Volksverhalenbank van de Lage Landen

' t Spook

sage uit 1953

ziel
De ziel van een overledene krijgt geen rust wanneer die persoon tijdens zijn leven grensstenen heeft verlegd. Na zijn dood moet zijn ziel met de steen in de hand ronddwalen totdat hij er de juiste…

Trefwoorden: boer, boerenzoon, dode, dolen, dood, dwalen, grens, hemel, krijgen, neerleggen, overledene, overlijden, pastoor, plek, rust, steen, sterven, straf, terugleggen, vallen, verleggen, verplaatsen, weghalen, ziel, zwerven

Geen titel

sage uit 1937

ziel
Een rijke koopman gaat voor zaken op reis. Wanneer hij weer thuiskomt, verwacht hij dat zijn geliefde dochter hem op zal staan te wachten, maar alles wat hem opwacht is een angstige stilte. Als hij…

Trefwoorden: begroeten, bemannen, bezoeken, branden, buitenland, dochter, doden, doorzoeken, geest, kerkhof, koetsier, koopman, liefhebben, middernacht, nacht, ongerustheid, ontdekking, opwachten, rijkdom, roven, rust, spook, stelen, sterven, stoppen, terugkeren, thuiskomst, verdriet, verhuizen, vermoorden, verwachten, vuur, wagen, weerhouden, woede, zakenreis, ziel

Waarom de smeden niet werken op Goede Vrijdag

sage uit 1895

ziel
Smeden werkten niet tijdens Jezus' kruisiging, maar een wever trok nagels uit zijn getouw. De duivel meende daardoor recht op hem te hebben en kwam hem halen, maar raakte tijdens de worsteling verward…

Trefwoorden: ambacht, bekoringen, draden, duivel, gebruik, geesten, gereedschap, getouw, godsdienstig, goede vrijdag, hels, hoefsmeden, huilen, kruisigen, legende, nagels, oorsprong, pijn, recht, sage, slagen, smid, spinnen, verhaal, verwarren, vlucht, weefgetouw, werken, wever, worsteling, ziel

Het spook van de Gravenberg

sage uit 1874

ziel
Een meisje belooft te trouwen, en als het niet doorgaat een vat olie voor de godslamp in de kerk. Ze trouwt toch met een ander, vergeet haar belofte en sterft. Haar rusteloze ziel keert terug, maar…

Trefwoorden: belofte, beloven, dood, familie, geestelijke, godslamp, huwelijk, kerk, klagen, naloop, olie, ontrouw, pater, rusteloos, schuldig, spokerij, spook, sterven, trouwen, verbannen, wederkeren, ziel

De Gravenberg

sage uit 1874

ziel
Rond de Gravenberg spookt het. Een argeloze voorbijganger krijgt soms een klap, maar ziet niemand. Een jongen vindt in een bergspleet een grote schat, maar durft hem niet mee te nemen. Als hij later…

Trefwoorden: aanval, adel, belofte, beloven, berg, berggeest, dood, familie, geestelijke, godslamp, goud, huwelijk, jager, kerk, klagen, naloop, olie, ontrouw, onvindbaar, pater, rusteloos, schat, schuldig, spokerij, spook, spoorloos, spotten, sterven, trouwen, verbannen, verdwenen, wederkeren, ziel, zoeken

Van profetieën en voorteekenen: De dood klopt

sage uit 1925

ziel
Toen de laatste baron De Keverbergh, heer van de burcht Aldenghoir bij Haelen op sterven lag, werden er plots drie harde, korte slagen op de ijzeren burchtpoort gehoord. Het was de Dood, die altijd op…

Trefwoorden: baron, bronzen klopper, burcht, burchtheer, dood, grote reis, harde, heer, ijzeren burchtpoort, korte slagen, meenemen, poort, stam, sterfgeval, sterven, ziel

Duivelssagen: De deurwaarder en de duivel

sage uit 1925

ziel
Een deurwaarder en de duivel -beide geen welkome gasten bij de mensen- komen elkaar tegen in Neeritter. De deurwaarder wil weten hoe de duivel te werk gaat. De duivel vertelt dat hij een kind dat…

