat dêr lag su overheen dat dy koppen fast saten. Hij gaat boven op dy boomstam sitten en hij begint dêr de luzen út'e draak syn haren te halen, krek sulang dat de draak 'em rustig neergaf, omdat-y dat su'n lekker gefoel fon. Toen nam-y syn sabel en foordat de draak der erg in had was-y al un stuk of wat fan syn koppen kwyt. Hij begon te spartelen en hij kwam nog overênd, mar krek foordat-y op syn poaten ston, had de kleermaker de sevende kop der ô slagen en toen fiel ut beest doad neer.
Toen het-y de draak syn seven koppen in un sak deen, de sak over 't skouder en dêr is-y met naar de stad gaan. Hij seit: 'Nou meensen, nou mu' jym mar es eventsjes sien, wat ik hier hew'. Hij het de seven koppen sien laten en doe gingen de meensen met naar ut plak wêr't de draak leefd had en dêr fonnen se ut dooie beest. Su had-y oek dy taak goed folbrocht en toen moest-y dan nog an de derde en swaarste beginne.
De derde opdracht was dy teugen 'e man dy de skrik fan'e hele streek was. Dat was un reus, en dy reus was ontsettende sterk. Hij sei: 'Ik bin meer maans as de koaning, en idereen dy bij mij in 'e buurt komt maak ik fan kant. Dit is myn laan en hier komt gyn sterveling op'. En de koaning seit: 'Sulang as dy yn myn ryk sit, kan ik nyt regere'. 'Nou', seit ut kleermakerke, 'ik sal wel eventsjes met dy kerel ôrekene'.
Dat hij gaat dêrheen en doe komt-y bij un bos. En dan komt dêr un kerel an, hij had nooit docht, dat der sokke groate mênsen waren. Hij was wel dry keer su groat as-y sels was en hij moest der helemaal bij opsien. De reus dy moest soeke, want hij hoorde wel wat gerucht en hij rúkte mênseflees, mar hij kon 'em eigenlik nyt eens sien, su'n klein kereltsje as dat was. En toen siet-y dêr su'n mantsje met seven in één klap op syn bust, en dêr begint-y freeslik om te lachen.
Hij seit: 'Wat mustou hier, wat sústou beginne, ju?'
De kleermaker seit: 'Man, jou mutte nyt te licht over my dinke: ik hew seven in één klap doadslagen en ik bin oek nyt bang foor jou'.
En doe seit dy man: 'Wat kanste dan? Wat sast dan beginne?'
'Sêg mar, wat je wille!'
'Dat is allemaal goed en wel'.
De reus nimt met syn groate haan un stien fan'e grond en knypt 'em en breekt 'em middendeur. 'Haha, as dat alles is!' seit de kleermaker. Hij had un pakje butter in syn tas en toen doet-y krek as pakt-y un stien fan 'e grônd ô, mar dan nimt-y dat pakje butter. Hij seit: 'Mu' je es eventsjes sien: disse stien!' En hij knypt, dat de smots dy spat de reus in 't gesicht. De reus seit: 'Nou, nou. dat Iykt der wel op. Mar nou sa'w' es eventsjes sien, wy ut ferste gooie kan. Ik hè dry dingen, en astou ut nou alle dry keren fan mij winst, dan fordwyn ik út disse streek en dan wil ik nyt in dit laan woane, want ik wi'nyt één naast mij hewwe dy mij ferslaan kan'.
Afijn, de reus nimt un stien fan 'e grônd ô. Hij seit: 'Siest dy bomen dêr staan?'en de reus dy slingerde dy groate stien dêr over dy bomen heen en dy seit fan: 'En nou dou!' En de kleermaker had onderweg un feugeltsje met un manke poat antroffen en dêr had-y medeliden met kregen. Hij had docht, ik mut dat beesje mar metnimme, miskyn dat ik 'em nog beter make kan. En su had-y 'em in syn weitas stopt.
Hij seit: 'Nou mu'je disse stien fan mij es even sien!' Hij haalde ut feugeltsje út syn tas, hij gooit ut de lucht in en dat gaat feul hoger en feul ferder. Hij seit: 'Sien, sien, sien!' Ut feugeltsje floog dêr over dy bomen heen wêr de reus gooid had. Hij seit: 'Nou hoef'je nyt eens meer te fragen. wy ut ferste gooie kan—dy stien fan mij mut nog altyd weer op 'e grônd komme'.
Toen seit de reus: 'Nou, dan wil ik nog één keer wat doen. Kanst dit oek?' En doe trok-y an un boom dy dêr ston, su'n lange, smalle boom, dy trok-y su bij de krún naar onderen toe, dat de krún fan 'e boom op 'e grônd sat, en hij seit: 'Dat wúd ik nou wel es fan dij sien'.
'Nee', seit de kleermaker, 'dat binn' we nyt ôsproken. We suden un wedstriid houwe, wy't ferste springe kan. En ik sa' wel eerst!'
'Nou, gaan dyn gang mar!' seit de reus. En dêr doet-y un stap achterút en hij laat de boom los. Mar de kleermaker had ondertussen de bovenste takken fan 'e boom beetpakt en dy wurde meteen met syn klein, smal bealichje deur dy boom optrokken en de lucht in swypt, dat wel feertig meter ferder kwam-y tussen de struken neer en dêr stapte-y triomfantelik út. Dan komt-y werom bij de reus en hij seit: 'En nou jou springe!' 'Dat-dat kan ik nyt', seit de reus, 'dat kan ik nooit un keer. Ik hew oek nooit weten, dat un meens su fer springe kon'. En de reus begon te gulen, dat-y ferslagen was op alle fronten. Hij nimt syn saakje onder de aarm en bedroefd stapt-y weg en hij seit: 'Se siene mij hier nooit weer'.
Ut kleermakerke het de diinstknechten fan 'e koaning ophaald en hij het se sien laten, dat der niks meer fan 'e reus te finen en de hele streek feilig was.
Doe had-y syn opdrachten alle dry goed folbrocht. Hij mocht met de prinses trouwe en hij is nog un heel lief en un heel gelukkig koaninkje wurden.

(Stedsk fan Harns)

Onderwerp

AT 1640 - The Brave Tailor    AT 1640 - The Brave Tailor   

ATU 1640 - The Brave Tailor.    ATU 1640 - The Brave Tailor.   

Beschrijving

Een kleine kleermaker slaat zeven muggen dood. Door deze gebeurtenis krijgt hij zoveel zelfvertrouwen dat hij besluit om naar de hand van de dochter van de koning te dingen. Hij moet echter wel eerst verschillende taken volbrengen. Als eerste taak lukt het hem om een leeuw te vangen. Zijn tweede taak volbrengt hij ook succesvol. Een zevenkoppige draak wordt door hem door middel van een list de koppen afgehakt. De derde en laatste taak is het verslaan van een reus. De reus vertrekt na drie keer door het ontketende kleermakertje in een wedstrijd te zijn verslagen. De kleine kleermaker trouwt met de prinses en hij zal een lief en gelukkig koninkje worden.

Bron

Ype Poortinga: De foet fan de reinbôge. Fryske folksforhalen. Baarn [etc.] 1979, blz.328-331.

Commentaar

14 december 1973
The Brave Tailor

Datum Invoer

2013-03-01 14:46:20