Trefwoorden: aardappelen, deuren, deurwaarder, doel, dorp, gemeend, geroepen, gesprek, getier, hel, herberg, kind, leering, luisteren, macht, machteloos, manen, meenemen, nies, niezen, onguur, onwelkome gasten, raad, reis, reizigers, schillen, stom woord, tieren, twisten, twistenden, uitdrukking, vangen, vensters, verdwenen, vervloekte, verwensen, vloeken, vloeker, vrouw, water, wijwater, winnen, ziel, zielen

Duivelssagen: De duivel te slim

sage uit 1925

ziel
Een speler heeft bijna al zijn vermogen met kaarten verspeeld. 'Alles is naar de duivel' roept hij. Onderweg naar huis komt hij een heer tegen, waartegen hij zijn ongelukkige toestand vertelt. De heer…

Trefwoorden: aanbod, accoord, angstaanjagend, argwaan, bedriegen, bekoring, belofte, berooid, berucht, beurs, duivel, geld, geruïneerd, gokken, gokverslaafd, goud, gouden, grof geld, heer, helpen, herberg, instemmen, jaar, kaarten, kaarthuis, kans, kronen, lenen, list, mysterieus, nacht, sinister, slim, speler, spelers, strijkmaat, uitkomst, uitlachen, uitlenen, valstrik, vat, verleiding, vermogen, verschreven, verspelen, vloeken, wantrouwen, ziel

Van verzonken klokken en kasteelen: Het verzonken slot van Heijthuizen

sage uit 1925

ziel
Een feestende en dronken burchtheer laat op kerstavond een verkleumde bedelaar zijn slot niet binnen. En hij gaat verder met feesten. De bedelaar vriest dood en de burchtheer zinkt spontaan met slot…

Trefwoorden: aarde, avond, bedelaar, braspartij, burcht, burchtheer, burchtkapel, diep, dof, drinken, gestorven, grijsaard, hardvochtigheid, heetbedronken kop, heilige, hervatten, kerkklok, kerstnacht, klok, kloppen, koelte, koude, nachtverblijf, omkomen, poel, poort, scheiden, slot, sluiten, spel, spelen, storen, stoten, straf, tafelvrienden, verdwenen, verzonken, viering, ziel, zinken, zwelgen

Van wilde jachten en spookwagens: De sage uit het "Ven"

sage uit 1925

ziel
Boer Jan en knecht Helmes keren terug van werk en zien ineens een vurige wagen in de lucht vliegen, waarop een man gefolterd wordt. Boer Jan vertelt Helmes dat dit 'Hazenpoot' was, de hebzuchtige…

Trefwoorden: aannemer, aartshertogin, achterhouden, achtervolgen, angst, armen, barmhartigheid, beangstigd, bekeerd, bekeren, berg, besturen, bidden, blakeren, boer, brood, bruine paters, dagloner, dijk, doodmoe, doorwerken, durven, egoïsme, folteren, gedruis, geld, gerechtigheid, geschiedenis, gespuis, gezicht, gierigheid, goed, graven, grond, hakken, hebzucht, heet, heide, helling, heremijt, hoeve, holle weg, hulp, ijver, jongen, juli, kanaal, klokje, knecht, koorts, krom been, kruin, kruis maken, kwaad, lammenteren, landen, lijden, lijf, linde, lonen, lucht, mens, modder, moed, naam, nachtdienst, namiddag, ongelukkige, ontferming, opkomen, opzichter, overkomen, paarden, profijt, rechtmatig, rode baard, rusten, schelm, schrik, schroeien, spade, straf, strooisel, verachting, vermogen, verte, vijanden, vluchten, voorbeeld, vreemde geesten, vreemde vent, vrek, vurige wagen, waarschuwing, wanbetalen, wapen, warme gloed, water, werklieden, winstgevende handel, wraak, zetel, ziek, ziel, zondag

Van spoken: Het onrechtvaardige melkmeisje

sage uit 1925

ziel
Een spook verschijnt 's nachts in de Bourgognestraat en zingt: 'Half water, half melk, ik heb te nauw gemeten, en ik heb mijn ziel vergeten!' Een overleden melkmeisje gaf haar klanten tijdens haar…

Trefwoorden: geest, gestraft, gierig, klanten, maat, melkboer, melkkruik, melkmeisje, nauw meten, onrechtvaardigheid, rijmpje, roepen, spook, te kort doen, verdoemd, ziel

Van spoken: De timmerman van Gulpen

sage uit 1925

ziel
Een vloekende dronkaard overlijdt. Zijn vrouw wordt sindsdien elke nacht in haar huis lastig gevallen door een hond die haar stompt. Tot ze uit huis gaat wonen. Vanuit het huis van de buren kan ze de…

Trefwoorden: bed, bezweren, bidden, boeren, boeten, breinaald, bruiloft, buren, buurman, dronken, geest, gewoonte, godsdienst, godslastering, hameren, hertrouwen, hond, huis, kapelaan, klaver, kloppen, lawaai, mestkuil, nacht, overmoedig, pastoor, pater, pennemesje, pijn, poel, schaven, slaan, spook, spookhuis, staart, stelen, straf, tieren, timmerman, verbannen, verbittering, verlaten, vier, vloeken, voorwaarde, weduwe, wegjagen, werkhuis, zagen, zenuwen, ziel, zonde

Van juffers en gedaanten zonder kop: De witte juffer en het gebroken slot van Grubbenvorst

sage uit 1925

ziel
Een vogelvrij verklaarde jonker wordt verliefd op een meisje in het dorp waar hij zich schuilhoudt. Maar als hij op een nacht door de ruïnen van het Gebroken Slot dwaalt, komt hij erachter dat zij…

Trefwoorden: bedrog, bootje, dochter, dolen, geest, herberg, huichelarij, krochten, liefde, maanlicht, maneschijn, meisje, moord, neersteken, praatjes, roeiriemen, ronddwalen, rondwandelen, ruïne, schuilplaats, slot, spook, sterven, vallen, verliefd, vervloeken, verwijten, vogelvrij, waardin, witte juffer, ziel

Van verzuimde bedevaarten en ongeldige missen: De verzuimde bedevaart

sage uit 1925

ziel
Een weesmeisje, in dienst als koeienmeisje, wordt door de boer van diefstal verdacht, omdat de koeien onder haar hoede zo weinig melk opleveren. Maar het meisje kan er niets aan doen: terwijl zij…

Trefwoorden: barrevoets, bedevaart, beschuldigen, bidden, blote voeten, boer, boerderij, boeten, brood, deken, diefstal, emmers, gelofte, hof, koeien, last, melk, omkijken, omschoppen, omvallen, ontslaan, opofferen, redden, schim verschijning, vader, vagevuur, vee, verdacht, verlossen, volbrengen, water, weesmeisje, ziel

Geen titel

sage uit 1963

ziel
Weddenschap met duivel om ziel. Man krijgt ziel terug als duivel geen kar met levende kikkers kan laden.

Trefwoorden: duivel, kikker, levend, list, terugkrijgen, verkopen, weddenschap, ziel

Van Sint Servatius (Het visioen van St. Servaas)

legende uit 1925

ziel
Sint Servaas gaat om Pelgrimtocht om God tot barmhartigheid te bewegen ten gunste van de zondaars in Gallië. Dan ziet hij in een visioen Jezus Christus, met aan zijn zijde de Heilige Maagd Maria,…

Trefwoorden: afscheid, barmhartigheid, bedevaart, begrafenis, besluit, bidde, bischop, boeten, dood, gebed, heilige, hel, heml, omringen, openbaring, pelgrim, raad, rechtvaardig, reis, sleutel, sparen, stad, stenen tafel, sterven, straffen, teken, troosten, vervloeken, visioen, voorspelling, weigeren, ziel, zondaar

De dobbelaar op Lichtenberg

sage uit 1925

ziel
Een dapper, maar ook goddeloos ridder is bezig zijn geld te verbrassen met dobbelen op Lichtenberg. Dan klopt er een bedelmonnik aan, die de ridder waarschuwt: de monnik kan maar beter bidden voor…

Trefwoorden: afgrond, angst, bedelmonnik, bekering, berouw, bezoeker, bidden, brassen, dapper, diepte, dobbelen, donderslag, donker, dronkenschap, duivel, duivelen, edelman, galop, geld, genade, gestalten, goddeloos, hellegeesten, kasteel, klokje, klooster, kloosterling, middernacht, monnik, nacht, noodweer, onweer, overnachten, paard, ridder, ridders, schuld, slotheer, stormgeraas, stroom, stroomgedruis, verdoemd, verdwenen, verliezen, verpanden, verspelen, voorbeeldig, voorspelling, vredig, woede, zacht, ziel, zonde, zwaard, zweet